Ostatnie badanie opinii publicznej, przeprowadzone na potrzeby kampanii „Pobierz Zdrowie”, wykazało, że aż 86% Polaków regularnie poszukuje informacji związanych ze zdrowiem w Sieci. Ta wyraźna tendencja do korzystania z Internetu jako źródła wiedzy na tematy medyczne prowadzi często do zjawiska zwanego cyberchondrią, generującego poważne zagrożenia dla ludzkiego zdrowia czy życia.
• Najpopularniejsze internetowe źródła wiedzy na temat zdrowia to serwisy informacyjne (71%) i YouTube (20%).
• Lekarze odmawiają wystawiania skierowań na badania, jeśli potrzeba ta jest oparta na informacjach znalezionych przez pacjentów w internecie (46% odmów), zwłaszcza jeżeli źródłem są social media.
• 76% ankietowanych deklaruje, że jeżeli nie uzyskuje skierowania na badania od lekarza, to kupuje je prywatnie.
• Cyberchondria jest poważnym wyzwaniem, prowadzącym do niepotrzebnych kosztów, niewłaściwego leczenia, a nawet zagrożeń zdrowia czy życia pacjentów.
Zobacz także: Zespół Downa został wykreślony z listy chorób genetycznych?
Badania ujawniają, że Polacy na potęgę szukają informacji o zdrowiu w sieci. Najpopularniejszymi źródłami wiedzy na ten temat są portale internetowe (71%), a dopiero potem lekarz (67%), rodzina (38%) czy znajomi (21%).
– Internet może służyć jako doskonałe źródło wiedzy medycznej i nie powinniśmy zabraniać z niego korzystać. Należy jednak edukować społeczeństwo na temat tego, jak weryfikować wyszukiwane informacje oraz uświadamiać Polaków w zakresie potencjalnych zagrożeń związanych z samodiagnozami. Osoby korzystające z usług „Doktora Google" muszą zdawać sobie sprawę z ryzyka wynikającego z braku rzetelnej diagnozy i wdrożonego odpowiedniego leczenia. Konsultacji z lekarzem nie można zastąpić niczym innym – komentuje dr n. med. Karolina Karabin, koordynatorka kampanii „Pobierz Zdrowie”.
Przeprowadzone na potrzeby kampanii badanie opinii zwraca także uwagę na coraz popularniejsze zjawisko cyberchondrii. Jest to nadmierna obawa o własne zdrowie, która nasila się przez poszukiwanie informacji na jego temat w sieci. Pogłębianie wiedzy o różnych chorobach może prowadzić do pojawienia się u pacjenta nowych objawów, spowodowanych autosugestią. W tych okolicznościach łatwo wpaść w pułapkę błędnego koła lęku.
- Cyberchondria staje się w dzisiejszym cyfrowym świecie poważnym wyzwaniem, prowadzącym do niepotrzebnych kosztów, niewłaściwego leczenia, a nawet zagrożeń zdrowia czy życia pacjentów. Ważnym aspektem cyberchondrii jest brak zaufania wobec informacji przekazywanych przez lekarza w konfrontacji z dokonaną przez siebie samodiagnozą online. Niemal połowa Polaków podczas wizyty u specjalisty próbuje wpływać na jego decyzje, na przykład odnośnie do potrzebnych badań, bazując na danych znalezionych wcześniej w sieci – dodaje dr n. med. Karolina Karabin.
Zobacz także: „Oddychanie palcami” to nowa technika spokojnego zasypiania. Jak ją wykonać?
A ci z kolei walczą z diagnozowaniem w internecie. Z raportu wynika, że lekarze nie wystawiają skierowań na badania, jeśli pacjent opiera swoje prośby na sugestiach znalezionych w Sieci, głównie w social mediach (tak wskazało 46% ankietowanych). Gdy te rekomendacje pochodzą od rodziny czy znajomych, odsetek ten spada do 34%. Odmowa lekarza prowadzi do skorzystania z usług prywatnej służby zdrowia – w aż 76% przypadków ankietowani decydują się na ich zakup na własny koszt.
- Trudnością w rozpoznaniu lęku o zdrowie w gabinecie internisty jest pewien paradoks: osoby, które zdiagnozowały się online, mimo, że zgłaszają się po pomoc, mają tendencję do ukrywania przed lekarzem objawów sprzecznych z chorobą, na którą we własnym przekonaniu cierpią, a wyolbrzymiają te, które są zgodne ze znalezionym w sieci opisem. Wyszukiwanie informacji o chorobach w internecie jest jednym z mechanizmów podtrzymujących lęk o zdrowie. Skuteczną pomocą dla osób zmagających się z lękiem o zdrowie jest psychoterapia poznawczo-behawioralna, która pomaga nauczyć pacjenta, jak identyfikować i zmieniać niekorzystne przekonania oraz zachowania związane z własnym zdrowiem – podsumowuje Natalia Kocur, ekspert merytoryczny kampanii „Pobierz Zdrowie”, psycholożka i psychoterapeutka z Centrum Psychoterapii Poznaj Lęk.
Mat. prasowe
O badaniu:
Badanie zrealizowane metodą CAWI przez Instytut badań IQS w czerwcu 2023 roku na reprezentatywnej grupie 800 mieszkańców Polski, pokazującej ogólnie występowanie określonych poglądów i zachowań w kontekście dbania o zdrowie oraz badań profilaktycznych.
O kampanii:
Ogólnopolska kampania zdrowotna „Pobierz Zdrowie” ma za zadanie uświadomić Polakom, że dbanie o zdrowie zaczyna się od profilaktyki. Jej misją jest podniesienie poziomu wiedzy społeczeństwa na ten temat oraz zachęcenie do regularnego monitorowania swojego stanu zdrowia. W ramach pierwszego etapu kampanii – akcji tematycznej „Zdrowie bez strachu” – głównym celem podjętych działań edukacyjnych będzie zwiększenie świadomości hipochondrii w społeczeństwie i promowanie zdrowego podejścia do zdrowia. Edukacja jest kluczem do zrozumienia i akceptacji tego stanu, a przede wszystkim do udzielenia pomocy tym, którzy jej potrzebują.
Pomysłodawcą i organizatorem kampanii jest portal uPacjenta.pl – firma, która każdego dnia ułatwia Polakom dostęp do profilaktyki zdrowotnej, oferując badania krwi i inne usługi medyczne z dojazdem do domu.