U zdrowej kobiety w wieku rozrodczym cykl menstruacyjny trwa zwykle ok. 28 dni, choć długość ta może się wahać od 24 do 30 dni – i jest to jak najbardziej w porządku. Niektóre kobiety mają cykle jeszcze krótsze (np. dwudziestodniowe), a inne znacznie dłuższe, dochodzące do 40 dni. To też nie powinno niepokoić, dopóki taka częstotliwość krwawień pozostaje w miarę stała (tzn. ma miejsce powtarzalność cykli). Pamiętajmy, że długość cyklu miesięcznego liczy się od pierwszego dnia miesiączki do ostatniego dnia poprzedzającego wystąpienie następnego krwawienia. Wyróżniamy trzy fazy cyklu: folikularną, lutealną i menstruacyjną.
Cykl miesięczny reguluje grupa różnych hormonów – każdy czynnik, który może zaburzyć ich wytwarzanie, zaburza również cykl. Oto czynniki mogące go rozregulować.
- Zmiana diety i masy ciała – nagłe zmiany wagi i duże modyfikacje w jadłospisie zakłócają równowagę hormonalną, co może rozregulować cykle. Szczególnie kobiety stosujące niskokaloryczną dietę odchudzającą narażone są na zatrzymanie cyklu miesięcznego.
- Stres – uważa się go za najczęstszą przyczynę nieregularnych miesiączek u zdrowych kobiet. Współczesne kobiety są na niego szczególnie narażone, stąd tak częste problemy z menstruacją.
- Nadmierny wysiłek fizyczny – kobiety, które zbyt intensywnie uprawiają sport, narażone są na wahania w stosunku tkanki tłuszczowej do mięśniowej, co może zaburzyć cykl menstruacyjny. Ryzyko zaburzeń wzrasta, jeśli nadmierny wysiłek połączony jest z nieracjonalną dietą.
- Depresja – choroba cywilizacyjna, z którą zmaga się kilka milionów Polaków (a na świecie kilkaset milinów), może doprowadzić do zaburzeń w cyklu miesięcznym. W ogóle nadmierne emocje są jednym z czynników upośledzających cykl.
- Nowotwory układu płciowego albo narządów wytwarzających hormony – chodzi m.in. o łagodne i złośliwe nowotwory trzonu i szyjki macicy, jajników oraz tarczycy i przysadki.
- Niedoczynność tarczycy – w tarczycy produkowane są hormony; w niedoczynności dochodzi do istotnych zaburzeń w cyklu menstruacyjnym. Cykle mogą ulec wydłużeniu albo całkowicie się rozregulować (miesiączka może zaniknąć nawet na parę miesięcy).
- Zespół policystycznych jajników (PCOS) – rzadkie, nieregularne cykle albo ich całkowity brak są typowe dla PCOS, najczęstszego zaburzenia hormonalnego kobiet w wieku rozrodczym. Charakterystyczne dla niego jest występowanie licznych torbieli na jajnikach.
- Endometrioza – stwierdza się ją, gdy błona śluzowa macicy (endometrium) znajduje się poza jamą macicy. Typowe objawy to zaburzenia cyklu menstruacyjnego, obfite krwawienia, bóle w miednicy mniejszej, bolesność podczas współżycia.
- Mięśniaki macicy – to łagodne guzy, najczęstsze nowotwory niezłośliwe macicy. Najczęściej występują bezobjawowo, choć duże i licznie występujące mięśniaki mogą objawiać się długotrwałymi, obfitymi miesiączkami.
Zobacz także: Biedronka walczy z ubóstwem menstruacyjnym. W tej akcji każdy może wesprzeć osoby potrzebujące
- Nadużywanie alkoholu – badania potwierdziły, że nadużywanie alkoholu zakłóca cykle menstruacyjne oraz upośledza funkcje rozrodcze.
- Inne – za nieregularne miesiączki mogą odpowiadać różne zaburzenia (np. anemia). Również niskie poziomy hormonów płciowych mogą spowodować wystąpienie bardzo krótkich cykli z częstymi krwawieniami. Generalnie za nieregularne miesiączki odpowiadają przede wszystkim zaburzenia hormonalne. Za jednorazowe skrócenie bądź wydłużenie cyklu może odpowiadać także zmiana klimatu.
Nieznaczne wahania w długości cyklu menstruacyjnego nie są anomaliami, szczególnie jeśli mają miejsce rzadko. Jednak stała nieregularność miesiączek, a zwłaszcza zanik menstruacji, wymagają konsultacji lekarskiej. Lekarz przeprowadzi badanie ginekologiczne oraz cytologiczne, może wykonać USG i zlecić wykonanie morfologii oraz badania moczu. Wskazane mogą być również inne badania (np. w przypadku podejrzenia chorób tarczycy – TSH i ewentualnie FT3 oraz FT4), a także badania pod kątem poziomu hormonów. Niekiedy niezbędna jest laparoskopia (badanie jamy brzusznej), dzięki czemu można obejrzeć narządy wewnętrzne.
Leczenie zależy od przyczyny zaburzeń. U młodej kobiety lekarz może zasugerować ustabilizowanie stylu życia (stosowanie racjonalnej diety i dostosowanej do możliwości oraz stanu zdrowia aktywności fizycznej, odstawienie używek itp.). Nierzadko problemy z nieregularnymi cyklami ustępują samoistnie, szczególnie w przypadku dziewcząt w okresie dojrzewania.
W łagodnych przypadkach lekarz może zalecić stosowanie progesteronu. Leczenie hormonalne może okazać się zasadne dla przywrócenia równowagi hormonalnej. W przypadku rozregulowania cykli spowodowanego lekami dobrym rozwiązaniem, które zazwyczaj rozwiązuje problem, może być zmiana preparatu. Lekarz może również zalecić ziołolecznictwo (pomóc może stosowanie mieszanek ziołowych, w skład których wchodzą m.in. liść melisy, ziele krwawnika, koszyczki rumianku. Zasadne może być ponadto także podawanie chińskiego leku ziołowego dong quai – dzięgiel chiński). W niektórych, poważniejszych przypadkach wskazany może się okazać zabieg chirurgiczny. Jeśli za nieregularne miesiączki odpowiada guz, należy go usunąć.
Bardzo ważne jest unikanie lub chociażby ograniczenie stresu – jego nadmiar może doprowadzić do zaburzeń psychicznych, w tym do groźnej dla zdrowia depresji. Skuteczne w walce ze stresem są joga i medytacja, a także stosowanie innych technik relaksacyjnych.
Źródło:
„Rodzinna encyklopedia zdrowia”, pod red. Jacka Fronczaka, wyd. Reader’s Digest
Ta strona używa plików cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie.
Więcej szczegółów w naszej