Podczas miesiączki kobieta traci średnio 50-80 ml krwi. To niewiele, choć zwykle wydaje się nam, że jest jej znacznie więcej. Czasami jednak krwawienia są naprawdę obfite (łacińska nazwa to hypermenorrhoea) – stwierdza się je, gdy podpaski lub tampony należy zmieniać nawet co godzinę. Takie menstruacje są dla kobiety nie tylko męczące – mogą również powodować niedokrwistość (anemię). Warto poza tym mieć świadomość, że obfity okres może świadczyć o chorobie. Sprawa jest poważna, jeśli menstruacja wyklucza cię na kilka dni z życia – jesteś obolała, rozdrażniona, osłabiona, masz bóle w podbrzuszu. Zgłoś się do lekarza, jeśli w krwi miesięcznej zauważysz duże skrzepy, pojawią się bóle głowy i zasłabnięcia, a okres przedłuży się do 8-10 dni.
Przyczyny obfitych miesiączek
Jeśli menstruacja jest naprawdę obfita i towarzyszą jej inne dolegliwości, a taka sytuacja ma miejsce regularnie, organizm może dawać ci znać, że równowaga hormonalna została zaburzona. Różne mogą być tego przyczyny. Obfite miesiączki często pojawiają się w okresie dojrzewania i w przebiegu klimakterium. Zwiększenie krwawienia czasem obserwuje się po założeniu wewnątrzmacicznej wkładki antykoncepcyjnej. Obfite miesiączki mogą też świadczyć o: endometriozie, zespole policystycznych jajników, mięśniakach bądź polipach macicy, chlamydiozie, zakażeniu czy zaburzeniach składu krwi.
Endometrioza – stwierdza się ją na podstawie obecności błony śluzowej (endometrium) poza jamą macicy. Schorzenie występuje u ok. 10-15 proc. miesiączkujących kobiet. Oprócz obfitych miesiączek może pojawić się ból podczas współżycia, problemy z zajściem w ciążę, zaburzenia cyklu menstruacyjnego, dotkliwy zespół napięcia przedmiesiączkowego. Chorobę można leczyć farmakologicznie lub chirurgicznie – czasem stosuje się obie te metody.
Zespół policystycznych (wielotorbielowatych) jajników – najczęstsze zaburzenie o podłożu hormonalnym u kobiet w wieku rozrodczym i najczęstsza przyczyna niepłodności. Schorzenie rozwija się, gdy jajniki są stymulowane przez nadmierne ilości męskich hormonów (androgenów). Może pojawić się niepłodność, nadmierne owłosienie, trądzik, otyłość, bezdech senny, przedłużony czas trwania zespołu napięcia przedmiesiączkowego.
Mięśniaki macicy – łagodne guzy nazywane również włókniakami macicy. Powstają z tkanki mięśniowej macicy i rozwijają się w jej trzonie. Występują pojedynczo albo w grupie. Są najczęstszymi nowotworami niezłośliwymi macicy. Często rozwijają się bezobjawowo. Typowe są jednak długotrwałe, obfite miesiączki, zaparcia, przewlekłe bóle brzucha, bolesne współżycie, problemy z zajściem w ciążę i poronienia.
Polipy macicy – niewielkie fragmenty przerośniętej błony śluzowej. Polipy macicy to polipy endometrialne. Skłonność do ich powstawania można odziedziczyć. Częściej rozwijają się u kobiet w okresie menopauzy. Mają łagodną postać, ale nie należy ich lekceważyć. Lekarz zaproponuje leczenie hormonalne. Jeśli nie przyniesienie ono efektów, można przeprowadzić zabieg mający na celu ich usunięcie.
Chlamydioza – choroba wywołana przez bakterie Chlamydia trachomatis. Można się nią zarazić podczas stosunku płciowego albo w czasie porodu. Nosiciel bakterii przez wiele lat może nie wiedzieć o zakażeniu. Skutkiem nierozpoznanej i nieleczonej chlamydiozy jest wstępujące zapalenie narządów miednicy mniejszej.
Mogą być jeszcze inne przyczyny obfitych miesiączek. Często towarzyszą one chorobom tarczycy, zwłaszcza przewlekłemu zapaleniu tarczycy Hashimoto, które jest najczęstszą przyczyną niedoczynności tego gruczołu. Choroba znacznie częściej występuje u kobiet. Ma podłoże autoimmunologiczne. Można ją odziedziczyć. W badaniu często stwierdza się równomierne powiększenie gruczołu, który jest niebolesny i ma twardą bądź gumową konsystencję oraz guzowatą powierzchnię. Inne objawy choroby to sucha skóra, wypadanie włosów, spowolniony metabolizm, uczucie zimna, ciągłe zmęczenie, niepłodność, depresja, bóle mięśni i stawów.
Nie ma sposobu na wyleczenie choroby – kuracja polega na uzupełnianiu dawki hormonów (stosuje się lewotyroksynę), które zwykle trzeba zażywać do końca życia.
Zdarza się, że obfite miesiączki pojawiają się przy problemach z psychiką, np. w przebiegu depresji. Nagłe, obfite krwawienia mogą również świadczyć o ciąży (bądź o komplikacjach w jej przebiegu, np. o poronieniu). Warto mieć świadomość, że w ok. 30 proc. przypadków ciąż dochodzi do samoistnego poronienia (zwykle w pierwszych 12 tygodniach).
Możliwe leczenie
Trzeba znać przyczynę obfitych miesiączek, zwłaszcza że czasem mogą one świadczyć o znacznie poważniejszym stanie chorobowym, np. nowotworze endometrium lub błony śluzowej szyjki macicy albo o guzach jajnika. W przypadku podejrzenia którejś z tych chorób należy w pierwszej kolejności wykonać podstawowe badanie ginekologiczne oraz USG. Lekarz zleci kolejne badania.
Ustalenie przyczyny obfitych krwawień jest niezbędne, by specjalista mógł zaproponować leczenie. W przypadku młodych dziewczyn może on zalecić stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej w celu ustabilizowania cykli miesięcznych.
W czasie „tych” dni postaraj się nie nasilać krwawień – unikaj intensywnego wysiłku fizycznego i gorących kąpieli. Krwawienie może nasilić termofor przyłożony do podbrzusza (częsta praktyka na złagodzenie bólu). Warto zdrowo się odżywiać, a żeby zapobiec anemii, należy dostarczać organizmowi żelazo, które obecne jest w natce pietruszki, burakach, wątróbce, suszonych śliwkach, kakao, otrębach pszennych, szpinaku, mleku, kaszy gryczanej. Warto w czasie miesiączki nieco zwolnić i stosować umiarkowaną aktywność fizyczną. A wszelkie niepokojące symptomy zgłaszać lekarzowi.
Ewa Podsiadły-Natorska