Doskwierają nie tylko wiosną i latem. Jak rozpoznać i poradzić sobie z alergiami?

Alergia to nadwrażliwość na bodźce, które dla większości ludzi są obojętne. Pod ich wpływem dochodzi do niewłaściwej reakcji organizmu, przynoszącej tak uciążliwe objawy, jak nieżyt nosa, swędzenie gardła i podniebienia, kaszel, duszności, wysypkę, jak i dolegliwości ze strony układu pokarmowego. To, jakie objawy się pojawią, zależy w dużej mierze od rodzaju alergii, a więc i alergenu, który ją wywołał. Wymienia się cztery rodzaje alergii: pokarmową, kontaktową, wziewną i iniekcyjną.

Wysypka, katar i swędzące podniebienie

Dobrze dziś nam znane słowo „alergia” powstało na początku XX wieku. Po raz pierwszy użył go wybitny austriacki naukowiec, zasłużony na polu bakteriologii i immunologii, baron Clemens von Pirquet. „Alergia” to połączenie greckich słów „allos”, czyli „zmienny” i „ergos”, czyli „reakcja”, co doskonale obrazuje jej istotę – alergia jest nadmierną, swoistą odpowiedzią immunologiczną wywołującą objawy chorobowe. Objawy mogą być bardzo różne i pochodzić ze strony całego organizmu, niezależnie od tego, czy wywołały je alergeny pokarmowe, czy wziewne. Na przykład swędzące podniebienie może pojawić się u osoby, która jest uczulona na białko mleka krowiego, jak i u kogoś, kto cierpi z powodu pyłków roślinnych.

Poszczególne rodzaje alergii nie mają patognomonicznych objawów, które jednoznacznie potrafiłyby wskazać, co jest przyczyną uczulenia. Alergia pojawia się nagle, gwałtownie i miewa bardzo zróżnicowany przebieg, nawet w przypadku tej samej osoby. Zwykle reakcja alergiczna pojawia się natychmiast, przynosząc łagodne objawy, jak katar, łzawienie oczu czy swędzenie w uszach i gardle. Może się jednak zdarzyć, że objawy będą bardzo nasilone: pojawi się męczący kaszel, ostra duszność. Wówczas konieczna może okazać się interwencja medyczna. Objawy alergii nie zawsze pojawiają się od razu po kontakcie z alergenem. Niekiedy przychodzą z opóźnieniem, nawet kilka godzin po dotknięciu czy zjedzeniu czegoś uczulającego. Reakcja alergiczna jest o tyle niebezpieczna, że niesie ryzyko niedrożności oddechowej i wstrząsu anafilaktycznego – a trzeba wiedzieć, że są to sytuacje zagrażające zdrowiu i życiu. 

Alergie mogą przynosić objawy:

• ze strony narządu wzroku – łzawienie, pieczenie oczu, obrzęk powiek, zaczerwienienie, zapalenie spojówek;
• ze strony układu oddechowego – nieżyt nosa, seryjne kichanie, świąd, kaszel, duszność, świszczący oddech;
• ze strony przewodu pokarmowego – swędzenie gardła i podniebienia, świąd jamy ustnej, nudności i wymioty, biegunki, ból brzucha;
• skórne – pokrzywka, wysypka, świąd, pieczenie, obrzęk.

Fot. iStock

Białko mleka kurzego, roztocza kurzu domowego i nikiel

Alergia staje się coraz poważniejszym problemem. Co dwa lata podwaja się liczba pacjentów cierpiących z jej powodu. Ta tendencja dotyczy właściwie całego globu. Chorych przybywa, a my wciąż niewiele wiemy na temat tego, co i dlaczego nas uczula. Naukowcy wskazują pewne czynniki genetyczne i środowiskowe, zwiększające ryzyko powstawania alergii, aczkolwiek to wciąż za mało, aby pokonać to zjawisko pretendujące do miana nowej choroby cywilizacyjnej.

0

zdrowie

Suplementy diety, które dodadzą Ci energii i poprawią Twoje wyniki sportowe!

Objawy alergii wziewnej

Najczęściej występującą jest alergia wziewna, nazywana też powietrznopochodną. Wywołują ją drobinki unoszące się w powietrzu – roztocza kurzu domowego, złuszczony naskórek naszego kota czy psa, zarodniki grzybów pleśniowych. W zależności od rodzaju bodźca, który wywołuje nieprawidłową reakcję odporności, z tym rodzajem alergii można borykać się sezonowo lub non stop – do czasu wyeliminowania źródła uczulenia lub zastosowania immunoterapii (odczulania). Objawy, które przynosi alergia wziewna, są bardzo różne i jak już było wspomniane, mogą dynamicznie zmieniać się nawet u jednej osoby. Niemniej jednak zauważa się pewną zależność. 

• Uczulenie na kurz często wiąże się z porannym dyskomfortem, zatkanym nosem i katarem spływającym po tylnej ścianie gardła. 
• Alergia na pyłki roślinne daje się rozpoznać po katarze siennym (wodnisty), któremu towarzyszy seryjne kichania i świąd nosa. Przy tzw. pyłkowicy często też łzawią oczy, a na skórze pojawiają się wypryski. 
• Alergia na pleśnie przynosi objawy ze strony środkowego i dolnego odcinka układu oddechowego, podobne do tych, które pojawiają się przy zapaleniu krtani.
• Nadwrażliwość na sierść oraz złuszczony naskórek zwierząt domowych przejawia się podobnie zaczerwienieniem i łzawieniem oczu, napadowym kichaniem, lejącym się z nosa katarem, a do tego dusznością i nieproduktywnym kaszlem.

Fot. iStock

Warto wiedzieć, że tę reakcję alergiczną wyzwala nie tylko sama bliska obecność futrzastego pupila, lecz także tylko ślady jego obecności – włosy pozostawione na marynarce właściciela, drobinki naskórka fruwające w powietrzu. W przypadku alergii wziewnych czas ma ogromne znaczenie, ponieważ im dłużej uczulenie daje o sobie znać, tym zwiększa się prawdopodobieństwo wystąpienia astmy alergicznej. 

Objawy alergii pokarmowej

Alergie pokarmowe w gruncie rzeczy nie zdarzają się często. Dotyczą około 6% dzieci i 2% dorosłych. Co najczęściej nas uczula? Przede wszystkim białko mleka krowiego, jaja kurze, orzechy, cytrusy, mięczaki i skorupiaki. Coraz częściej zauważa się także reakcje alergiczne po spożyciu produktów zbożowych zawierających gluten. Osoby podatne na alergie powinny również uważać na seler i truskawki. Po ich zjedzeniu najczęściej pojawiają się dolegliwości żołądkowe – bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka, choć równie często uczulenie manifestuje się na skórze pod postacią wysypki lub pokrzywki. Poza tym objawy alergii pokarmowych to także swędzenie podniebienia miękkiego, jamy ustnej, gardła, kaszel, obrzęk krtani, duszności. W leczeniu alergii pokarmowej bardzo ważna jest diagnostyka. W pierwszej kolejności należy odróżnić alergię od nietolerancji pokarmowej, a także jak najszybciej zastosować dietę eliminacyjną. 

Fot. iStock

Każdy, kto zmaga się z objawami alergii, nie powinien działać na własną rękę ani zwlekać z wizytą u lekarza. Nie warto szukać odpowiedzi w encyklopediach czy internecie, ponieważ alergia jest bardzo dynamiczną i różnorodną chorobą. Atopowe zapalenie skóry wcale nie musi świadczyć o uczuleniu na stosowany żel do kąpieli, lecz być objawem alergii pokarmowej. Co więcej, dolegliwości typowo alergiczne mogą wskazywać na zupełnie inną chorobę, którą najlepiej wykryć jak najwcześniej. Nie warto czekać, aż dolegliwości miną. Jedna reakcja alergiczna jest już zapowiedzią kolejnych, ponieważ nadwrażliwość immunologiczna pojawia się wówczas, gdy pewien poziom aktywności immunologicznej został przekroczony. Organizm traktuje pewne bodźce zewnętrzne jako zagrożenie, a nieprawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego bardzo trudno zawrócić na prawidłowy tor działania.

Materiał partnera