Czy twoje dziecko musi mieć rodzeństwo?

„Ktoś może powiedzieć, że przecież skorzystam z programu 500 plus, ale jaką mam gwarancję, że po kolejnych wyborach nie pojawi się nowy rząd, który stwierdzi, że budżetu nie stać na takie fanaberie? Zostanę na lodzie, z rachunkami, kredytami i potężnymi kosztami generowanymi przez dziecko – podobno na wychowanie jednego rodzice wydają średnio prawie 200 tysięcy złotych” – mówi Magda. „Kocham swoją rodzinę, ale cenię też swobodę i wolność. Poświęcam się na tyle ile trzeba, by wszyscy byli szczęśliwi, ale równocześnie trochę cierpię, bo czuję się już tylko i wyłącznie mamą” – dodaje.

Na jednym dziecku zamierza poprzestać też Sandra. „Nie będę się rozmnażać jak królik tylko dlatego, że oczekuje tego otoczenie. To mit, że każdemu jest potrzebne rodzeństwo. Jedynacy są inteligentniejsi, lepiej wykształceni i generalnie mają lepiej w życiu. A przecież chodzi o to, żeby mojemu dziecku było dobrze w życiu. I wcale nie musi wyrosnąć na samolubnego egoistę. Wszystko zależy od wychowania, a dzięki temu, że mogę skoncentrować się tylko na nim, dołożę wszelkich starań, by syn stał się mądrym i dobrym człowiekiem” – zapowiada Sandra.

Takie przykłady można mnożyć, ponieważ model rodziny „dwa plus jeden” staje się w naszym kraju coraz powszechniejszy, choć w rozmaitych badaniach deklarujemy się jako zwolennicy dużych familii, np. z sondażu przeprowadzonego  przez Panel Badawczy Ariadna dla Warsaw Enterprise Institute wynika, że ponad 90 proc. Polaków za idealną uważa rodzinę z dwójką dzieci, choć nie brakuje też zwolenników trójki potomków. Na model z jednym z dzieckiem wskazuje zaledwie 5 proc.

Co nas powstrzymuje przed powiększaniem rodziny? Przede wszystkim brak stabilnej sytuacji zawodowej, finansowej czy odpowiednich warunków mieszkaniowych. Jednak coraz częściej do głosu dochodzi też przekonanie rodziców, że nie mają ochoty poświęcać życia, pragnień i marzeń, by tylko „zorganizować” dziecku braciszka lub siostrzyczkę. I nie ma w tym nic złego, powinniśmy bowiem sami decydować, co jest dla nas najważniejsze.

W pewnych sytuacjach lepiej pozostać szczęśliwą mamą jedynaka niż nieszczęśliwą mamą dwójki dzieci. Jeśli bowiem kobieta czuje, że nie chce mieć kolejnego potomka, ale ugina się pod presją bliskich, jej frustracja narasta i zaczynają się problemy. Dlatego warto podejmować świadome decyzje, zwłaszcza, że mają one wpływ na całe życie.

Czy dziecko w ogóle potrzebuje rodzeństwa? Generalnie psychologowie uważają, że wychowanie się z bratem czy siostrą przynosi więcej korzyści niż samotne dzieciństwo. Jedynak na pewno skupia na sobie całą uwagę, rodzice gotowi są zainwestować w niego więcej, mogą też poświęcić mu więcej czasu, ale z drugiej strony przez pierwsze lata życia jest pozbawiony bliskiego kontaktu z osobami w podobnym wieku, co w przyszłości często powoduje trudności w nawiązywaniu znajomości i budowaniu zdrowych relacji międzyludzkich.

Rodzeństwo zapewnia nie tylko zabawę, ale pozwala też zwalczać egoizm i zarozumialstwo, z czym często zmaga się jedynak, na którym skupiona jest uwaga całej rodziny. Brat czy siostra są również bardzo potrzebnym w rozwoju psychicznym materiałem porównawczym. Jego brak skutkuje często mniejszą pewnością siebie w dorosłym życiu. Rodzeństwo bywa potrzebne na każdym etapie życia – jak wynika z badań im człowiek starszy,  tym ważniejsze dla niego stają się relacje siostrzano-braterskie. Tylko 15 proc. 15–25-latków wymienia brata lub siostrę (częściej siostrę) jako osobę szczególnie dla nich istotną. Po sześćdziesiątce ta grupa rośnie do ponad 80 proc.

Mimo to jedynak nie jest skazany na nieszczęśliwe życie. Często na przykład szybciej, lepiej i mądrzej zaczyna mówić. Prędzej też dojrzewa – według amerykańskich statystyk menstruacja u jedynaczek zaczyna się wcześniej niż u innych dziewcząt. Braku przymusu konkurencji i walki o uwagę rodziców zwiększa również samoocenę.

Jedynacy w wielu życiowych konkurencjach wygrywają. Dostają więcej rodzicielskiej uwagi, co – jak wykazały badania – przekłada się na wyższe IQ. Kończą lepsze szkoły, startują z wyższego pułapu. Fakt, że w dzieciństwie nie muszą rywalizować z rodzeństwem sprawia, iż później łatwiej współpracują z innymi ludźmi,  są bardziej skłonni im ufać ludziom i widzą otoczenie w lepszym świetle. Starają się zadowolić swych szefów, są skrupulatni i sumienni, ale jednocześnie bardziej narażeni na pracoholizm.

RAF