Jak odpowiednio pielęgnować pępek noworodka?

Pępek noworodka, czyli miejsce tego wyjątkowego połączenia, wymaga starannej i dokładnej pielęgnacji. Jak dbać o to miejsce, by nie doszło do problemów? Czy pielęgnacja pępka sprawia dziecku ból?

Jak czyścić kikut pępowinowy?

Wielu rodziców jest zaniepokojonych zmieniającym się wyglądem pępka u dziecka. Najpierw jest on jasnoniebieski, potem żółty, brązowy, wreszcie czarny. Kiedy staje się wysuszony i czarny, mamy wrażenie, że to zapalenie pępka. Noworodek ma się jednak całkiem dobrze, a jego pępek jest na dobrej drodze do całkowitego zagojenia. Trzeba oczywiście pamiętać, że pozostawiony po porodzie kikut pępowiny to rana, która powinna się zagoić. Dlatego ważna jest odpowiednia pielęgnacja, by nie doszło do zakażenia:

• Dezynfekcja powinna być wykonywana dwa razy dziennie.
• Do pielęgnacji używany tylko jałowych gazików.
• Nie powinno się samodzielnie odrywać kikuta pępowiny.
• Kiedy zauważymy oznaki stanu zapalnego, takie jak obrzęk, krwawienie lub ropa, należy udać się do lekarza.
• Jeśli kikut pępowinowy nie odpadnie po 14 dniach od porodu, również należy skonsultować się ze specjalistą.

Wielu rodziców obawia się, że podczas oczyszczania okolic pępka sprawi dziecku ból. Możemy być spokojni – kikut pępowinowy nie jest unerwiony, więc dziecko nie odczuwa dyskomfortu.  

Do dezynfekcji okolic pępka u noworodka powinno się używać zwykłej wody bez dodatków. Lekarze odradzają stosowanie spirytusu i gencjany, ponieważ może to powodować podrażnienia delikatnej skóry dziecka. Najlepiej sprawdza się tzw. sucha pielęgnacja, która polega na ograniczeniu moczenia i częstym wietrzeniu pępka dziecka. Nie powinno się zaklejać pępka plastrem ani chować go pod opatrunkiem. Powinno się tak zakładać dziecku pampersa, by okolice pępka nie były zakryte.

Kiedy kikut pępowinowy odpada?

Krótko po porodzie kilkucentymetrowy kikut pępowinowy jest wilgotny i białoniebieski. Niedługo później zaczyna wysychać i zmieniać kolor – najpierw jest żółtawy, potem brązowy, a na końcu czarny. Jest to naturalna droga prowadząca do jego odpadnięcia, które zazwyczaj następuje przed ukończeniem przez noworodka dwóch tygodni.

Zdarza się, że czas gojenia kikuta wydłuża się, np. u dzieci, które przyszły na świat w wyniku cesarskiego cięcia czy u wcześniaków. Na wysychanie kikuta pępowinowego wpływ ma także jego grubość. Nie należy przyspieszać tego procesu, gdyż może to prowadzić do komplikacji.

Kikut pępowinowy, kiedy odpada, nie powinien boleć, może jednak lekko krwawić. Zazwyczaj nie jest to nic niepokojącego.

1

ginekolog

Biedronka walczy z ubóstwem menstruacyjnym. W tej akcji każdy może wesprzeć osoby potrzebujące

Objawy zapalenia pępka u noworodka

Jeśli kikut pępowinowy nie odpada zbyt długo, a dodatkowo – obserwujemy niepokojące nas zmiany w jego otoczeniu, należy pokazać go lekarzowi. Należą do nich:

• obrzęk,
• zaczerwienienie o średnicy przekraczającej 5 mm,
• nieprzyjemny zapach,
• sącząca się ropna wydzielina podbarwiona krwią.

Konsultacji z lekarzem wymaga także obfite krwawienie z pępka, które może świadczyć o zaburzeniach krzepliwości krwi u dziecka.

Problemy z pępkiem noworodka? Dowiedz się, kiedy należy zgłosić się do lekarza

Staranna pielęgnacja pępka jest zazwyczaj wystarczająca, by bez komplikacji doprowadzić do jego odpadnięcia i zagojenia. Kiedy jednak pępek noworodka jest zaczerwieniony, obrzęknięty i gorący, a dodatkowo zaczyna się z niego sączyć gęsta, żółtawa wydzielina z krwią – możemy podejrzewać, że mamy do czynienia ze stanem zapalnym. Trzeba działać szybko, ponieważ zapalenie pępka grozi rozwojem zakażenie całego organizmu, a nawet sepsą.

W przypadku niewielkich zmian chorobowych lekarz przepisuje antybiotyki do stosowania miejscowego, a kiedy objawy są nasilone, może być konieczne skierowanie dziecka do szpitala. Bada się wówczas, jakie bakterie spowodowały zakażenie i dobiera odpowiedni antybiotyk.

Kontaktu z lekarzem wymaga także sytuacja, kiedy na powierzchni pępka pojawia się nierówno rosnąca tkanka. Jest to tzw. ziarniniak, który zazwyczaj zanika samoistnie, ale może także wymagać zabiegu korygującego.

Źródła:

Murkoff H., Pierwszy rok życia dziecka, wyd. Rebis, 2020.

Spock B., Needlman R., Pielęgnacja i wychowanie. Od noworodka do nastolatka. Poradnik dla nowoczesnych rodziców, wyd. Rebis, 2020.

Materiał partnera