W przypadku znamion najważniejsza jest profilaktyka. Chociaż czerniak może pojawić się u każdego, to w grupie zwiększonego ryzyka znajdują się osoby: z uwarunkowaniami genetycznymi (liczne znamiona, przypadki zachorowań w rodzinie); o jasnym fototypie skóry (jasna karnacja, oczy i włosy); często korzystające z solarium oraz narażone na poparzenia słoneczne, szczególnie w dzieciństwie.
Pod okiem specjalisty
Pół minuty wystarczy, aby dermatolog ocenił, czy dane znamię barwnikowe jest niebezpieczne. W tym celu przeprowadza się szybkie i bezbolesne badanie dermatoskopowe. Lekarz ogląda dobrze oświetlone znamię w dużym powiększeniu i ocenia jego powierzchnię. Zwraca uwagę na ewentualne asymetrie, brzegi, kolor, średnicę i strukturę ,,pieprzyka", także w głębszych warstwach skóry. - Jeżeli jakieś znamię budzi wątpliwości, profilaktycznie usuwa się je i zleca badanie histopatologiczne. Dzięki temu ma pewność, czy dane znamię stanowi jakiekolwiek zagrożenie dla zdrowia pacjenta - mówi dr Agnieszka Bliżanowska, dermatolog z Centrum Dermatologii i Medycyny Estetycznej WellDerm. Badanie dermatoskopowe powinno się wykonywać co najmniej raz w roku, zwłaszcza po okresie intensywnej ekspozycji na słońce. W przypadku osób z grupy ryzyka, takie wizyty kontrolne powinno się powtarzać częściej.
Jak samodzielnie badać znamiona?
Według statystyk około 25% czerniaków złośliwych powstaje w obrębie już istniejących znamion barwnikowych. Można je przetestować samodzielnie korzystając z metody ABCDE oraz metody ,,brzydkiego kaczątka".
Metoda ABCDE, gdzie:
A oznacza asymetrię (ang. asymmetry) - jedna połowa znamienia nie powinna różnić się od drugiej;
B oznacza brzegi (ang. border) - niepokojące są nieregularne krawędzie, nieostrości;
C oznacza kolor (ang. color) - źle, kiedy jest niejednolity i różny w różnych częściach znamienia;
D oznacza średnicę (ang. diameter) - na cenzurowanym są wszystkie znamiona, których średnica przekracza 5 mm;
E oznacza ewolucję (ang. evolution, elevation) - zastrzeżenia budzą wszystkie znamiona, które zmieniły się w czasie, uległy uwypukleniu.
Metoda ,,brzydkiego kaczątka":
U tej samej osoby znamiona barwnikowe wyglądają zazwyczaj podobnie - mają podobne kształty, kolor, wielkość. ,,Brzydkie kaczątko" to takie znamię, które nie przystaje do pozostałych, przez co może być uznane za potencjalnie niebezpieczne.
Zobacz także:
Zastanawiasz się, czy w Mrągowie i na Majorce słońce opala tak samo? A może nie wiesz, czy podczas wakacji trzeba zrezygnować z peelingów? Ten poradnik jest dla Ciebie.
PAPITEST: Olejki i balsamy do opalania
Koniecznie zapakuj je do wakacyjnej walizki, a poparzenia słoneczne nie będą ci straszne!