Paciorkowcowe zapalanie gardła u dziecka – jak rozpoznać i leczyć?

Silny ból gardła i podczas połykania, któremu towarzyszy ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych, może wskazywać na anginę bakteryjną, czyli wywołaną zakażeniem bakteryjnym.
Paciorkowcowe zapalanie gardła u dziecka – jak rozpoznać i leczyć?
23.11.2022

Za rozwój zapalenia bakteryjnego najczęściej odpowiada bakteria Streptococcus pyogenes (paciorkowiec β-hemolizujący grupy A – PBHA), u dorosłych często też Fusobacterium necrophorum; rzadziej paciorkowce grupy C i G4. Do zachorowania dochodzi głównie u młodszych dzieci w sezonie jesienno-zimowym. Bakterie przenoszą się drogą kropelkową, zarazić się można także przez kontakt bezpośredni z osobą chorą. Jakie są objawy bakteryjnego zapalenia gardła u dziecka? Jak dobrać właściwe leczenie? Odpowiadamy!

Czym jest paciorkowiec?

Paciorkowce (Streptococcus) to kuliste bakterie Gram-dodatnie, czyli nieposiadające zewnętrznej błony komórkowej. Niektóre posiadają specjalną otoczkę, przez którą nie są odpowiednio rozpoznawane przez układ odpornościowy człowieka. Paciorkowce układają się w łańcuszki o różnej długości. Cechują się dużą inwazyjnością i powodują zapalenie gardła głównie u dzieci.

Skąd się bierze paciorkowiec w gardle?

Paciorkowcowe zapalenie gardła to choroba górnych dróg oddechowych. Do rozwoju infekcji paciorkowcowej doprowadza patogen, a dokładnie bakteria Streptococcus pyogenes (paciorkowiec β-hemolizujący grupy A – PBHA). Źródłem zakażenia jest chory człowiek. Częste jest bezobjawowe nosicielstwo PBHA. Na ostre zapalenie migdałków podniebiennych chorują głównie dzieci w wieku 5–15 lat. Bakteryjne zapalenie gardła występuje najczęściej w okresie od października do marca1.

Paciorkowcowe zapalenie gardła – objawy

Angina ropna zwykle ma nagły początek, a jej objawy od razu są bardzo nasilone. Najczęstsze objawy zakażenia paciorkowcami to:

  • silny ból gardła i ból przy przełykaniu,
  • ból głowy,
  • ból brzucha,
  • nudności i wymioty,
  • wysoka gorączka (>38°C),
  • powiększone węzły chłonne szyjne przednie.

Dodatkowo obserwuje się zapalenie gardła lub migdałków podniebiennych – błona śluzowa jest żywoczerwona i obrzęknięta, podobnie jak języczek podniebienny. Widoczny biały nalot na języku, a na błonie śluzowej gardła czerwone kropki1.

W przebiegu anginy ropnej nie występuje katar ani kaszel1. Są to objawy typowe dla infekcji o charakterze wirusowym.

Rozpoznanie anginy bakteryjnej

Podstawą rozpoznania jest występowanie objawów klinicznych wskazujących na zakażenie bakteryjne. Przy podejrzeniu paciorkowcowego zapalenia gardła można wykonać szybki test na obecność antygenu PBHA. Jeśli test nie jest dostępny, lekarz może pobrać wymaz z obu migdałków i tylnej ściany gardła na badanie bakteriologiczne. Wtedy przeprowadza się posiew wymazu z gardła. Wykonanie wymazu z gardła umożliwia dobranie odpowiednie antybiotyku1,2.

Ropne zapalenie gardła – leczenie

Rozpoznanie paciorkowcowego zapalenia gardła jest wskazaniem do antybiotykoterapii. Antybiotyk dobiera lekarz na podstawie wyniku posiewu z gardła. Na ból i obrzęk błony śluzowej jamy ustnej i gardła można zastosować leczenie objawowe. Szczególnie ważne jest nawilżanie śluzówki gardła poprzez odpowiednie nawodnienie i stosowanie nawilżaczy powietrza w domu. Można też stosować inhalacje z soli fizjologicznej. Na ból gardła należy robić płukanki o przeciwbólowym i przeciwzapalnym działaniu. W razie gorączki podaje się leki przeciwgorączkowe1,2.

W zakażeniach bakteryjnych można stosować także tabletki do ssania, np. Chlorchinaldin. Chlorchinaldin działa przyczynowo na szerokie spektrum bakterii i grzybów, przez co hamuje rozwój stanu zapalnego, którego objawem jest silny ból3.

Paciorkowcowe zapalenie gardła – powikłania

Nieleczona angina paciorkowcowa wiąże się z nieco większym ryzykiem wystąpienia powikłań. U dzieci możliwe są zwłaszcza powikłania ropne takie jak1:

  • ropień okołogardłowy,
  • ropne zapalenie węzłów chłonnych szyjnych,
  • ropne zapalenie ucha środkowego,
  • ropne zapalenie zatok przynosowych.

Późne powikłania immunologiczne to kłębuszkowe zapalenie nerek oraz gorączka reumatyczna1.

Bibliografia:

  1. Skotnicka B., Angina – objawy, przyczyny, leczenie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78438,zapalenie-gardla-i-angina (dostęp: 2022.08.11.)).
  2. Sawiec P., Mrukowicz J., Szenborn L., Ostre zapalenie gardła i migdałków (angina), Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.3 (dostęp: 2022.08.11.)).
  3.  Witryna internetowa: https://www.chlorchinaldin.pl (dostęp: 2022.09.14.).
  4. Angina – objawy, przyczyny, leczenie | Pediatria - mp.pl (dostęp 26.10.2022)


Artykuł partnera

Komentarze
Ocena: 5 / 5

Polecane dla Ciebie