Związkowe szantaże emocjonalne

Tutaj nie chodzi o ciebie

Najgorsze w taktyce emocjonalnego szantażysty jest wmawianie nam, że jesteśmy źli. Szantażysta wywiera na nas presję, kwestionuje nasz charakter, przyjęte przez nas motywy działania i naszą wartość. – Emocjonalni szantażyści często oskarżają nas o to, że nie potrafimy kochać czy utrzymać przyjaźni po prostu dlatego, że nie czujemy się im tak bliscy, jak oni tego oczekują – zwraca uwagę Susan Forward. I dodaje, że jest to rodzaj patologizacji, na który wielu z nas jest szczególnie podatnych, zwłaszcza jeśli uważamy bliskie związki za test naszego zdrowia psychicznego. Dlatego najważniejszą rzeczą, którą powinnaś wynieść z analizy psychicznej szantażysty, jest to, że tutaj nie chodzi o ciebie, bo szantaż emocjonalny niewiele ma z tobą wspólnego. Opiera się on na lęku, niepokoju czy braku poczucia bezpieczeństwa, które siedzą we wnętrzu szantażysty.

Syndrom Atlasa

Susan Forward zwraca jednak uwagę, że do szantażu… trzeba dwojga. To oznacza, że powinniśmy odnaleźć w nas cechy, które sprawiają, że szantaż w ogóle jest możliwy. Może być to: nadmierna potrzeba aprobaty, głęboki lęk przed złością, duże wątpliwości co do własnej osoby, potrzeba spokoju za wszelką cenę czy tendencja do przyjmowania zbyt wielkiej odpowiedzialności za życie innych. Pojawia się tutaj również tzw. syndrom Atlasa. Ludzie, którzy go mają, wierzą, że sami muszą rozwiązać każdy problem, stawiając własne potrzeby na końcu. – Podobnie jak Atlas, który dźwigał ziemię na ramionach, obciążają się odpowiedzialnością za to, co czują i co robią wszyscy inni ludzie, mając nadzieję, że w ten sposób odpokutują za własne i cudze grzechy z przeszłości i przyszłości – wyjaśnia Susan Forward.

Przerwać emocjonalną tyranię

Szantaż emocjonalny wpływa na nasze samopoczucie, samoocenę, związek, relacje z bliskimi. Skoro już to wiesz, czas na zmiany. Najważniejsze to nie godzić się na bycie szantażowaną. Oddal się od szantażysty, nabierz dystansu emocjonalnego, który zmniejszy stres i pozwoli ci ochłonąć. Wyłącz w sobie nieprzemijające poczucie obowiązku. Chodzi o to, abyś ty zmieniła swoją postawę i nie dała sobą manipulować. – Kiedy przestaniesz czekać, aż zmienią się inni ludzie, i zaczniesz pracować nad własnym zachowaniem, naprawdę mogą zdarzyć się cuda – podkreśla Susan Forward w swojej książce. Gdy wreszcie przerwiesz emocjonalną tyranię, powróci wspaniałe poczucie normalności i równowagi. Poczucie zagubienia i żal do siebie, które były ogromną częścią twoich uczuć i obrazu własnej osoby, rozproszą się, a w ich miejsce pojawi się nowe poczucie zaufania i szacunku do samego siebie. Okiełznaj swoje emocje i po prostu bądź silna!

Tak mówi emocjonalny szantażysta:

- „Gdybyś naprawdę mnie kochała, to...”

- „Nie opuszczaj mnie, bo... (zrobię coś, odejdę...)”

- „Jesteś jedyną osobą, która może mi pomóc...”

- „Mógłbym wiele dla ciebie zrobić, gdybyś tylko...”

- „Spójrz na swoją siostrę – ona chce pomagać w firmie…”

- „Kasia nie ma żadnych kłopotów z dotrzymywaniem terminów – może zwróciłabyś się do niej po kilka wskazówek?”

- „Monika nie opuszcza męża, kiedy mają trudności”.

Ewa Podsiadły-Natorska

Zobacz także:

Kiedy pójść do psychologa?

Jeśli nie radzisz sobie z problemami, pomoże wizyta u specjalisty.

Praktyczne podstawy NLP: Jak psychologię wykorzystać w życiu? LEKCJA 1

Zacznij kontrolować swoje stany emocjonalne.

Śmiertelne symptomy

Aby rozpoznać szantaż emocjonalny, bardzo pomocnych będzie „sześć śmiertelnych symptomów”. Pierwszy to żądanie – z początku mogą być to miłe sugestie, z czasem stają się jednak konkretne i stanowcze. Drugi to opór, trzeci – presja, która często bywa zawoalowana. Typowym symptomem szantażu emocjonalnego są również groźby. – Szantażyści mogą grozić, że zadadzą nam ból czy wręcz nas unieszczęśliwią. Mogą nam uświadamiać, jak wielką krzywdę im wyrządzamy – podkreśla Susan Forward. Inny symptom to uległość, a następnie powtórzenie, co objawia się kolejnymi żądaniami, naciskami i wreszcie kapitulacją partnera. Wszystko to sprowadza się do manipulacji, która przekształca się w szantaż emocjonalny, kiedy stosowana jest wielokrotnie, by zmusić nas do poddania się żądaniom szantażysty. Kosztem, rzecz jasna, naszych pragnień i naszego dobra.

To nie potwory

Kiedy już – podpowiada Susan Forward – dostrzeżesz symptomy szantażu emocjonalnego w twoim związku, poczujesz się, być może, jakby ziemia usuwała ci się spod nóg. – Nagle zdasz sobie sprawę, że tak naprawdę nie znasz swojego partnera, rodzica, brata, szefa czy przyjaciela. Że nie ma miejsca na kompromis czy elastyczność – zaznacza autorka poradnika. W takiej sytuacji równowaga sił przestaje istnieć. – Tam, gdzie przedtem nie była wymagana „zapłata” za miłość i szacunek, teraz to, czy nie wypadniesz z łask szantażysty, uzależnione jest od ustępowania mu na każdym kroku – alarmuje Susan Forward. Szantażysta może przyjmować różną postawę – kusiciela, cierpiętnika, biczownika albo prokuratora. Nieważne jednak, jaką taktykę stosuje, dopóki jego zachowanie odnosi skutek. – Większość emocjonalnych szantażystów to nie potwory. Na ogół są to ludzie, którzy zajmują ważne miejsce w naszym życiu. Rozpoznanie w nich szantażystów może być niezwykle bolesne. Niełatwo przyjrzeć się z bliska ich zachowaniu. Ale jest to ważny krok, jeśli chcemy znów oprzeć nasz chory związek na mocnych podstawach – podkreśla Susan Forward.