Czy kofeina wpływa na zdrowie układu krwionośnego? Wyjaśniamy

Kofeina to alkaloid, który występuje m.in. w ziarnach kawy, jak również w liściach herbaty – a zatem surowców służących do przyrządzenia najpopularniejszych napojów. Spożywasz je każdego dnia? Zobacz, jak zawarta w nich kofeina może wpływać na zdrowie układu krwionośnego.

Gdzie znajduje się kofeina?

Kofeina jest kojarzona przede wszystkim z kawą. I rzeczywiście, jest ona jednym z podstawowych składników tego napoju[1]. I to w kawie znajduje się najwięcej kofeiny – nawet do 85 mg/100 ml[2].

Kofeinę zawierają ponadto m.in.:

• herbata (kofeina jest w niej określana mianem teiny, ale to ten sam związek);
• yerba mate;
• napoje typu cola;
• wszelkiego rodzaju napoje energetyczne.

Można więc powiedzieć, że jest to dość powszechny związek, z którym ma się do czynienia na co dzień – choćby popijając „małą czarną” o poranku czy herbatę po południu.

Jak kofeina działa na organizm?

Kofeina ma wpływ na funkcjonowanie organizmu, nawet w niewielkich ilościach na poziomie 20-200 mg. Ta substancja wspiera:

• uzyskanie efektu pobudzenia;
• zwiększenie możliwości percepcyjnych, np. koncentracji, wyobraźni czy pewności siebie;
• przyspieszenie przemiany materii;
• działanie moczopędne;
• wydzielanie soku żołądkowego;
• rozszerzenie mózgowych i wieńcowych naczyń krwionośnych;
• stymulację ośrodkowego układu nerwowego[3].

Dlatego jej obecność w napojach jest często postrzegana jako pożądana, a wiele osób nie wyobraża sobie rozpoczęcia dnia bez cappuccino czy espresso. Jak jednak jej spożycie przekłada się na pracę serca?

zdrowie

Dieta wysokobiałkowa – jak zadbać o odpowiednią ilość białka?

Kofeina a serce: co warto wiedzieć?

Kofeina zawarta w kawie i innych napojach może działać na układ krwionośny w dwojaki sposób.

• Z jednej strony ta substancja przyczynia się do tymczasowego wzrostu ciśnienia tętniczego – efekt jest szczególnie dobrze widoczny u osób, które sięgają po napoje z kofeiną okazjonalnie. Natomiast przy regularnym spożywaniu ich nie jest on tak zauważalny.
• Z drugiej strony istnieją badania wskazujące na korzystny wpływ spożywania umiarkowanych ilości kawy (2-3 filiżanki dziennie) na profilaktykę chorób serca[4]. Wskazuje się też m.in. że większe dawki kofeiny mogą prowadzić do ograniczenia częstości występowania migotania przedsionków[5].

Warto także zwrócić uwagę na inne składniki zawarte w napojach kofeinowych. Przykładowo:

• kawa jest bogata m.in. w kwas chlorogenowy czy magnez, które wspierają zachowanie prawidłowej glikemii i odpowiedniej wrażliwości komórek na insulinę, a także w fitozwiązki, które wykazują właściwości antyoksydacyjne, korzystne nie tylko dla serca, ale też w kontekście profilaktyki nowotworów[6];
• herbata to bogate źródło flawonoidów, które wspierają działania antyoksydacyjne, w tym katechin wspomagających m.in. działania przeciwzapalne i obniżające ciśnienie, przez co spożywanie tego napoju (w szczególności herbaty zielonej) jest uznawane za korzystne dla serca[7].

Można zatem śmiało powiedzieć, że spożywanie naturalnych napojów z kofeiną w rozsądnej ilości (do 400 mg kofeiny na dobę[8]) nie powinno zaszkodzić Twojemu organizmowi.

Spożywanie kofeiny – na co warto zwrócić uwagę?

Lubisz sięgać po napoje z kofeiną? Wcale nie musisz z nich rezygnować. Warto jednak zadbać nie tylko o ich spożywanie w odpowiedniej ilości, ale i o typ wybieranych produktów. Na co zwrócić uwagę?

• Unikaj słodzenia kawy i herbaty – cukier to tylko niepotrzebne, puste kalorie. Ich nadmiar może doprowadzić Cię do nadwagi i otyłości, które zwiększają ryzyko chorób serca.
• Jeśli pijesz kawę parzoną, zadbaj o jej przefiltrowanie – inaczej będzie ona zawierała kafestol, czyli składnik, który może niekorzystnie wpływać na profil lipidowy[9], a zatem podnosić poziom cholesterolu. Aby zadbać o zachowanie dobrych proporcji między „dobrym” a „złym” cholesterolem, zatroszcz się też o włączenie do diety większej ilości tłuszczów nienasyconych w zamian za nasycone. Np. poranne kanapki spożywane do kawy warto posmarować margaryną, zamiast masłem. Dobry wybór to np. Optima Cardio, która dodatkowo zawiera sterole roślinne, przyczyniające się do obniżenia poziomu cholesterolu o 7-10% w ciągu 2-3 tygodni, przy dziennym spożyciu 1,5-2,4 g i zachowaniu zdrowego stylu życia oraz zrównoważonej diety[10].
• Nie sięgaj po słodkie napoje z kofeiną. Zamiast „energetyków” czy coli, wybierz filiżankę kawy lub herbaty.

Pamiętaj o tych prostych zasadach i sięgaj po kofeinę bez obaw o zdrowie serca.

[1] Głuszek J., Kosicka T, Wpływ kawy, herbaty, kakao na ciśnienie tętnicze i układ sercowo-naczyniowy; Nadciśnienie Tętnicze 2014, t. 18, nr 1, s. 1-8.

[2] Wiśniewska-Łowigus M., Drobik P., Zagrożenia związane ze spożywaniem kofeiny w ciąży, Pielęgniarstwo Polskie 2013, t. I (43), s. 28-33.

[3] J.w.

[4] Głuszek J., Kosicka T, Wpływ kawy, herbaty, kakao na ciśnienie tętnicze i układ sercowo-naczyniowy; Nadciśnienie Tętnicze 2014, t. 18, nr 1, s. 1-8.

[5] Edoardo Casiglia i inni, Caffeine intake reduces incident atrial fibrillation at a population level, „European Journal of Preventive Cardiology”, 2018

[6] Pelczyńska M., Bogdański P., Prozdrowotne właściwości kawy, Varia Medica, 2019, t. 3, nr 4, s. 311-317.

[7] Głuszek J., Kosicka T, Wpływ kawy, herbaty, kakao na ciśnienie tętnicze i układ sercowo-naczyniowy; Nadciśnienie Tętnicze 2014, t. 18, nr 1, s. 1-8.

[8] Wiśniewska-Łowigus M., Drobik P., Zagrożenia związane ze spożywaniem kofeiny w ciąży, Pielęgniarstwo Polskie 2013, t. I (43), s. 28-33.

[9] Pelczyńska M., Bogdański P., Prozdrowotne właściwości kawy, Varia Medica, 2019, t. 3, nr 4, s. 311-317.

[10] https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can

Artykuł Sponsorowany