Mężczyźni Wisławy Szymborskiej

Szymborska była nim zafascynowana od pierwszego spotkania. „Nie pamiętam, gdzie to było, ale pamiętam wrażenie, jakie na mnie zrobił. Siwiejący blondyn, opalony, w niebieskich wypłowiałych spodniach, bluzie w takim cudownym żółtym rozbielonym kolorze. Pomyślałam: Boże, jaki piękny mężczyzna. Ale to nie miało wtedy żadnych konsekwencji. Przez całe lata patrzyliśmy na siebie z daleka. Myślę, że dopóki byłam w partii, nic między nami nie było możliwe” – wspominała w wywiadzie przeprowadzonym już po śmierci Filipowicza, gdy zaczęła trochę chętniej opowiadać o łączących ich relacjach.

Związali się prawdopodobnie w drugiej połowie lat 60. Choć nigdy nie sformalizowali znajomości, znajomi wspominają, że była między nimi niezwykła chemia. „Nawet kiedy siedzieli tyłem do siebie, to i tak patrzyli w tym samym kierunku” – opowiadał krytyk literacki Tadeusz Nyczek.

Szymborska i Filipowicz nie mieszkali razem, ale odwiedzali się codziennie, regularnie, rano i wieczorem, prowadzili też długie rozmowy telefoniczne. Poetce przeszkadzało trochę, że jej ukochany ma naturę zbieracza i zagraca cały dom niepotrzebnymi przedmiotami. Z czasem sama stała się miłośniczką targów staroci, gdzie razem kupowali rozmaite bibeloty, w opinii innych osób nadzwyczaj paskudne.

Chętnie urządzali też spotkania z innymi literatami, przy nalewce cytrynowej i papieroskach układali zabawne limeryki, w czym poetka była prawdziwą mistrzynią, zresztą do ostatnich dni życia. Dzięki ukochanemu mężczyźnie polubiła również biwakowanie. Filipowicz uwielbiał wędkowanie, dlatego zazwyczaj wypoczywali na jeziorami i rzekami.

Przyjaciółka noblistki, poetka Ewa Lipska tak wspomina wspólne wyprawy: „Wyjeżdżaliśmy zwykle z Krakowa około siódmej rano. Z przodu mój mąż, Władzio, który prowadził, i Kornel, a ja z Wisławą z tyłu, z dżdżownicami. Jak zajeżdżaliśmy na brzeg, Kornel, w kapeluszu z wpiętymi złotymi rybkami, w milczeniu rozkładał wszystkie swoje zabawki – haczyki, spławiki. My obie brałyśmy zawsze ze sobą „Sterny'”, „Spiegle” i wyszukiwałyśmy artykuły sensacyjne, skandale, zbrodnie. Wisława przygotowywała jedzenie, zbierała grzyby, wiązanki kwiatów albo stała z podbierakiem. Mówiliśmy o niej Pani Podbierakowa”.

Po śmierci Filipowicza (pisarz zmarł 28 lutego 1990 r. na raka płuc) Szymborska już nigdy nie odwiedziła miejsc, w których razem wypoczywali. Towarzyszyła ukochanemu mężczyźnie do ostatnich chwil – umarł, gdy poetka wyjątkowo została u niego na noc.

Dyskretnie ukryty między wersami Filipowicz pojawiał się w wielu późniejszych wierszach noblistki. Z okazji 20 rocznicy jego śmierci ukazała się książka „Byliśmy u Kornela. Rzecz o Kornelu Filipowiczu”, do której poetka wybrała z dziennika ukochanego zapiski i wiersze, zrobiła także podpisy do fotografii. Po otrzymaniu Nobla żałowała, że nie doczekał tej chwili, a nawet mówiła znajomym, że to on powinien otrzymać prestiżową nagrodę.

W ostatnich 15 latach życia Szymborskiej najbliższym mężczyzną stał się jej sekretarz Michał Rusinek. Młody magister filologii polskiej miał początkowo pomagać poetce przez trzy miesiące, między przyznaniem a wręczeniem nagrody. Został przy niej jednak dłużej, aż do śmierci wybitnej artystki.

Jak nazwać relację, która ich połączyła? „Szefowa, koleżanka, przyjaciółka – to kategorie, które idą obok, a jej nie nazywają. Chyba trafnie byłoby mówić o zaprzyjaźnieniu. Bo to bezpieczne. Zawiera rdzeń „przyjaźń”, ale bez spoufalenia – tłumaczy w jednym z wywiadów Michał Rusinek.

RAF