„Ciąża kojarzy się z radosnym, pełnym nadziei oczekiwaniem, którego ukoronowaniem jest poród zdrowego dziecka. Ale bywa też okresem niepokoju czy wręcz strachu. Jakże często bezzasadnego! Dzisiaj kobiety mogą oczekiwać na poród bez obawy o życie swoje i dziecka, lęków będących udziałem poprzednich pokoleń” – pisze prof. Longin Marianowski w poradniku „Od poczęcia narodzin”. Aby okres oczekiwania na narodziny dziecka przebiegał w harmonii i nie dostarczał zmartwień, do ciąży warto się przygotować. Dzięki temu prostszy będzie również poród i łatwiej odzyskasz formę, gdy maluch pojawi się na świecie. Pamiętaj, że świadome planowanie macierzyństwa to także minimalizowanie ryzyka powikłań ciąży i przyszłych problemów zdrowotnych twojego dziecka.
Niektórzy eksperci radzą, aby przygotowania rozpocząć nawet rok wcześniej. Faktem jest, że kilkumiesięczny zapas, zanim będziesz w błogosławionym stanie, jest bardzo rozsądny. Jeśli bierzesz pigułki antykoncepcyjne, powinnaś je odstawić co najmniej na trzy miesiące przed planowanym poczęciem. Więcej o tym, jak zrobić to bezpiecznie, piszemy w osobnym tekście.
Wcześniej warto wybrać lekarza, który będzie prowadził twoją ciążę, i spotkać się z nim nawet pół roku przed planowym zapłodnieniem na tzw. wizytę prekoncepcyjną. – Lekarz będzie chciał dowiedzieć się, jakie pacjentka stosowała metody antykoncepcji, czy choruje na choroby przewlekłe, czy przyjmuje leki oraz, czy stosuje jakiekolwiek używki – mówi ginekolog dr n. med. Rafał Kocyłowski z PreMediCare – Centrum Badań Prenatalnych w poznańskim szpitalu Med Polonia.
Dr Rafał Kocyłowski tłumaczy, że podczas takiego spotkania należy powiedzieć specjaliście o przebytych operacjach (zwłaszcza tych, które miały miejsce w obrębie jamy brzusznej), a także o wadach wrodzonych. Trzeba też poinformować lekarza o ewentualnych wcześniejszych problemach z zajściem w ciążę oraz o leczeniu niepłodności.
Będziesz spokojniejsza, jeśli przed zajściem w ciążę wykonasz podstawowe badania. Warto zrobić badanie wziernikowe oraz cytologię – dzięki temu lekarz zbada narządy rodne i będzie mógł wcześniej wykryć ewentualne stany zapalne. – Obowiązkowy element badań przedprenatalnych powinno też stanowić badanie USG. Wykonać je należy także minimum dwa-trzy razy już w trakcie ciąży – podkreśla dr n. med. Rafał Kocyłowski. Lekarz może również podjąć decyzję o przeprowadzeniu badań dodatkowych. Specjalista z PreMediCare tłumaczy, że najczęściej wykonuje się morfologię krwi, badanie CRP służące wykryciu ewentualnych stanów zapalnych, badania tarczycy, wątroby oraz nerek. A jeśli kobieta zgłasza częste infekcje dróg rodnych, przeprowadza się badanie ogólne moczu.
Również jeżeli leczysz się na przewlekłą chorobę, powinnaś poinformować swojego lekarza, że starasz się o dziecko. Dzięki temu będzie on mógł dobrać takie leki, które okażą się najmniej uciążliwe dla ciąży, a tak samo skuteczne. Zdaniem specjalistów przed planowaną ciążą warto zaszczepić się przeciwko grypie, zwłaszcza że w błogosławionym stanie odporność kobiety jest zwykle obniżona. Lekarze radzą też, aby wcześniej zaszczepić się przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B. Dr Rafał Kocyłowski radzi ponadto, aby przed poczęciem zaszczepić się przeciwko kleszczowemu zapaleniu opon mózgowych.
Przygotowania do ciąży to także zmiana stylu życia. Przede wszystkim zmień dietę na zdrowszą, zawierającą cenne składniki odżywcze. Spożywaj produkty bogate w kwas foliowy – pomarańcze, banany, żółtka jaj, ryż, pszenicę, zielone warzywa liściaste (szpinak, sałatę, natkę pietruszki). Jedz ryby, pełnoziarniste pieczywo. Zrezygnuj z dań tłustych, obficie solonych, słodkich czy wysoko przetworzonych, a także z alkoholu.
– Nieprawidłowa waga może przyczyniać się do zaburzeń hormonalnych, a w konsekwencji problemów z owulacją i utrudniać zajście w ciążę – mówi dr n. med. Rafał Kocyłowski z PreMediCare. Warto przyjmować również kwas foliowy w postaci suplementu – jego niedobór u kobiety w ciąży powoduje wady rozwojowe u dziecka. Zaleca się, aby kwas foliowy przyjmować już na trzy miesiące przed planowanym poczęciem.
Jeśli jesteś miłośniczką kawy, pora ją ograniczyć. Wyniki badania opublikowanego w magazynie „British Journal of Pharmacology”, które przeprowadzono na dziewięciu tysiącach kobiet, dowiodły, że picie więcej niż czterech filiżanek kawy dziennie zmniejsza szanse na poczęcie dziecka aż o jedną czwartą. O tym, co jeszcze szkodzi ciąży, piszemy w osobnym tekście.
Zadbaj o aktywność fizyczną, a szczególnie o wytrzymałość. Postaw na ćwiczenia poprawiające funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego i na te, które poprawiają elastyczność mięśni, a także wzmacniają kręgosłup. Dobre efekty da pływanie, aerobik, jazda na rowerze, pilates czy nordic walking. Trenuj systematycznie; pamiętaj, że ciąża i poród to dla kobiety ogromny wysiłek. O przygotowaniu ciała do ciąży piszemy również tutaj.
Nie zapomnij o wizycie u dentysty! Jest bardzo ważne, aby wszelkie ubytki wyleczyć zanim zajdziesz w ciążę. Groźny dla płodu może być szczególnie stan zapalny. Pamiętaj, że w ciąży nie wolno wykonywać zdjęć rentgenowskich. Nie jest również wskazane wybielanie czy zakładanie aparatu korekcyjnego w błogosławionym stanie; jeśli już chcesz wyprostować zęby, zdecyduj się na aparat jeszcze przed poczęciem. Na szczęście noszenie aparatu w ciąży jest bezpieczne.
Zacznij odzwyczajać się od leków i suplementów. Jeśli do tej pory leczyłaś się na własną rękę różnymi preparatami, pora z tym skończyć. Przyszła mama powinna zażywać lekarstwa wyłącznie z polecenia lekarza. Poza tym im wcześniej wyrobisz w sobie nawyk rezygnowania z różnych preparatów, tym lepiej. Pamiętaj, że w ciąży czy podczas karmienia piersią nie można stosować wielu popularnych lekarstw, np. aspiryny. Dlatego jeszcze przed poczęciem koniecznie naucz się, jak można zwalczać ból naturalnymi sposobami.
- Zaopatrz się w poradniki i czasopisma dotyczące ciąży i połogu, przejrzyj strony internetowe dla mam. Nadmiar wiedzy nie zaszkodzi.
- Poznaj techniki relaksacyjne; na pewno nieraz przydadzą się, gdy zajdziesz już w ciążę. I koniecznie się wysypiaj.
- Na miesiąc przed ciążą unikaj kontaktu z preparatami chemicznymi.
- Im wcześniej rzucisz papierosy, tym lepiej! Palenie obniża szansę na poczęcie dziecka, nie wspominając już o tym, jak destrukcyjnie wpływa na twoje zdrowie.
Więcej na temat pierwszej ciąży tutaj.
Ewa Podsiadły-Natorska