W twoim organizmie bytują mikroorganizmy, które odpowiedzialne są za jego prawidłowe funkcjonowanie. Chronią cię również przed rozwojem różnych chorób. Ich niedobór może doprowadzić do namnożenia się bakterii (potencjalnie) chorobotwórczych. Dlatego poziom tych mikroorganizmów należy utrzymywać na wysokim poziomie. Pomocne w tym są probiotyki i prebiotyki albo synbiotyki. Pytanie tylko, czym właściwie one są i gdzie ich szukać?
Probiotyki w teorii
O pomoc poprosiliśmy Mariettę Wyciechowską, dietetyczkę z Centrum Naturhouse. I czego się dowiedzieliśmy? – Probiotyki to żywe mikroorganizmy będące naturalną mikroflorą jelitową człowieka i zapewniające jej stan równowagi. Mają one zdolność przylegania do komórek nabłonkowych jelita i kolonizacji jelitowej, uniemożliwiając dostęp patogenom do nabłonka jelitowego – wyjaśnia specjalistka. Co istotne, probiotyki nie wykazują działania chorobotwórczego czy toksycznego w stosunku do organizmu gospodarza. Do drobnoustrojów o działaniu probiotycznym należą bakterie produkujące kwas mlekowy, m.in. Bifidobacterium, Lactobacillus, Bifidus oraz drożdże Sachcaromyces boulardii.
Prebiotyk w błonniku
Czym z kolei są prebiotyki? Marietta Wyciechowska z Centrum Naturhouse wyjaśnia, że są to niepodlegające trawieniu składniki pożywienia, które mają wspomagające właściwości w stosunku do probiotyków: pobudzają wzrost i aktywność danych szczepów probiotycznych. Specjalistka wymienia, że do prebiotyków zaliczamy m.in. skrobię, błonnik, inulinę, oligofruktozę czy fruktooligosacharydy. – Najpopularniejszym źródłem prebiotyków są produkty będące bogatym źródłem błonnika pokarmowego – twierdzi Marietta Wyciechowska. I tłumaczy, że w trakcie metabolizmu prebiotyków w jelicie grubym powstają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe stymulujące wzrost probiotycznych bakterii. Warto dodać, że prebiotyki są nie tylko substancjami odżywczymi dla probiotyków – regulują również motorykę przewodu pokarmowego oraz wykazują działanie antynowotworowe.
Synbiotyki w celach leczniczych
Połączenie probiotyku i prebiotyku w jednym preparacie nosi nazwę synbiotyku. –Synbiotyk odznacza się szczególnie korzystnym działaniem, ponieważ właściwie odżywione drobnoustroje szybciej namnożą się w przewodzie pokarmowym – twierdzi Marietta Wyciechowska. Dlatego zdaniem naszej rozmówczyni wybierając produkty probiotyczne czy synbiotyki, należy zwrócić uwagę na ilość drobnoustrojów w jednej dawce oraz na różnorodność użytych szczepów. Warto podkreślić, że synbiotyki wykorzystywane są w produkcji żywności funkcjonalnej. Stosuje się je także w celach leczniczych (w postaci ampułek). Działają poprzez pobudzenie wzrostu bakterii, które naturalnie występują w przewodzie pokarmowym. Tym samym zapobiegają jednocześnie namnażaniu się bakterii chorobotwórczych. Synbiotyki powinno się stosować podczas kuracji antybiotykowej, kiedy odporność organizmu jest obniżona, a także przy biegunkach.
Ewa Podsiadły-Natorska
Zobacz także:
Odkryj sekrety dotyczące ziewania czy koloru oczu.
Temperatura a cykl menstruacyjny
Wpływ temperatury na kobiecą płodność.
Szereg korzyści
Dlaczego probiotyki są tak ważne? – W przewodzie pokarmowym mają zdolność hamowania wzrostu bakterii patogennych, hamują także procesy zapalne, wykazują właściwości zapobiegające powstawaniu chorób nowotworowych oraz wytwarzają wiele substancji aktywujących komórki układu immunologicznego gospodarza – wylicza Marietta Wyciechowska. Dlatego właśnie, ze względu na szerokie działanie w przewodzie pokarmowym, probiotyki są stosowane w leczeniu wielu chorób, takich jak: ostra biegunka infekcyjna, biegunka poantybiotykowa, biegunka podróżnych, zaburzenia trawienia laktozy czy zaburzenia przewodu pokarmowego spowodowane chemioterapią. Pomocne są również w leczeniu zaparć, osteoporozy, w zakażeniu Helicobacter pylorii i alergii. W Polsce źródłem probiotyków, jak podkreśla nasza rozmówczyni, są preparaty farmaceutyczne, suplementy diety i produkty fermentowane.
Kefir to nie probiotyk, ale…
Warto wiedzieć, że większość jogurtów i kefirów nie jest probiotykami. Dlaczego? Zawarte w ich bakterie nie docierają żywe do jelita grubego. Dobrze jest jednak spożywać jogurty i kefiry, ponieważ dzięki nim stymulujemy układ odpornościowy. Pamiętaj, że kefir zawiera kwas mlekowy, który z kolei ma działanie bakteriostatyczne. Kefiry i jogurty zawierają również dużo wapnia, białka i witamin.I jeszcze jedna ciekawostka dotycząca probiotyków (a także potwierdzająca ich dobroczynne działanie). Okazuje się, że zanim produkt zostanie uznany za probiotyczny, musi przejść szereg czasochłonnych (niekiedy trwających nawet kilka lat!) oraz kosztownych badań. Ich procedury zostały precyzyjnie ustalone przez FAO i WHO. Uznano, że jedynie pełne badania naukowe uwzględniające również etap badań klinicznych, pozwalają określić, czy dany szczep bakterii rzeczywiście wywiera korzystny wpływ na zdrowie człowieka. Tylko podczas takich badań można potwierdzić, czy dany probiotyk jest skuteczny. Udaje się również wtedy określić wskazania, przy których warto go stosować.