Warto na początku zastanowić się nad tym, co zabiera nam energię. Jako głównych winowajców należy wymienić produkty, które nasilają wydzielanie adrenaliny, jednego z hormonów stresu. Aby skutecznie walczyć z sennością, należy unikać artykułów bogatych w tyrozynę, z której powstaje tyramina zbliżona budową do adrenaliny. Produkty ją zawierające to:
- alkohol,
- kawa, czarna herbata, napoje typu cola,
- wędzone, solone, marynowane ryby, wędliny,
- czekolada,
- sery dojrzewające (żółte) oraz pleśniowe,
- czerwone mięsa,
- wątróbka kurczaka,
- sos sojowy,
- czerwone wina,
- słodziki.
Zadaniem adrenaliny jest przygotowanie organizmu do ucieczki przed zagrożeniem. Wpływa więc na zwiększenie ciśnienia krwi, przyspieszenie bicia serca oraz poprawę wydajności pracy płuc. Częste zmuszanie organizmu do produkcji adrenaliny wpływa na zwiększenie uczucia zmęczenia.
Podobnie na ustrój wpływają sytuacje stresowe, w których trakcie glukoza zmagazynowana w postaci glikogenu jest uwalniana do krwi w celu zwiększenia wydolności organizmu i dopływu energii. Niestety taki przypływ „mocy” jest krótkotrwały. Po ustaniu sytuacji stresowej pojawia się osłabienie wynikające z pozbycia się rezerw glukozy. Permanentny stres wyczerpuje więc organizm.
„Fabrykami energii” są mitochondria. Każda komórka jest w nie zaopatrzona, a im większe są potrzeby energetyczne komórki, tym więcej mitochondriów (np. komórka serca ma ich około 300, a nerki około 50). Również potrzeby energetyczne zależne od wysiłku danej osoby wpływają na ich ogólną ilość w organizmie.
To w mitochondriach następują przemiany chemiczne pozwalające na wytworzenie energii (tzw. oddychanie wewnątrzkomórkowe). W poszczególnych etapach jej powstawania niezbędne są konkretne substancje odżywcze. Aby więc pozwolić ustrojowi na przypływ energii warto zadbać o dostarczenie odpowiednich substratów jak witaminy z grupy B, witamina C, koenzym Q10, magnez, cynk, miedź, żelazo, wapń.
Aby zwalczyć senność, sięgaj po:
- produkty pełnoziarniste takie jak pieczywo, kasze, płatki to źródło witamin z grypy B,
- zielone warzywa liściaste, ziarna zbóż, wątroba to produkty dostarczające kwasu foliowego,
- owoce cytrusowe, porzeczki, papryka, pietruszka to produkty bogate w witaminę C,
- produkty sojowe, produkty mleczne, orzechy, szprotki, sardynki są źródłem wapnia,
- owoce morza, nasiona roślin strączkowych, grzyby, owies, orzechy dostarczają miedzi,
- produkty z pełnych zbóż, nasiona, pestki, ryby to źródła żelaza oraz cynku,
- sardynki, makrela, łosoś, szpinak, brokuły, orzechy ziemne, podroby dostarczają ustrojowi koenzymu Q10.
Należy pamiętać, że głównym „paliwem” organizmu jest glukoza, którą najłatwiej pozyskać z cukrów prostych. Nic więc dziwnego, iż w chwilach zmęczenia mamy ochotę na słodycze, które obfitują właśnie w te węglowodany. Po spożyciu łakoci poziom glukozy we krwi szybko wzrasta, a razem z nim pojawia się pobudzenie.
Niestety, w podobnym tempie poziom cukru we krwi zmniejsza się, a co za tym idzie pojawia się łaknienie kolejnego smakołyka. Takie błędne koło jeszcze bardziej męczy ustrój, a nas pozostawia w stanie niepokoju i wyrzutów sumienia po spałaszowaniu tak dużej ilości kalorii. Lepiej wybrać produkty bogate w węglowodany złożone, z których glukoza będzie uwalniana w sposób stopniowy pozwalając zachować poziom cukru na równym poziomie, co zapewni stały poziom energii.
Warto zatem sięgnąć po produkty pełnoziarniste oraz warzywa. Doskonałym więc przykładem potrawy na zwiększenie ilości energii może być kanapka z ciemnego pieczywa z pastą z makreli i pietruszki zjedzona wraz z sałatką z papryki i sałaty oraz dodatkiem nasion i sosem jogurtowym.
Więcej artykułów i porad dotyczących zdrowego odżywiania znajdziesz w dziale DIETY.