Z ukochanym planowaliście to od dawna. Podjęliście decyzję i od jakiegoś czasu kochacie się bez zabezpieczenia. Uprawiacie seks często, w różnych pozycjach, a ty skrupulatnie wyliczasz dni płodne... I wszystko na nic. Wciąż nie możesz zajść w ciążę. Uspokajamy: to nie musi być bezpłodność! Mówi się iniej dopiero, gdy para pomimo regularnych stosunków bez zabezpieczenia przez rok nie może doczekać się ciąży. Poza tym w Polsce przeciętna para stara się o dziecko aż sześć miesięcy. Gdy jednak pojawia się problem z poczęciem, warto wybrać się do lekarza leczącego niepłodność. Pamiętaj: z bezpłodności wyleczyć się nie można, z niepłodności – tak. Specjalista zada wam obojgu wiele pytań, szczególnie związanych z jakością życia seksualnego. Lekarz zleci również badania, które pomogą ustalić przyczynę niepłodności.
Badania dla niego i dla niej
W przypadku kobiet konieczne jest USG narządów rodnych, a także analiza krwi w celu stwierdzenia poziomu hormonów płciowych. Lekarz skieruje na dodatkowe badania, jeśli te będą prawidłowe i nie zostanie stwierdzona niepłodność u partnera. W tym wypadku kobiecie wykonuje się histeroskopię, czyli badanie wnętrza macicy, a także RTG narządów rodnych – w ten sposób można sprawdzić, czy jajowody są drożne. Z kolei w przypadku mężczyzny lekarz skieruje go na badanie nasienia. Jeśli wyniki będą niezadowalające, badanie należy powtórzyć. Jeśli słaba jakość spermy utrzymuje się, leczenie niepłodności podejmuje androlog.
Brak owulacji
„Dlaczego nie mogę zajść w ciążę?” To pytanie zadają sobie kobiety, które bardzo pragną dziecka, ale nie jest im dany stan błogosławiony. Przyczyn może być wiele. Podstawowa to brak jajeczkowania. Jest ono konieczne, żeby kobieta mogła zajść w ciążę. Gdy go nie ma, zapłodnienie jest niemożliwe. Brak owulacji możesz u siebie podejrzewać, jeśli miesiączkujesz nieregularnie albo w ogóle, uskarżasz się na zespół napięcia przedmiesiączkowego, a każda menstruacja to dla ciebie gehenna (rozdrażnienie, dokuczliwy ból brzucha i piersi, zmęczenie itp.). Koniecznie powiedz o tym lekarzowi! Jeśli przyczyną niepłodności będzie brak jajeczkowania, z dużym prawdopodobieństwem pomogą leki hormonalne.
Złe hormony
Kolejni winowajcy: progesteron i prolaktyna. Kobieta może mieć problem z zajściem w ciążę, gdy tego pierwszego hormonu ma za mało, a drugiego – za dużo. O tym, że w twoim organizmie jest niewystarczająca ilość progesteronu, świadczyć mogą długie i obfite menstruacje. W ten sposób dochodzi do wczesnych poronień, które mają miejsce w pierwszym dniu spodziewanej miesiączki. Ilość progesteronu uzupełnia się preparatami hormonalnymi – przepisuje je lekarz. W przypadku prolaktyny zwróć uwagę, czy nie miesiączkujesz nieregularnie i czy ostatnio nie straciłaś ochoty na seks. Jeśli do tego dochodzą bóle głowy, jest wielce prawdopodobne, że brakuje ci tego hormonu. Co powinnaś zrobić? Zgłosić się do lekarza, który skieruje cię na badanie stężenia tego hormonu we krwi. Może również zlecić badanie enzymów wątrobowych i hormonów tarczycy we krwi, a także kreatyniny w moczu. Również w tym przypadku, poziom prolaktyny zwykle wyrównuje się lekami, choć czasami konieczne jest leczenie choroby nerek pod okiem specjalisty.
Walcz z PCOS
Jeśli nie możesz zajść w ciąże, niewykluczone, że cierpisz na zespół policystycznych jajników (PCOS) – dużo informacji na ten temat w osobnym tekście. Główne symptomy PCOS to wyjątkowo rzadkie i skąpe menstruacje, ale również nadmierne owłosienie: na rękach, nogach, twarzy, a dodatkowo przetłuszczająca się cera z trądzikiem. PCOS objawia się powiększeniem jajników, które pokrywają drobne cysty. Pęcherzyki nie dojrzewają, przez co nie dochodzi do owulacji. Lekarz podejrzewający zespół policystycznych jajników zleci ich USG. Należy również sprawdzić stężenie lipidów i cholesterolu we krwi. PCOS leczy się lekami hormonalnymi – ich zadaniem jest doprowadzenie do jajeczkowania. Innym sposobem leczenia zespołu policystycznych jajników jest nakłuwanie zwłókniałych ścian pęcherzyków. To pozwala uwolnić zablokowane w jajnikach komórki jajowe.
Endometrioza i mięśniaki
Nie możesz zajść w ciążę? Być może winna jest endometrioza albo mięśniaki macicy. Objawy to długie, obfite miesiączki, szczególnie bolesne oraz plamienia. W ten sposób rozpoznaje się choroby uniemożliwiające zajście w ciążę. Gdy podejrzewa się mięśniaki macicy, lekarz wykona rutynowe badanie ginekologiczne, a także zleci dopochwowe badanie USG. W przypadku podejrzenia endometriozy dodatkowo skieruje kobietę na badanie krwi, które ma stwierdzić obecność markera CA-125. Obie choroby zwalcza się preparatami hormonalnymi. Niektórzy lekarze sugerują operacyjne usunięcie mięśniaków. Uwaga: dodatni wynik badani krwi na obecność markera CA-125 może nie tylko świadczyć o endometriozie, ale również o zmianach nowotworowych! Żadnych objawów nie wolno zatem bagatelizować.
Winni oboje
Bywa również tak, że wina leży po obu stronach, a zajście w ciążę utrudniają drobnoustroje chorobotwórcze. Wystarczy, że partnerzy zarażają się nimi m.in. uprawiając seks czy pływając w basenie. Objawy wiele osób bagatelizuje – to upławy czy pieczenie podczas oddawania moczu. Która z nas tego nie doświadczyła? Jednak w takim wypadku kobieta powinna zrobić wymaz z pochwy, a mężczyzna – z cewki moczowej. O tym, czy jesteście zarażeni, dowiecie się po kilku dniach. Niebezpieczna jest szczególnie infekcja chlamydiami, która u kobiet może skutkować zapaleniem przydatków. Nieleczone prowadzą do niedrożności jajowodów, która jest jedną z przyczyn niepłodności. U mężczyzn niebezpieczne jest zarażenie mykoplazmą, która może prowadzić do uszkodzenia najądrza. To z kolei pogarsza jakość nasienia, a w efekcie powoduje problemy z poczęciem. Obie choroby leczy się antybiotykami.
Wsparcie specjalisty
Jeśli staracie się z partnerem o upragnione dziecko, nie bójcie się zasięgnąć fachowej porady psychologa. Leczenie niepłodności i oczekiwanie na poczęcie wymaga niezwykłej odporności psychicznej. Partnerzy w okresie leczenia bezwzględnie muszą być dla siebie wsparciem. Nie należy również nigdy obwiniać partnera o to, że kobieta nie może zajść w ciążę. Statystycznie w Polsce 35 proc. przyczyn niepłodności leży po stronie kobiety i... 35 proc. po stronie mężczyzny. W co czwartym przypadku niepłodność dotyczy obojga partnerów. Niezdiagnozowanych przyczyn niepłodności wśród wszystkich przypadków jest zaledwie 5 proc.
Julia Wysocka
Dzieci-roboty dla niepłodnych rodziców
Jest już pierwszy na świecie robot-dziecko – dla rodziców, którzy nie mogą doczekać się potomstwa.
Naprotechnologia zamiast in vitro
Naprotechnologia to mało inwazyjna i naturalna metoda leczenia niepłodności.