Praca nas stresuje. Badania na ten temat przeprowadzone przez TNS OBOP nie pozostawiają żadnych złudzeń. Prawie co drugi Polak uważa swoją pracę za zbyt wymagającą. Mało tego – aż 69 proc. badanych przyznaje, że codzienne wykonywanie zawodowych obowiązków nie pozwala na pogodzenie ich z życiem rodzinnym i osobistym. Takie zdanie na temat własnej pracy ma cała Europa. Dowód? Ponad 40 proc. Europejczyków przyznaje, że ich praca ma wiele złych stron. Takie statystyki mogą przerażać. Niestety, „bez pracy nie ma kołaczy”. Pracować trzeba. Choć oczywiście niektórzy pozwalają sobie na słodkie nieróbstwo i żyją wyłącznie z zasiłków, to taki model życia z reguły sprawdza się jedynie na krótką metę. Skoro jednak uważamy własny zawód za zbyt wymagający, czy o pracę warto się zabijać w młodym wieku?
Do pracy po studiach
Najbardziej optymalnym i uporządkowanym modelem jest znalezienie zatrudnienia po zakończeniu edukacji. Czy w Polsce się to sprawdza? Na pewno w tych zawodach, które wymagają wiedzy teoretycznej. I wyższego wykształcenia zdobytego na prestiżowych studiach. Dlatego jeśli wybrałaś trudny, ale jednocześnie unikatowy kierunek, nasza rada jest taka: nie rozmieniaj się na drobne. To znaczy, że najpierw powinnaś przyłożyć się do studiów (przecież trudno wyobrazić sobie lekarza, który ściągał na egzaminach!), nabyć wiedzę książkową, a dopiero potem wykorzystać ją w praktyce. Przewagę mają osoby na renomowanych technicznych kierunkach (takich jak np. cybernetyka) – do tych studentów pracodawcy bardzo często sami zgłaszają się już w trakcie studiów, gwarantując pracę zaraz po obronie pracy dyplomowej. Wtedy kolejność nauka + pierwsza praca są oczywiste. Przy okazji sprawdź, po których kierunkach pracy raczej nie znajdziesz.
Połączyć pracę i naukę
Niestety, na cybernetyce, skandynawistyce, automatyce i robotyce wszyscy nie studiują. Dlatego nie każdy ma gwarancję, że po zakończonej edukacji znajdzie pracę. Problem ze zdobyciem zatrudnienia dotyka również osoby po szkołach technicznych czy zawodowych. Większość młodych Polaków musi myśleć o zdobyciu doświadczenia zawodowego już w trakcie nauki – inaczej studiowanie się po prostu nie opłaca. Do konkretnej pracy, np. na staż, podczas którego obowiązuje 40 godzin tygodniowo, warto wybrać się jak najwcześniej, kiedy będziesz już miała pewne umiejętności oraz wiedzę. Innymi słowy: jeżeli jesteś w połowie studiów, powinnaś już teraz zacząć myśleć o rozpoczęciu praktyki zawodowej. Ta sama zasada dotyczy osób, które kończą technikum lub szkołę zawodową. Jeśli zajęcia ci na to pozwolą, pomyśl o podjęciu praktyki jeszcze przed końcem nauki. Warto przy tym pamiętać, że staż to nie zabawa, a prawdziwa praca - często znacznie cięższa niż na etacie!
Idziemy do pierwszej „lekkiej” pracy
Nic nie stoi na przeszkodzie, żebyś swoje pierwsze własne pieniądze zarobiła w młodym wieku. Bardzo dobrym pomysłem jest znalezienie pracy sezonowej bądź weekendowej. Pozwoli ci to poznać uniwersalne zasady obowiązujące w każdej firmie, stosunki między szefem a podwładnym, twoje prawa i obowiązki. Wczesna dorywcza praca uczy również młodą osobę szacunku do pieniędzy. Do pierwszej „lekkiej” pracy najlepiej pójść po ukończeniu 16. roku życia. Po pierwsze, bardzo często młodsze osoby po prostu nie mogą podjąć zatrudnienia, a po drugie jest to odpowiedni moment, aby zacząć być za coś odpowiedzialnym, wykonywać obowiązki i dostawać za to wynagrodzenie. Dla młodych dobrą pracą będzie roznoszenie ulotek, zbieranie owoców czy praca hostessy, a dla nieco starszych opiekunka do dziecka, barmanka, kelnerka. Z tego typu zajęcia można zazwyczaj zrezygnować w każdej chwili i bez żadnych konsekwencji.
Pierwszy biznes
Są osoby, które nie wyobrażają sobie pracy na etacie, dlatego decydują się na własny biznes (sprawdź tutaj, jak założyć własną firmę!). Niestety, młodzi bardzo często przeceniają swoje możliwości i nie potrafią oszacować zysków. Bywa, że biznesowy żółtodziób zakłada przychody rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych miesięcznie już na starcie, co – trzeba to jasno stwierdzić – nie zdarza się. W przypadku własnego biznesu nie wiek ma największe znaczenie, ale pomysł, doskonałe oszacowanie kosztów oraz indywidualne zdolności.
Krzysztof B. Matusiak i Marzena Mażewska w publikacji „Pierwsza praca – pierwszy biznes. Vademecum przedsiębiorczości” zauważają, że zawodowy sukces w dużym zakresie zależy od predyspozycji psychofizycznych, jak również od poziomu motywacji. – Podstawowe cechy osób przedsiębiorczych to zdecydowanie, pracowitość, konsekwencja czy zdolność przewidywania rozwoju sytuacji – podkreślają autorzy. Dodają jednak, że bardzo ważne jest również poczucie niezależności, a tego zazwyczaj nie ma osoba w młodym wieku.
Kiedy za wcześnie?
Ponieważ praca wypełnia znaczną część życia, mimo wszystko nie warto się do niej spieszyć za wszelką cenę. Z podjęciem pierwszej pracy powinny wstrzymać się osoby, które mają wiele obowiązków szkolnych. Nauka musi być zawsze na pierwszym miejscu – inaczej ani z jednego, ani z drugiego się nie wywiążesz jak należy. Poza tym praca w młodym wieku to błąd u osób nieodpowiedzialnych, roztrzepanych i chaotycznych; one z rozpoczęciem kariery zawodowej powinny poczekać aż ich charakter ukształtuje się i dojrzeje.
Julia Wysocka
Zobacz także:
Pierwsza praca? Nie bój się wyzwań!
Praca nie musi być powodem do stresu. Przekonaj się, jak dodać sobie odwagi, gdy rozpoczynasz karierę zawodową.
Oto prawdziwe historie kobiet, które każdy dzień w pracy okupują ogromnym stresem.