Trądzik to choroba zapalna skóry. Rozwija się w gruczołach łojowych i mieszkach włosowych – na twarzy, plecach, klatce piersiowej, ramionach, w pachwinach. Zadanie gruczołów łojowych polega na wytwarzaniu łoju, który poprzez pory ulega wydaleniu wraz z obumarłymi komórkami skóry na jej powierzchnię, aby utworzyć naturalną warstwę ochronną, która zabezpiecza nas przed wpływem szkodliwych czynników zewnętrznych. Trądzik pospolity spowodowany jest przed nadmierną aktywność skórną gruczołów łojowych.
Choroba zwykle zaczyna się w okresie dojrzewania, może się jednak pojawić również znacznie później. Z trądzikiem zmaga się coraz więcej osób po 25. roku życia. Szacuje się, że ok. 10 proc. populacji ma problemy z trądzikiem nawet po czterdziestce. Trądzik u dorosłych kobiet może pojawić się niezależnie od tego, czy pojawił się w okresie dojrzewania. Bywa, że występuje regularnie u niektórych kobiet podczas miesiączki, a u innych nawet podczas menopauzy.
Trądzik nietrudno rozpoznać – skóra jest tłusta i błyszcząca, a na różnych częściach ciała pojawiają się plamki i krostki. W ciężkich przypadkach głęboko w skórze mogą tworzyć się torbiele zapalne wypełnione treścią ropną. Przyczyną są zmiany hormonalne, które mają miejsce w czasie cyklu i podczas przekwitania. Znaczenie mają też predyspozycje genetyczne, infekcje bakteryjne zaskórników, stosowanie nieodpowiednich (zbyt tłustych), zatykających pory kosmetyków, niewłaściwy sposób odżywiania czy przyjmowanie niektórych lekarstw.
Trądzik dorosłych powinien zostać skonsultowany z lekarzem – problemu nie wolno lekceważyć. Łagodne zmiany trądzikowe często dobrze odpowiadają na leki sprzedawane bez recepty, jednak w cięższych przypadkach może być konieczne zastosowanie preparatu przepisanego przez dermatologa. Szacuje się, że po zastosowaniu takich preparatów w ciągu trzech miesięcy od rozpoczęcia leczenia stan 9 na 10 osób poprawia się o 50 proc., natomiast po sześciu miesiącach ich stan jest lepszy o ok. 80 proc.
Thinkstock
W przypadku cery trądzikowej niezbędna jest właściwa pielęgnacja skóry, czyli po pierwsze uważna i codzienna higiena. W aptekach i drogeriach dostaniemy specjalne preparaty przeznaczone do pielęgnacji skóry trądzikowej. Używaj antyseptycznych kremów i żeli. Co z makijażem? Możesz go wykonywać, ale powinien być lekki – do malowania używaj kosmetyków z niską zawartością składników olejowych i tłuszczowych. Zawsze przed pójściem spać zmyj makijaż.
Właściwe leczenie jest kluczowe, ponieważ po trądziku o ciężkim przebiegu mogą pozostać blizny. Dlatego pod żadnym pozorem krostek nie wolno wyciskać! Przez takie postępowanie bakterie mogą się dostać do otaczających tkanek i wywołać tam nowy stan zapalny.
U wielu osób skuteczne jest stosowanie olejków eterycznych. Zastosuj tzw. parówkę z wykorzystaniem olejków: rumiankowego, lawendowego albo eukaliptusowego. Po takim zabiegu zaskórniki dadzą się łatwiej wycisnąć (zaskórniki, w przeciwieństwie do krostek, możemy wyciskać, choć nie powinno się tego robić paznokciami czy opuszkami palców – w aptekach albo drogeriach kupimy specjalny przyrząd do usuwania wągrów. Po usunięciu zaskórników powinnaś zdezynfekować zaczerwienione miejsca olejkiem z drzewa herbacianego, a następnie kilka razy dziennie smarować skórę olejkiem z drzewa herbacianego, rumianku bądź lawendy).
Thinkstock
W leczeniu trądziku niebagatelne znacznie ma stosowanie właściwej diety. Powinnaś unikać słodyczy, ostrych przypraw, fast foodów, żywności wysoko przetworzonej, produktów smażonych, tłustego mięsa, słodkich napojów i jedzenia kalorycznego. Wszystkie te produkty stymulują wytwarzanie trądziku. Dieta powinna być bogata w produkty pełnoziarniste, warzywa, owoce, niskotłuszczowe produkty mleczne, oleje roślinne, jajka, kasze, chude mięso, ryby oraz produkty z dużą zawartością niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Do picia zaleca się wodę mineralną, soki owocowe i warzywne oraz ziołowe i owocowe herbaty. Ziołową herbatę można zrobić na własną rękę. Oto kilka przepisów:
Składniki: 1 porcja liści pokrzywy, 1 porcja liści melisy, 1 porcja liści szałwii, 1 porcja liści brzozy, 1 porcja kwiatostanu kosaćca, 1 porcja kwiatostanu tarniny, 1 filiżanka gotującej wody
Wykonanie: wymieszaj zioła. Zalej łyżkę stołową ziół gotującą wodą. Pozwól, aby herbata parzyła się przez ok. 10 minut, a następnie ją odcedź. Herbata ziołowa przeciw trądzikowi skutecznie oczyszcza skórę od wewnątrz.
Thinkstock
Składniki: 20 g suszonego kwiatostanu rumianku, 30 g suszonego kopru włoskiego, 30 g suszonego ziela mniszka lekarskiego, 20 g suszonego ziela fiołka trójbarwnego, 1 filiżanka gotującej wody
Wykonanie: wymieszaj ze sobą zioła, a następnie zalej 1 łyżeczkę mieszanki ziół gotującą wodą. Odstaw na 10 minut, następnie odcedź. Dziennie wypijaj 3-4 filiżanki takiego naparu.
Dobre efekty da również kuracja z zastosowaniem octu jabłkowego, która w łagodny i naturalny sposób przeciwdziała trądzikowi. Dodaj 2 łyżeczki octu jabłkowego do szklanki wody i dokładnie wymieszaj. Przed każdym posiłkiem wypijaj szklankę wody z octem. Wzmocnisz efekty terapii, jeśli dodasz do wody z octem środki oczyszczające krew takie jak sok z pokrzywy, mniszka lekarskiego czy marchwi.
Warto wiedzieć, że stres zaostrza trądzik.
Thinkstock
Inną chorobą zapalną skóry, która dotyka aż 10 proc. populacji, najczęściej kobiety o jasnej karnacji w wieku 35-50 lat, jest trądzik różowaty. Przyczyna jego występowania nie jest znana, choć uważa się, że może być on związany z nadmierną wrażliwością naczynek włosowatych, które łatwo ulegają rozszerzeniu. Schorzenie można rozpoznać po okresowym zaczerwienieniu twarzy, szczególnie po spożyciu alkoholu, pikantnych potraw i gorących napojów, a także w nagrzanych pomieszczeniach. W ciężkich przypadkach na czole i policzkach powstaje wykwit krostek, czemu towarzyszy zaczerwienienie, opuchlizna i widoczne naczynka krwionośne. Pojawienie się trądziku różowatego wymaga konsultacji lekarskiej.
Ewa Podsiadły-Natorska
Korzystałam z:
„Zdrowie kobiety. Naturalne metody leczenia dolegliwości”, Gaby Schwarz, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003
„Domowa encyklopedia zdrowia”, pod red. Jacka Fronczaka, wyd. Reader’s Digest, Warszawa 2007