Zamrażanie jajeczek - kiedy i po co?

Kobiety, które odkładają macierzyństwo na później, często nie biorą jednak pod uwagę faktu, że biologii nie da się oszukać. Z biegiem czasu szanse na poczęcie maleją, a po przekroczeniu 33 lat drastycznie spadają. Wzrasta również ryzyko wad rozwojowych. Szacuje się, że w przypadku zespołu Downa ryzyko wynosi 1 do 1250 (u matki w wieku 25 lat), ale już 1 do 106 w wieku lat 40. Czy więc mrożenie komórek jajowych jest dobrym rozwiązaniem?

Zabieg wykonuje się za pomocą metody szybkiego mrożenia (zwanej witryfikacją). Jajeczka pobiera się poprzez punkcję jajnika po stymulacji hormonalnej – jednorazowo jest to kilka-kilkanaście sztuk. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym dożylnym, a ryzyko powikłań jest niewielkie. Komórki jajowe przechowuje się następnie w ciekłym azocie o temperaturze minus 196 stopni.

„Część komórek jajowych obumiera jeszcze w procesie witryfikacji, część nie przetrwa rozmrożenia. Nie należy również zapominać, że w in vitro i w naturze tylko 30 proc. zarodków przyniesie pozytywne rozwiązanie ciąży. Z tych powodów konieczne jest pobranie przynajmniej dziewięciu, a najlepiej dwunastu komórek jajowych, by prawdopodobieństwo urodzenia dzięki nim dziecka w przyszłości było wysokie. Nie ma jednak nigdy 100 proc. pewności” – tłumaczy dr Grzegorz Mrugacz, ekspert kampanii „Płodna Polka”.

Czy to zabieg dla każdej kobiety?

Właściwie tak, choć w przypadku kobiet dotkniętych chorobą nowotworową komórki jajowe należy pobrać przed rozpoczęciem leczenia. Chodzi o to, że zarówno chemioterapia, jak i radioterapia uszkadzają lub modyfikują genetycznie gamety. Zamrażanie jajeczek zaleca się natomiast kobietom z zaawansowaną endometriozą oraz występującą rodzinnie przedwczesną menopauzą.

Pamiętajmy jednak, że z mrożeniem jajeczek nie można zwlekać. Z biologicznego punktu widzenia najlepszy moment na pierwszą ciążę to wiek do 25. roku życia – potem jakość gamet spada. Zaleca się więc, aby kobiety decydujące się na mrożenie komórek jajowych nie były starsze niż 30 lat. „Im wcześniej komórki zostaną zamrożone, tym większe prawdopodobieństwo, że urodzi się z nich zdrowe dziecko. Dużo mniejsze znaczenie ma moment, w którym zostaną rozmrożone i przetransferowane do macicy w formie zarodków. Najważniejsze jest w jakim wieku komórki zostały zamrożone” – tłumaczy dr Grzegorz Mrugacz.

Ekspert nie ukrywa jednak, że nie jest entuzjastą takiego postępowania. „By mieć pewność szczęśliwego macierzyństwa, rekomendujemy poczęcie w naturalny sposób w młodszym wieku” – mówi. Musimy bowiem pamiętać, że nie z każdej zamrożonej komórki urodzi się dziecko.

Mrożenie komórek jajowych nie jest też tanie. Zabieg kosztuje ok. 4 tys. zł. Kilkaset złotych trzeba również płacić co roku za ich przechowywanie.

A co o mrożeniu jajeczek myślą Polki? Karolina, 29-latka, mieszka z partnerem, ale jeszcze nie planują ślubu – a dzieci tym bardziej. „Poza tym ja nie najlepiej zarabiam, mój partner też. Najpierw chcemy trochę odłożyć na wkład własny, pomyśleć o większym mieszkaniu, bo teraz mamy kawalerkę. Nie wiem, kiedy zdecyduję się na dziecko, choć wiem, że zegar tyka. Raczej nie myślę o zamrażaniu jajeczek, bo przede wszystkim to za droga zabawa, ale jestem w stanie zrozumieć kobiety, które to robią”.

Ewa Podsiadły-Natorska