Dieta bezglutenowa jest sposobem żywienia, w którym z jadłospisu zostaje wykluczony gluten oraz produkty z jego zawartością. Dietę tę stosuje się u pacjentów cierpiących na celiakię (chorobę trzewną), u osób z nietolerancją glutenu (czyli uczuleniem na ten składnik), a także w przebiegu kilku innych schorzeń układu pokarmowego. W ostatnim czasie diety bezglutenowe zyskują coraz większą popularność i są praktykowane przez coraz liczniejszą grupę osób - bez konkretnych wskazań medycznych.
Czy jest to słuszne postępowanie? Czy jadłospis bezglutenowy służy zdrowiu, czy może przyczynia się do zubożenia sposobu żywienia? Jak w praktyce radzić sobie z doborem produktów bezglutenowych i czy faktycznie dieta ta jest trudna do wdrożenia? Poznaj najważniejsze informacje o żywności pozbawionej glutenu i sprawdź przykłady produktów dozwolonych w jadłospisie osób cierpiących na celiakię.
Gluten to substancja, na którą składają się białka roślinne oraz gluteniny i gliadyny. Znajduje się w niektórych zbożach, a najpopularniejsze z nich to pszenica, jęczmień oraz żyto. Gluten spełnia ważną rolę w procesie przygotowywania potraw – to właśnie dzięki jego obecności ciasta oparte o wymienione powyżej mąki mają zdolność do wyrastania oraz tworzenia właściwej struktury - przed pieczeniem i po upieczeniu. Składnik ten zapewnia odpowiednią ciągliwość ciasta, elastyczność oraz puszystość (również w wyrobach z dodatkim drożdży czy proszku do pieczenia).
Tak, jak zostało to wspomniane we wstępie, dieta bez glutenu wskazana jest u osób z chorobą trzewną (znaną szerzej pod nazwą celiakia), z nietolerancją glutenu, ale również u pacjentów z uczuleniem na samą pszenicę czy cierpiących na chorobę Duhringa. Spożywanie glutenu przez pacjentów z wymienionymi schorzeniami doprowadza do wystąpienia dokuczliwych objawów i powikłań, głównie ze strony układu pokarmowego. Sprawia to, że eliminacja glutenu z jadłospisu takich osób jest istotna dla procesu leczenia. Z kolei wykluczanie omawianego składnika z systemu żywienia u zdrowego człowieka (zwłaszcza bez konsultacji z lekarzem lub dietetykiem) może skończyć się nieświadomym żywieniem niedoborowym – pozbawionym ważnych składników odżywczych, witamin i minerałów. Więcej informacji o konsekwencjach praktykowania diety bezglutenowej bez wskazań medycznych znajduje się tutaj: https://www.adamed.expert/pacjent/diety/dieta-bez-glutenu-u-osob-bez-celiakii-czy-dziala-prozdrowotnie.
Dieta bezglutenowa kojarzy się wielu osobom z licznymi i przykrymi wyrzeczeniami – na szczęście nowe nawyki żywieniowe wcale nie muszą okazać się uciążliwe! Obecnie na rynku dostępnych jest coraz więcej alternatyw dla produktów glutenowych. Wśród nich można znaleźć mąki, kasze, dania gotowe, a także naturalne zamienniki o podobnych do żywności glutenowej właściwościach. Producent powinien oznaczać takie opakowania w czytelny i jasny sposób, co znacząco ułatwia dokonywanie konsumenckich wyborów.
Do produktów bezglutenowych, które naturalnie nie zawierają tego składnika, zalicza się:
Wymienione powyżej produkty bezglutenowe to często baza dla potraw i dań, do których zdrowe osoby wykorzystują mąkę pszenną lub żytnią – w tym do pizzy, naleśników, ciast, chlebów. Inne rodzaje żywności, które naturalnie pozbawione są dodatku glutenu to:
Do produktów „zakazanych” na diecie bezglutenowej należy oczywiście żywność z zawartością mąki pszennej, jęczmiennej oraz żytniej. Trudność w wyborze odpowiednich propozycji spożywczych może stanowić obowiązek czytania składu – każdorazowo przed włożeniem danego produktu do koszyka. Kwestię te ułatwia specjalne oznakowanie (zielony emblemat przekreślonego kłosa), umieszczone na opakowaniach produktów bezglutenowych. Klient może mieć wówczas pewność, że producent deklaruje brak zawartości glutenu oraz brak zanieczyszczenia produktu tym składnikiem.
Do produktów, które zawsze zawierają gluten, należą niemalże zawsze (chyba, że producent zaznaczył inaczej): gotowe bułki tarte i panierki, mieszanki płatków śniadaniowych, musli oraz klasyczne płatki owsiane z dodatkiem błonnika, kasza bulgur i kuskus, a także mąka graham i mąki z mieszanek ziaren. Osoby z celiakią powinny wystrzegać się produktów, których składów nie mogą sprawdzić – czyli głównie tak zwanych „gotowców”, dań typu fast food i dań w restauracjach, które nie publikują listy alergenów. Na zakupach warto czytać składy i – co istotne – z dużą dozą respektu traktować ostrzeżenia o możliwości zanieczyszczenia danego typu żywności glutenem (wynika ono zwykle z produkcji łączonej – w praktyce oznacza to, że dana fabryka ma obok siebie linie przetwarzające żywność z glutenem i bez niego, bądź wręcz przetwarza różne rodzaje żywności na jednej linii).
Na zjawisko „zanieczyszczenia” żywności glutenem warto zwracać także uwagę w domowym zaciszu. Przy przygotowywaniu posiłków nie należy dopuszczać do mieszania produktów glutenowych i tych bez zawartości omawianego składnika (często ma to miejsce podczas krojenia produktów jednym nożem lub na tej samej desce, a także przy przechowywaniu – na przykład pieczywa bezglutenowego wraz z glutenowym).
Źródła:
Artykuł sponsorowany
Ta strona używa plików cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie.
Więcej szczegółów w naszej