Potrawy z karpia zajmują szczególnie miejsce na wigilijnym stole. Ryba ma w chrześcijaństwie głęboką symbolikę. Ichthys – znak pierwszych chrześcijan i symbol Jezusa Chrystusa – to właśnie ryba. Miało to związek z chrztem, w czasie którego chrześcijanie byli zanurzali w wodzie i odradzali się na nowo. Ryba to właśnie symbol odrodzenia, nowego życia. Symbolika ludowa łączy je z płodnością oraz rodzącym się życiem. Nasi przodkowie wierzyli, że spożycie ryby podczas wigilijnej kolacji zapewni im dostatek, siłę i zdrowie.
Wśród ryb serwowanych podczas wieczerzy wigilijnej karp zajmuje szczególne miejsce, jednak nie tylko on może gościć na świątecznym stole. Nie każdy za nim przepada, poza tym to ryba oścista. Na szczęście wybór mamy dzisiaj ogromny, a w wielu dyskontach i supermarketach czekają na nas ryby świeże. Warto je kupować, bo są najsmaczniejsze i najlepsze jakościowo. Poza tym odpada opcja z rozmrażaniem, które odbija się na smaku i wadze – po rozmrożeniu często okazuje się, że znaczna część ryby odpłynęła wraz z roztopionym lodem… Pamiętaj, że rozmrożonych ryb nie wolno ponownie zamrażać!
Polacy bardzo często na świątecznym stole podają śledzie, które symbolizują oczekiwanie i post. Bardzo smaczny jest sandacz, sum, łosoś, lin, miruna, trewal, halibut, tuńczyk, amur, tołpyga. Niektóre z tych gatunków mogą wydawać się egzotyczne, bo nie są w Polsce popularne. A jednak warto po nie sięgnąć – przekonasz się, jak smaczne i aromatyczne potrawy można z nich wyczarować.
Ryby możemy zaserwować na zimno – np. w galarecie, sałatce albo w postaci rybnego tatara – albo na gorąco: gotowane (np. na parze), pieczone, smażone, grillowane, w formie zupy. Świetnie komponują się z grzybami. Jeśli szukasz dobrej panierki do ryby, zrezygnuj z bułki tartej, która chłonie tłuszcz jak gąbka – postaw na zmielone siemię lniane albo otręby. Znakomitym dodatkiem do smażonej ryby są płatki migdałów. Będzie z nich oryginalna i smakowita panierka. Ryby możemy również zaserwować w postaci pulpecików czy jako nadzienie pierogów.
Fot. Thinkstock
Zupa grzybowa z czarniakiem
Składniki: 2 średniej wielkości czarniaki, 2 marchewki, 1 cebula, 2 łodygi selera naciowego, garść pieczarek, garść suszonych grzybów (np. prawdziwków), świeża natka pietruszki, oliwa, liść laurowy i ziele angielskie, sól i świeżo mielony pieprz
Wykonanie: ryby umyj, osusz i wyfiletuj, zaczynając od odcięcia głowy, przejedź nożem wzdłuż kręgosłupa w kierunku ogona, podobnie z drugim filetem. Wytnij wszelkie ości. Wszystkie resztki po oczyszczeniu ryby zalej 1,5 l zimnej wody. Dodaj pokrojoną w cienkie plastry włoszczyznę wraz z cebulą. Dopraw liściem laurowym i zielem angielskim. Doprowadź do wrzenia i gotuj na średnim ogniu przez 30 minut, po czym zdejmij z ognia, dodaj suszonych grzybów, szczelnie przykryj garnek i odstaw do naciągnięcia na kolejne 30 minut, po czym odcedź wywar. Grzyby zachowaj i posiekaj w julienne (tzw. zapałkę). Pieczarki oczyść i jeśli istnieje taka konieczność – umyj szybko pod bieżącą wodą. Usmaż na złoto na 1 łyżce rozgrzanej oliwy. Filety pokrój na 3-4 części. Zagotuj ponownie wywar, dodaj do niego wszystkie grzyby, dopraw solą i na 2-3 minuty przed podaniem włóż delikatnie czarniaka. Po tym czasie zupa jest gotowa.
Podawaj polane łyżką dobrej jakości oliwy, posypane natką pietruszki lub kolendrą i świeżo mielonym pieprzem. Na koniec możesz dodać także łyżkę kwaśnej śmietany.
Fot. Thinkstock
Sałatka „Najsztub” z wędzonymi szprotami
Składniki: 0,8 kg ziemniaków (dobrych sałatkowych), 4 łyżki francuskiej musztardy z całymi ziarnami gorczycy, pęczek natki pietruszki, czarne oliwki, oliwa, kilka ząbków czosnku, 4-5 wędzonych szprot, mała garść kaparów, sok z cytryny, czarny pieprz, sól
Wykonanie: ziemniaki dobrze umyj i ugotuj w mundurkach. Powinny być miękkie, ale trzeba uważać, żeby ich nie rozgotować, ponieważ będą „rozmazywały” się w sałatce. Ostudzone pokrój w dużą kostkę. Musztardę wymieszaj z kilkoma łyżkami oliwy, dodaj przeciśnięty przez praskę czosnek. Dopraw jeszcze sokiem z cytryny i ewentualnie solą i pieprzem. Natkę i kapary drobno posiekaj. Ziemniaki delikatnie wymieszaj z sosem musztardowym, czarnymi oliwkami, natką i kaparami. Odstaw na kilkanaście minut, aby wszystkie smaki dobrze się przegryzły. Całość wyłóż na talerz, na górę połóż rybę.
RAF
Fot. Thinkstock
Gatunki „zielone”: dorsz, czarniak, karp, łosoś pacyficzny, makrela, miruna, ostrygi, przegrzebek zwyczajny, ostrygi, anchois, szprot, śledź, omułek jadalny hodowlany, plamiak
Gatunki „pomarańczowe”: dorsz bałtycki, krab, mintaj, małże, pstrąg tęczowy, tuńczyk (inne niż błękitnopłetwe), turbot hodowlany, łosoś hodowlany
Gatunki „czerwone”: dorada, homar, krewetki tropikalne i północne, halibut, łosoś bałtycki, morszczuk, sielawa, sola, tuńczyk błękitnopłetwy, węgorz, turbot dziki, langustynki (łowione przy pomocy trału)
Jak przygotować smaczną rybę?
Oto kilka inspiracji. Przepisy pochodzą z książki kucharskiej „Ryby wybrane” udostępnionej przez organizację WWF w ramach „Kampanii na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów”. Autor: Grzegorz Łapanowski.
Smażone śledzie z ziemniakiem i kwaśną śmietaną
Składniki: 3 śledzie, 2 ugotowane ziemniaki, 150 g kwaśnej śmietany, 3-4 rzodkiewki, szczypior, pietruszka, 1 czerwona cebula, mała sałata rzymska, 100 ml octu, 100 ml wody, 4 łyżki cukru
Wykonanie: śledzie oprósz solą i usmaż na patelni na złoto. Ziemniaki pokrój w plastry. Cebulę pokrój w bardzo cienkie krążki i zblanszuj bardzo szybko w osolonym wrzątku. Przełóż do lodu. Zagotuj ocet, wodę oraz cukier, przełóż do tej mieszaniny cebulę i trzymaj ją przez co najmniej 20 minut. Plastry ziemniaka oraz rybę połóż na talerzu. Dodaj kleksy ze śmietany oraz cebulę. Całość udekoruj rzodkiewką, szczypiorkiem i pietruszką.
Fot. Thinkstock
Do ryby warto podać aromatyczny sos, np. grzybowy, orzechowy, chrzanowy, rodzynkowy. Jeśli spożywamy w Wigilię alkohol, pasuje do nich białe wino.
Jeśli kupujesz świeżą rybę, zwróć uwagę na kilka kwestii: oczy powinny być wypukłe, niezamglone i błyszczące, skóra gładka i również błyszcząca (bez dużej ilości śluzu czy plam). Skrzela powinny mieć intensywny kolor, a mięso musi być sprężyste. Jeśli ryba nieprzyjemnie pachnie, nie kupuj jej. Ryba powinna mieć naturalny zapach wody, nigdy odpychający zapach mułu.
Uwaga! W święta warto pamiętać o ekologii. Organizacja WWF (World Wide Fund for Nature), której symbolem jest panda, na bieżąco publikuje listę gatunków ryb, które możemy jeść śmiało, ponieważ ich populacje nie są przełowione. Oznaczone są one na zielono. Pomarańczowe gatunki to te, o których wiemy niewiele lub ich hodowla szkodzi środowisku – trzeba ograniczyć ich spożycie. Natomiast gatunki z listy czerwonej to populacje nadmiernie eksploatowane, co oznacza, że przez jakiś czas powinniśmy unikać ich kupowania, by dać im szansę na odbudowę.
/img2.papilot.pl/800w/2015/12/ryba-na-swieta-18072436.jpg "Fot. Thinkstock")
/img2.papilot.pl/800w/2015/12/ryba-na-swieta-17155287.jpg "Fot. Thinkstock")
/img2.papilot.pl/800w/2015/12/ryba-na-swieta-12165314.jpg "Fot. Thinkstock")
/img2.papilot.pl/800w/2015/12/ryba-na-swieta-15757398.jpg "Fot. Thinkstock")
Ta strona używa plików cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie.
Więcej szczegółów w naszej