Pierogi już niedługo trafią na wiele świątecznych stołów w polskich domach. Najczęściej podajemy je z kapustą i grzybami. Nieprzypadkowo – nasi przodkowie wierzyli, że kapusta zaserwowana domownikom dwudziestego czwartego grudnia zapewni siłę i zdrowie, natomiast grzyby kojarzono z siłami życiowymi i wierzono, że mają magiczną moc.
W święta warto jednak odejść nieco od tradycji. Zamiast suszonych grzybów można wykorzystać pieczarki, a farsz wzbogacić ugotowaną soczewicą. Przepyszne i bardzo zimowe są pierogi z twarogiem i kaszą gryczaną albo twarogiem i dynią. Warto zdecydować się na wersję rybną, np. z łososiem, karpiem, sumem czy każdą inną rybą (wędzoną albo gotowaną).
A gdyby tak w Wigilię podać pierogi na słodko? Mogą być ze śliwką, orzechami, makiem. Na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z woj. lubelskiego wpisane są pierogi nowodworskie, które robi się z białym serem, kaszą i rodzynkami. W nadzieniu przebija się smak cynamonu, imbiru i mięty. Na uwagę zasługują również tradycyjne niwiskie pierogi z kapustą kiszoną (woj. podkarpackie) – oprócz kapusty kiszonej w farszu znajduje się czosnek, cebulka, sól, pieprz. Bardzo smaczne są pierogi razowe z Lalina (woj. podkarpackie), w których mamy wyraźny smak kapusty, suszonych grzybów leśnych (np. borowików, ewentualnie kozaków czy podgrzybków) i przypraw. W woj. podkarpackim robi się także pierogi z kaszy jaglanej z serem oraz pierogi z kapustą i grzybami pilzneńskimi.
I jeszcze słowo o pierogach z kapustą i grzybami leśnymi z woj. lubuskiego: „Podczas przygotowywania pierogów, suszone grzyby należy namoczyć i posiekać. Kiszoną kapustę ugotować w niewielkiej ilości wody, odsączyć i drobno posiekać. Cebulkę podsmażyć na złoty kolor na maśle sklarowanym. Następnie wszystkie te składniki połączyć, dodać sól i pieprz. Tak powstały farsz należy nałożyć na rozwałkowane kawałki ciasta i zlepić brzegi. Pierogi należy gotować ok. 5 minut, aż wypłyną na powierzchnię. Gdy wypłyną, należy polać je zimną wodą ok. 250 ml i odsączyć na durszlaku”.
Fot. Thinkstock
Pierogi z rybą
Składniki: ciasto – 35 dag mąki, jajko, ok. 2/3 szklanki mleka lub wody, sól. Nadzienie – 50 dag ugotowanej ryby (bez skóry i ości), żółtko, 5 dag tartego chrzanu, tłuszcz do gotowania i polania, sól i cukier do smaku
Wykonanie: przygotować ciasto. Rybę zemleć, połączyć z żółtkiem i chrzanem, doprawić na słodko. Dalej przygotować jak inne pierogi.
RAF
Przepisy pochodzą z książki: „Ilustrowana kuchnia polska”, Danuta i Henryk Dębscy, wyd. Muza, Warszawa 2010
Fot. Thinkstock
Szukasz przepisu innego niż dotychczas? Sprawdź nasze propozycje.
Pierogi z cebulą
Składniki: ciasto – 30 dag mąki pszennej, 5 dag mąki kukurydzianej, jajko, ok. 2/3 szklanki mleku lub wody, sól. Nadzienie – 25 dag cebuli, oliwa, 4 jajka ugotowane na twardo, 5 dag bułki tartej, 5 dag miodu naturalnego, oliwa do gotowania i podania, sól i pieprz do smaku
Wykonanie: przygotować ciasto. Mąkę przesiać na stolnicę, wbić umyte jajko, zarobić ciasto nożem, wlewając cienkim strumieniem wodę lub mleko. Starannie wyrobić ręką ciasto i przykryć wilgotną ściereczką.
Cebulę obrać, opłukać, drobno pokroić, usmażyć. Połączyć ze zmielonymi jajkami, bułką i miodem, doprawić, odstawić na 30 minut.
Ciasto podzielić na części, rozwałkować na grubość 3-4 mm, wykrawać krążki szklanką lub specjalna foremką. Na każdy krążek nakładać nadzienie, złożyć na pół, zlepić brzegi, uważając, aby nadzienie nie dostało się między brzegi ciasta. Zlepione pierogi układać na stolnicy posypanej mąką. Następnie partiami wkładać do wrzącej, osolonej wody z dodatkiem tłuszczu. Zamieszać, ugotować. Po ugotowaniu wyjąć łyżką cedzakową, osączyć, wyporcjować, polać tłuszczem i zaraz podawać.
Fot. Thinkstock
Pierogi ze śliwkami
Składnik: ciasto – 35 dag mąki, jajko ok. 2/3 szklanki mleka lub wody, sól. Nadzienie – 60 dag śliwek węgierek, 10 dag masła, 5 dag bułki tartej, 5 dag cukru pudru, śmietana do polania, cukier do posypania
Wykonanie: przygotować ciasto (patrz przepis na pierogi z cebulą). Śliwki umyć, wypestkować. Masło utrzeć z bułką tartą i cukrem. Potem podzielić na tyle kawałków, ile jest śliwek, włożyć w miejsce usuniętych pestek. Dalej przygotować jak pierogi z cebulą.
Pierogi ziemniaczane
Składniki: 1 kg ziemniaków, 2 jajka, 30 dag mąki, 5 dag masła lub margaryny, 1-2 jajka do smarowania, 15 dag sera żółtego, tłuszcz, sól, pieprz i papryka mielona do smaku
Wykonanie: ziemniaki umyć, obrać, opłukać, zalać wrzącą, osoloną wodą, ugotować, odcedzić, odparować i zemleć. Następnie połączyć z jajkami, przesianą mąką i roztopionym masłem, doprawić. Ciasto rozwałkować, wykrawać krążki szklanką, posmarować rozmąconymi jajkami, posypać startym serem wymieszanym z papryką, ułożyć na blaszce wysmarowanej tłuszczem (albo wyłożonej papierem do pieczenia) i upiec w gorącym piekarniku.
Fot. Thinkstock
Pierogi po litewsku (z kaszą gryczaną)
Składniki: ciasto – 35 dag mąki, 2 jajka, ok. 2/3 szklanki wody, sól. Nadzienie – 15 dag kaszy gryczanej, 20 dag sera twarogowego, 1-2 żółtka, 4 dag masła, sól i pieprz do smaku, 1,5 dag tłuszczu do gotowania, masło do polania
Wykonanie: kaszę opłukać, zalać wrzącą, osoloną wodą (1,5 szklanki), zagotować, mieszając. Naczynie z kaszą wstawić do większego naczynia z wrzącą wodą i ugotować na parze. Wymieszać ze zmielonym twarożkiem i żółtkami utartymi z masłem, doprawić do smaku.
Ciasto przygotować jak w przepisie na pierogi z cebulą. Gotowe pierogi wkładać partiami do wrzącej, osolonej wody z dodatkiem tłuszczu, zamieszać, przykryć naczynie, zagotować, a gdy pierogi wypłyną, zdjąć pokrywkę i gotować 2-3 minuty. Po ugotowaniu wyjąć łyżką cedzakową, podzielić na porcje, podawać.