Pożyczanie bez opamiętania musiało się kiedyś skończyć. Dzisiaj wielu Polaków tonie w długach. W Krajowym Rejestrze Długów zarejestrowanych jest już ok. 2 mln osób zapożyczonych w sumie na… 100 mld zł. W rejestrze są zarówno gimnazjaliści, którzy np. dostali mandat za jazdę bez ważnego biletu, czy emeryci dobijający setki, którzy zapomnieli zapłacić rachunek za telefon. Wiadomo: dobry zwyczaj – nie pożyczaj. Ale nie zawsze można uniknąć zaciągnięcia kredytu. Gotówka przydaje się zwłaszcza w okresie przedświątecznym czy w sytuacjach awaryjnych. Jeśli zatem musisz pożyczyć, sprawdź, jak zrobić to z głową.
Zacznijmy od wyjaśnienia, czym jest kredyt konsumencki. Z informacji o mądrym pożyczaniu przygotowanych przez Stowarzyszenie Konsumentów Polskich razem z Konferencją Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce można się dowiedzieć, że są to pożyczone pieniądze; głównie w formie pożyczki, kredytu bankowego i kredytu w karcie kredytowej na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą. „Mamy z nim do czynienia także przy zakupach na raty lub zakupach z późniejszym terminem płatności” – czytamy w broszurze. Zawarcie umowy kredytu konsumenckiego to podpisanie umowy pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą (bankiem lub inną instytucją finansową) dotyczącej udzielenia lub obietnicy udzielenia konsumentowi kredytu, którego kwota nie przekracza 80 tys. zł lub ich równowartości w innej walucie.
Jeśli decydujesz się na pożyczkę, musisz być świadoma swoich praw. Jesteś kredytobiorcą, a to oznacza, że jesteś słabsza ekonomicznie od kredytodawcy, dlatego twoja umowa objęta jest szczególną ochroną prawną. Określa ją ustawa z 20 lipca 2001 roku o kredycie konsumenckim oraz ustawa z 2 marca 2000 roku o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. Jak informuje Stowarzyszenie Konsumentów Polskich, przepisy zapewniają ci:
– prawo do zrezygnowania z umowy (odstąpienia od niej) w terminie 10 dni, bez podania przyczyn;
– prawo do przedterminowej spłaty zadłużenia, za którą kredytodawca nie może pobrać opłaty (zastrzec prowizji);
– kredytodawca może wypowiedzieć umowę tylko w przypadkach wskazanych w ustawie;
– jeżeli zawierasz umowę na odległość (np. przez internet), masz prawo zrezygnować z niej w terminie 14 dni;
– kredytodawca musi szczegółowo poinformować cię przed zawarciem umowy o warunkach udzielanego kredytu i przekazać ci wszystkie załączniki do umowy: regulaminy, taryfy prowizji i opłat.
Uwaga: jeśli zaciągasz kredyt w kwocie ponad 80 tys. zł, nie korzystasz już z części wymienionych przywilejów (np. z prawa odstąpienia od umowy), ale nadal twoje prawa są chronione przepisami.
Jeśli nie jesteś pewna, czy masz rację bądź chcesz uzyskać informację prawną, pomogą ci eksperci bezpłatnej infolinii konsumenckiej czynnej codziennie w godz. 9–17 pod numerem: 0 800 800 008. „Reklamację związaną z nieprawidłowym wykonaniem umowy przez kredytodawcę powinieneś złożyć pisemnie. Jeśli twoje działanie nie przyniesie rezultatów, a w przypadku banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych – gdy nie udzielą one odpowiedzi na reklamację w terminie 30 dni od dnia jej złożenia, możesz skorzystać z pomocy instytucji lub organizacji zajmujących się ochroną praw konsumentów” – to informacja Stowarzyszenia Konsumentów Polskich.
Pomocą służą:
– powiatowi lub miejscy rzecznicy konsumentów (www.skp.pl, www.uokik.gov.pl);
– Stowarzyszenie Konsumentów Polskich;
– Federacja Konsumentów.
Rozstrzyganiem sporów zajmują się natomiast:
– między konsumentami a bankami – Arbiter Bankowy (www.zbp.pl);
– między konsumentami a spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi – Spółdzielczy Arbitraż Konsumencki (www.skef.pl);
– między konsumentami a przedsiębiorstwami zrzeszonymi w Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (KPF) – za naruszenie Zasad Dobrych Praktyk (kodeks etyczny obowiązujący w Konferencji) – Komisja Etyki przy KPF (www.kpf.pl).
Ewa Podsiadły-Natorska
Zobacz także:
Organizacja wesela to ogromny wydatek.
Czy wziąć kredyt na podróż życia?
Zagłosuj w naszej sondzie.
Stowarzyszenie Konsumentów Polskich zwraca uwagę, że przed podjęciem decyzji o zaciągnięciu pożyczki warto sprawdzić wiarygodność przyszłego kredytodawcy – szczególnie, gdy jest on mało znany na rynku. Wiarygodne informacje znajdziesz w Krajowym Rejestrze Sądowym (www.ms.gov.pl) oraz w centralnej ewidencji działalności gospodarczej (www.firma.gov.pl). Pamiętaj, że kredytodawca, który żąda jakiejkolwiek wpłaty przed zawarciem umowy działa niezgodnie z prawem. Gdy zdecydujesz, jaki rodzaj pożyczki (i w jakiej wysokości) jest ci potrzebny, powinnaś: zebrać oferty różnych kredytodawców, przeczytać je wraz z regulaminami, taryfami prowizji i opłat, porównać całkowity koszt kredytu, wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany, sprawdzić, czy istnieje możliwość wynegocjowania np. niższej marży, sprawdzić wysokość opłat związanych ze zmianą warunków umowy czy ustalić, jaki jest czas rozpatrywania wniosku kredytowego.
Powinnaś być ostrożna podczas analizy ofert opatrzonych hasłem „Promocja”. „NIE POZWÓL, aby kredytodawca przyśpieszał twoją decyzję, sugerując ci, że tylko niezwłoczne podpisanie umowy gwarantuje zysk albo że za chwilę upłynie termin promocji. Nie daj się także zwieść twierdzeniom, że nie możesz opuścić pomieszczeń przedsiębiorcy bez zawarcia umowy ani informacjom, że jeśli nie podpiszesz umowy konsultant utraci pracę” – czytamy w informatorze Stowarzyszenia Konsumentów Polskich. Dokładnie sprawdź, jaki wpływ ma promocja na pozostałe postanowienia umowy i czy rzeczywiście odniesiesz korzyść finansową. Jeśli warunki promocji nie są jednoznaczne, poproś o wytłumaczenie zapisów umowy i pamiętaj, że możesz ponownie przemyśleć ofertę w domowym zaciszu.