Na pewno każda z was niejednokrotnie słyszała, czy to od swoich mam, czy to od koleżanek z pracy, o zjawisku nazywanym konfliktem serologicznym. Niestety, nie pisze się zbyt dużo o tym, czym w rzeczywistości tego rodzaju konflikt jest, na czym polega, jak mu zapobiegać i jakie może przynosić skutki.
Pytałyście nas o to w listach ([email protected]). Starałyśmy się odpowiadać, w miarę naszych możliwości, wyczerpująco. Dziś, specjalnie dla Was oraz dla wszystkich przyszłych mam, troszkę więcej szerszych informacji.
"Kogo może konflikt dotyczyć?"
Konflikt serologiczny pojawia się w momencie, gdy planująca zajście w ciążę kobieta ma grupę krwi Rh-, a przyszły tata Rh+. Mówimy wtedy o tak zwanej niezgodności serologicznej pomiędzy rodzicami. Nie znaczy to jednak, że para z odmiennymi Rh nie może mieć potomstwa.
"Czy zawsze w wyżej opisanym przypadku dochodzi do konfliktu serologicznego?"
Do konfliktu dochodzi, jeśli dziecko odziedziczy Rh ojca (czyli Rh+) i jego krew przeniknie w czasie trwania życia płodowego do krwi kobiety. Najczęściej momentem mieszania się krwi matki i dziecka jest poród lub poronienie.
"Czym konflikt serologiczny jest w rzeczywistości?"
Konflikt serologiczny to reakcja immunologiczna (czyli związana z układem odpornościowym) matki. Polega ona na wytworzeniu przeciwciał przeciwko krwi nienarodzonego dziecka. Dochodzi do tego w momencie przedostania się do krwiobiegu matki antygenów krwinek Rh+. Wtedy organizm matki uznaje organizm dziecka za obcy i zaczyna go niszczyć.
"Słyszałam, że do konfliktu nie dochodzi nigdy podczas pierwszej ciąży. Czy to prawda?"
Faktycznie, podczas pierwszej ciąży konflikt występuje naprawdę rzadko, a to dlatego, że kobieta nie ma wytworzonych jeszcze przeciwciał. Może do niego dojść, jeśli przyszła mama jest poddawana amnipunkcji, występują krwawienia albo zdarzy jej się niezauważalne poronienie zarodka z grupą Rh+ w bardzo wczesnym stadium ciąży. Wtedy jej organizm posiada już przeciwciała, które, jeżeli dojdzie do porodu albo kolejnej ciąży, wkroczą do akcji. Wówczas będą przenikać przez łożysko do krwi płodu i uszkadzać jego czerwone krwinki.
"Jakie są skutki wystąpienia konfliktu serologicznego?"
Przeciwciała matki mogą doprowadzić do choroby hemolitycznej noworodka mającego czynnik Rh+. Poza tym, może wystąpić silna niedokrwistość płodu, co może doprowadzić do jego obumarcia. Często w takich przypadkach występuje również nasilona żółtaczka poporodowa z powiększeniem wątroby i śledziony.
Pożyteczne informacje:
Dobra rada:
Jeśli w najbliższej przyszłości planujesz dziecko, sprawdź, jaką posiadasz grupę krwi Ty, a jaką przyszły ojciec. Jeśli okaże się, że masz czynnik Rh-, a Twój partner Rh +, to dzięki tej wiedzy będziesz mogła pod okiem lekarza rozpocząć działania profilaktyczne, mające na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia konfliktu serologicznego.
Pamiętaj!
Jeśli należysz do grupy ryzyka wystąpienia konfliktu serologicznego, powinnaś być pod specjalną i ścisłą opieką lekarską!