Pierwsza wizyta u ginekologa – a często również każda następna – to dla wielu dziewcząt powód do niepokoju i niemały stres. Młode kobiety obawiają się przebiegu badania i kłopotliwych pytań, które mogą zostać zadane przez lekarza. Boją się bólu, wstydu, własnego skrępowania. Wśród dziewcząt panuje również strach o to, co ginekolog może wyjawić rodzicom.
„Czy ginekolog może powiedzieć rodzicom o współżyciu niepełnoletniej córki?” – zastanawia się jedna z forumowiczek kryjąca się za wymownym nickiem: boję się, proszę, pomóżcie. „Mama mnie zapisała do gina i boję się, że jeśli się przyznam do współżycia – mam 17 lat – to lekarz może powiedzieć mamie. Czy obowiązuje go tajemnica lekarska?”.
Zobacz także: EXCLUSIVE. O co nastolatki najczęściej pytają ginekologa?
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje, by pierwsza wizyta ginekologiczna osoby małoletniej, czyli takiej, która nie ukończyła jeszcze 18 lat, odbyła się między 12. a 15. rokiem życia – optymalnie po pierwszej miesiączce. Eksperci Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego podkreślają, że wizyta osoby małoletniej u ginekologa powinna odbywać się w obecności przedstawiciela ustawowego bądź opiekuna faktycznego. Ale tutaj ważna uwaga – nawet jeśli nie jesteś jeszcze pełnoletnia, masz prawo poprosić, aby lekarz przeprowadził badanie w intymnych warunkach, czyli bez obecności dorosłego, który ci towarzyszy. Jeśli dorosły się na to nie zgodzi, fakt ten powinien zostać odnotowany w dokumentacji medycznej.
U bardzo młodych pacjentek, które nie przekroczyły jeszcze 16. roku życia, przeprowadzenie badania ginekologicznego, wdrożenie procedur diagnostycznych oraz leczniczych (dotyczy również przepisania środków antykoncepcyjnych) wymaga zgody przedstawiciela ustawowego (najczęściej rodzica/rodziców). To nie wszystko. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne podkreśla, że fakt stwierdzenia rozpoczęcia współżycia seksualnego nie powinien być zatajony przed przedstawicielem ustawowym osoby małoletniej. W przypadku osób poniżej 15 lat fakt ten lekarz powinien zgłosić odpowiednim władzom – prokuraturze oraz policji.
Jeśli natomiast chodzi o młode kobiety między 16. a 18. rokiem życia, to badanie ginekologiczne, diagnostyka oraz leczenie (w tym przepisanie środków zabezpieczających przed ciążą) wymagają zgody podwójnej: zarówno osoby małoletniej, jak i opiekuna. Brak zgody którejkolwiek ze stron powoduje bezprawność świadczenia zdrowotnego. Oznacza to, że jeśli skończyłaś 16 lat, a rodzic chce zmusić cię do poddania się badaniu ginekologicznemu, masz prawo odmówić.
I tutaj ważna adnotacja: jak informuje Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, w odniesieniu do badania możliwe jest jego przeprowadzenie na podstawie zgody równoległej osoby małoletniej i jej opiekuna faktycznego przy braku obecności przedstawiciela ustawowego.
Jak to rozumieć? Jeśli ukończyłaś 16 lat, masz prawo do wizyty ginekologicznej bez obecności rodzica. Ale być może w przychodni, do której jesteś zapisana, będą oczekiwać zgody rodzica na piśmie – warto zadzwonić i o to zapytać. W wielu placówkach dostępne są specjalne druki, które wypełnia rodzic albo opiekun prawny, wyrażając tym samym zgodę na badanie/leczenie/USG ginekologiczne niepełnoletniej pacjentki.
Są lekarze, którzy sami proszą opiekunów, oby opuścili gabinet, po czym przeprowadzają badanie małoletniej pacjentki w intymnych warunkach. W takiej sytuacji nie należy się obawiać, że lekarz powie coś, co chciałabyś zachować dla siebie – obowiązuje go tajemnica lekarska. Ale uwaga – lekarz o stanie zdrowia poinformuje opiekuna, szczególnie jeśli w grę wchodzi poważne zachorowanie.
Z rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego wynika, że wywiad lekarski należy przeprowadzić z małoletnią pacjentką i jej przedstawicielem ustawowym obecnym podczas wizyty ginekologicznej.
Wywiad lekarski powinien obejmować:
Jeśli więc twój rodzic będzie obecny w gabinecie podczas wywiadu, a lekarz poruszy powyższe zagadnienia, nie powinnaś niczego ukrywać.
Wspomniane przepisy mają szczególne zastosowanie w przypadkach nagłych. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne podkreśla, że jeśli młodocianej pacjentce należy udzielić niezwłocznej pomocy, nawet gdy nie ma możliwości porozumienia się z opiekunem/przedstawicielem ustawowym, lekarz ma pełne prawo przeprowadzić badanie albo udzielić inne świadczenie zdrowotne o niepodwyższonym ryzyku. W tej sytuacji lekarz w miarę możliwości powinien skonsultować się z innym lekarzem oraz odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej.
Jeżeli natomiast sytuacja nagła wiąże się z możliwością utraty życia, doszło do ciężkiego uszkodzenia ciała albo poważnego rozstroju zdrowia, u małoletniej pacjentki można przeprowadzić badanie/leczenie, nawet o podwyższonym ryzyku, bez odpowiedniej zgody (o ile uzyskanie zgody sądu opiekuńczego w krótkim czasie jest niemożliwe). Również w tym przypadku lekarz ma obowiązek zasięgnąć opinii innego lekarza.
Zobacz także: „Krwawisz, bo jesz mięso i za mało pijesz”. To przeciętny facet wie na temat miesiączki
Piśmiennictwo:
„Stanowisko Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego: Pierwsza wizyta osoby małoletniej u lekarza ginekologa”, Violetta Skrzypulec-Plinta, Agnieszka Drosdzol-Cop, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2016, tom 1, nr 2, strony 83–85.
Ta strona używa plików cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie.
Więcej szczegółów w naszej