Cesarskie cięcie to zabieg chirurgiczny, który polega na rozcięciu powłok brzusznych oraz macicy i wyjęciu dziecka. Jeśli jest planowany, przeprowadza się go w znieczuleniu (zewnątrzoponowo lub podpajęczynówkowo). Gdy jednak wykonuje się go w trybie ostrym (nieplanowo), kobietę najczęściej znieczula się ogólnie (narkoza).
Cesarskie cięcie najczęściej przeprowadza się, gdy poród naturalny okazuje się niemożliwy. W ostatnich latach obserwuje się jednak rosnącą tendencję do wykonywania cesarki bez wskazań medycznych. Kobiety wolą rodzić przez cesarskie cięcie, ponieważ boją się porodu naturalnego. Tymczasem Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zwraca uwagę, że odsetek ciąż rozwiązanych przez cesarskie cięcie w żadnym kraju nie powinien przekraczać 15 proc.
Bicie na alarm
WHO alarmuje, że liczba cesarskich cięć wzrasta gwałtownie na całym świecie. W niektórych krajach ciążę rozwiązuje się tą metodą w ponad 40 proc. przypadków. Tymczasem, jak alarmują położnicy, zabieg nie powinien być wykonywany bez wyraźnych wskazań medycznych.
– Badania statystyczne jednoznacznie wskazują, że poród naturalny globalnie wiąże się z czterokrotnie mniejszym ryzykiem powikłań niż jakiekolwiek, nawet najbezpieczniej i najspokojniej przeprowadzone cięcie cesarskie. Nie zapominajmy o tym, że cięcie cesarskie to jest operacja, która zawsze może się wiązać z różnego rodzaju powikłaniami, ze śmiercią pacjentki włącznie – mówi agencji informacyjnej Newseria Lifestyle dr n. med. Ewa Kurowska, ginekolog-położnik z kliniki Medicover.
Według rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego wskazania do cesarskiego cięcia to:
- Wskazania położnicze: nieprawidłowe ułożenie główki; nieprawidłowe położenie płodu przy trwającej czynności skurczowej; dystocja szyjkowa; ciężki stan przedrzucawkowy; poród przedwczesny płodu, gdy poród drogami rodnymi obarczony jest dużym ryzykiem uszkodzenia lub zgonu; powtarzające się epizody bradykardii płodu; ciężka bradykardia niereagująca na leczenie zachowawcze; deceleracje późne lub zmienne przy nieefektywnej czynności skurczowej niezapewniającej prawidłowego postęp porodu; wypadnięcie pępowiny; podejrzenie krwotoku wewnętrznego spowodowanego pęknięciem macicy; przedwczesne odklejenie łożyska.
- Wskazania pozapołożnicze: choroby sercowo-naczyniowe powodujące III i IV stopień niewydolności krążenia w skali NYHA; choroby płuc przebiegające z ograniczeniem pojemności życiowe; zaawansowane retinopatie; odwarstwienie siatkówki; patologie położnicze w obrębie miednicy, patologie kręgosłupa uniemożliwiające poród drogami natury; wskazania neurologiczne; wskazania psychiatryczne (tokofobia – lęk przed ciążą i porodem).
Cesarka obarczona ryzykiem
Ponieważ cesarka to operacja chirurgiczna, obarczona jest dużo większym ryzykiem i powinna być wykonywana tylko w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia matki i dziecka. Mimo postępów medycznych zabieg ten może mieć poważne następstwa, m.in. jest istotnym czynnikiem ryzyka powikłań w następnych ciążach.
– Tak naprawdę głównym przeciwwskazaniem do cięcia cesarskiego jest brak wskazań do jego wykonania. Te wskazania są ściśle określone i zawarte w standardach medycznych opracowanych przez ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego – podkreśla dr Ewa Kurowska.
Z przepisów wynika ponadto, że narzucenie przez pacjentkę lekarzowi sposobu leczenia (w tym przypadku chodzi o wymuszenie przeprowadzenia cesarskiego cięcia) nie zwalnia specjalisty od odpowiedzialności za wybór sposobu przeprowadzenia porodu i za jego wykonanie.
Szacuje się, że w Polsce cesarskie cięcia stanowią ok. 25-30 proc. wszystkich porodów.
Ewa Podsiadły-Natorska
Korzystałam z:
„Wskazania do cięcia cesarskiego”, Ryszard Poręba, Maciej Jędrzejko, Aneta Poręba, Urszula Sioma-Markowska, „Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia”, tom 1, zeszyt 1, 11-18 2008
Dalej dowiadujemy się, że stanowisko polskich położników i prawników jest jednoznaczne – jeśli nie ma przeciwwskazań uzasadnionych czynnikami medycznymi, lekarz ma obowiązek pouczyć pacjentkę o możliwościach przeprowadzenia porodu siłami natury. W świetle art. 160 par. 2 Kodeksu karnego dopuszczenie do poważnego zabiegu operacyjnego, zbędnego w świetle wiedzy medycznej i doświadczenia lekarskiego, które naraża kobietę na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, wypełnia znamiona przestępstwa.
Lekarz nie może na wyłączenie życzenie kobiety podczas porodu podejmować działań, które w świetle wiedzy medycznej nie znajdują uzasadnienia.
Warto wiedzieć, że zarówno Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, jak i Światowa Federacja Ginekologów i Położników uważają, że wykonywanie cesarskiego cięcia wyłącznie na życzenie pacjentki jest etycznie nieuzasadnione i niedopuszczalne w dobrej praktyce medycznej.
Odpowiedzialność karna
„Cięcie cesarskie na życzenie bez wskazań medycznych uważa się za niedopuszczalne. Decyzja o chirurgicznym wkroczeniu w jamę brzuszną powinna należeć wyłącznie do lekarza specjalisty ginekologa-położnika, który opierając się na wiedzy, posiadanym doświadczeniu klinicznym oraz dogłębnej analizie indywidualnego przypadku wybiera rozwiązanie najbardziej korzystne dla zdrowia i życia pacjentki oraz jej dziecka” – czytamy w publikacji „Wskazania do cięcia cesarskiego”.