Doris Lessing „Podróż Bena”
Ben jest opóźnionym umysłowo dorosłym mężczyzną, który nie potrafi odnaleźć się we współczesnym świecie. Bohater łatwo wpada w kłopoty - zwłaszcza, że ma ogromną siłę i nie zawsze jest w stanie zapanować nad emocjami.
Wraz z Benem czytelnicy podróżują po kilku krajach i kontynentach, obserwując zmagania Bena z ludźmi i z samym sobą.
Orhan Pamuk „Śnieg”
Po kilkuletniej emigracji we Frankfurcie do Turcji powraca poeta Ka. Za namową swojego przyjaciela wyrusza ze Stambułu do swojego rodzinnego miasteczka Kars w celu zbadania serii samobójstw dokonywanych przez młode muzułmanki. Ka dostrzega konflikt między laickim systemem rządów a tradycją religijną Turków. Zaczyna w nim kiełkować dawno zapomniana wiara, a do tego spotyka swoją młodzieńczą miłość…
Książka stała się międzynarodowym bestsellerem, a jej popularność jeszcze wzrosła po uhonorowaniu jej autora literacką Nagrodą Nobla w 2006. W 2004 „New York Times” umieścił ją na liście dziesięciu najlepszych książek roku.
José Saramago „Miasto ślepców”
Pewnego dnia na nienazwane miasto w nienazwanym kraju spada epidemia białej ślepoty. Bez ostrzeżenia dotyka ludzi zajętych zwykłymi, codziennymi sprawami, nie oszczędzając nikogo – starców, dzieci, kobiet, mężczyzn, osób prawych i z prawością mających niewiele wspólnego, słabych i silnych. Władze w pośpiechu zamykają pierwszą grupę w nieczynnym szpitalu psychiatrycznym. Z dnia na dzień ta zamknięta społeczność zaczyna się rządzić własnymi, twardymi prawami, które szybko wyznaczają role ofiar i oprawców, poddanych i panów. I tylko jedna osoba wie, że nie wszyscy są ślepi…
Toni Morrison „Jazz”
Akcja powieści rozgrywa się w nowojorskim Harlemie, w latach dwudziestych, kiedy rozkwita jazz. Małżeństwo Violet i Joego przeżywa kryzys, ponieważ mężczyzna zakochuje się w młodziutkiej Dorcas. Kiedy dziewczyna umiera, na pogrzebie zjawia się żona Joego i próbuje pociąć twarz zmarłej nożem.
W książce zostają sobie przeciwstawione młodość i wiek dojrzały, zmysłowa namiętność i sterylny chłód, tradycyjne wiejskie bytowanie i gorączkowe życie wielkiego miasta, a także świat Czarnych i świat Białych. Gwałtowna i liryczna, brutalna i wzruszająca opowieść narzuca swój sugestywny rytm - rytm muzyki jazzowej.
W uzasadnieniu decyzji o przyznaniu pisarce Nagrody Nobla, Szwedzka Akademia napisała: "W powieściach charakteryzujących się siłą wizji literackiej i poetyckich wartości Morrison przedstawia najważniejsze problemy amerykańskiej rzeczywistości".
Kenzaburō Ōe „Zerwać pąki, zabić dzieci”
Bohaterami książka są młodzi chłopcy z zakładu karnego, którzy pod koniec wojny trafiają do małej, ogarniętej zarazą wioski. Stopniowo miejscowość wyludnia się z mieszkańców, którzy – sparaliżowani strachem przed śmiercią – uciekają. Chronią się poza granicami wioski, a ich uwaga skupia się na pilnowaniu „granicy”. Nie wahają się nawet strzelać do dzieci, które w pierwszym odruchu chcą uciekać razem z dorosłymi.
W japońskim Oranie pozostają więc jedynie chłopcy z poprawczaka, przerażona dziewczynka chwytająca się trupa matki, pogardzany Koreańczyk i dezerter…
Imre Kertész „Los utracony”
Książka jest opowieścią czternastoletniego chłopca, Żyda z Budapesztu, który wczesnym latem 1944 roku trafia do Oświęcimia, a stamtąd do obozu w Buchenwaldzie. Z naiwnym, dziecinnym jeszcze zainteresowaniem obserwuje świat, który stanął na głowie. Podróż w wagonach bydlęcych, selekcję więźniów, głód, okrucieństwo strażników opisuje bez emocji. Nikogo nie obwinia, nie ocenia koszmaru, który stał się jego udziałem. Nie skarży się, przeciwnie - z trudnym do zrozumienia zapałem usiłuje przystosować się do wymagań oprawców. Zaczyna utożsamiać się z narzuconym mu przemocą losem. Po powrocie do Budapesztu nie potrafi porozumieć się z ludźmi, którzy z kolei nie są w stanie zaakceptować jego sposobu myślenia. Budzi się w nim przekonanie, że prawdziwe życie i szczęście było w obozie…
W 2002 autor otrzymał literacką Nagrodę Nobla "za pisarstwo, które wynosi doświadczenia jednostki ponad przeciwieństwa brutalnej historii".
Maja Zielińska
Zobacz także:
Najbardziej oklepane motywy filmowe. Czy czasem nie macie wrażenia, że "gdzieś już to widziałyście"?
Niezniszczalny bohater, inicjacja seksualna, ucieczka sprzed ołtarza, skarb, który ginie pod ruinami – to tylko nieliczne wątki wciąż powielane przez kolejnych filmowych twórców.
Prostytutki, kurtyzany, nimfomanki: 6 najlepszych książek o rozwiązłych kobietach
Mężczyźni tracili dla nich głowy i majątki, a wśród kobiet wzbudzały niechęć i zazdrość - rozwiązłe bohaterki powieści były zarówno przedmiotem potępienia, jak i powszechnej fascynacji.