Rynek farmaceutyczny oferuje kobietom wiele rodzajów pigułek antykoncepcyjnych. Zanim jednak zdecydujemy się na doustne przyjmowanie hormonów, powinnyśmy – wspólnie z zaufanym ginekologiem – zastanowić się nad naszym stylem życia, potrzebami i wymaganiami. Dzięki temu lekarz dobierze tabletki najwłaściwsze dla naszego organizmu.
Poniżej prezentujemy przegląd najpopularniejszych typów antykoncepcji hormonalnej.
Dla karmiącej mamy
Świeżo upieczonym matkom zaleca się najczęściej tzw. minipigułkę, która zawiera tylko jeden rodzaj hormonu, progestagen, i w większości przypadków nie hamuje jajeczkowania, a jedynie powoduje na tyle duże zagęszczenie śluzu, że nie może dojść do zapłodnienia.
Minipigułkę można zacząć stosować już trzy tygodnie po porodzie, ponieważ nie ma ona najmniejszego wpływu na proces laktacji. Jedno opakowanie zawiera 28 tabletek, które należy przyjmować codziennie o tej samej porze (aby była skuteczna, dopuszczalne jest jedynie 3-godzinne opóźnienie). Po zakończeniu cyklu od razu rozpoczyna się kolejny zestaw.
Minipigułka jest również wskazana dla kobiet palących papierosy oraz takich, które cierpią na kłopoty z krzepliwością krwi, czy wady zastawek serca.
Dla nastolatek
Młodym i zdrowym dziewczętom, które nie palą nałogowo, ale zmagają się z trądzikiem, bolesnymi miesiączkami, czy nadmiernym owłosieniem, lekarze przepisują zazwyczaj klasyczne pigułki antykoncepcyjne, które zawierają estrogen oraz progestagen.
Ponieważ na rynku dostępny jest szeroki wachlarz takich tabletek, ginekolog obowiązkowo powinien przeprowadzić szczegółowe badanie swojej pacjentki: zbadać jej piersi, wykonać cytologię, zmierzyć ciśnienie, sprawdzić krzepliwość krwi. Jest to o tyle ważne, że niewłaściwie dobrane pigułki mogą wywołać infekcje intymne, bóle głowy, wzrost wagi, plamienia, czy bolesność biustu. Objawy takie mogą co prawda pojawić się u większości nastolatek przez pierwsze tygodnie stosowania hormonalnej antykoncepcji, jednak – jeśli po wskazanym na ulotce czasie nie miną – należy niezwłocznie powiadomić o nich lekarza.
Tabletka ratunkowa
Kobiety, które odbyły niepożądany stosunek płciowy bez zabezpieczenia i obawiają się, że zajdą przez to w ciążę, mogą poprosić ginekologa o pigułkę „72 godziny po”. Tabletka, zawierająca ogromną dawkę gestagenu, jest tym bardziej skuteczna, im szybciej po stosunku zostanie przyjęta.
Pigułka „po” natychmiast zamienia śluz w gęstą galaretę, blokując tym samym drogę plemnikom. Nie należy jednak stosować jej jako regularnego środka antykoncepcyjnego – przyjmowana zbyt często zaburza bowiem gospodarkę hormonalną organizmu.
Pigułki dwuskładnikowe
Pigułki dwuskładnikowe zawierają zarówno estrogeny, jak i progestagen. Ich przyjmowanie można podzielić na trzy fazy:
Jednofazowe – wszystkie pigułki mają ten sam kolor i skład (taka sama dawka estrogenu i progestagenu). Opakowanie zawiera zazwyczaj 21 tabletek, po przyjęciu których powinno się zrobić 7-dniową przerwę. Opakowanie może również zawierać 28 tabletek: 24 z hormonami i 4 bez nich lub 21 z hormonami i 7 bez nich (tabletki bez hormonów są w innym kolorze). W przypadku systemu z 28 tabletkami nie ma przerwy między kolejnymi opakowaniami.
Dwufazowe – zawierają taką samą dawkę estrogenu, ale zmienia się w nich ilość progestagenu. Opakowanie zawiera 21 tabletek. W pierwszych 11, które mają inny kolor od pozostałych, znajduje się większa ilość wspomnianego hormonu. Po skończeniu opakowania należy zrobić 7-dniową przerwę.
Trójfazowe - Opakowanie zawiera 21 tabletek w 3 kolorach i o różnym składzie. Stężenie estrogenu i progestagenu dostosowane jest w nich do zmian zachodzących w cyklu miesięcznym kobiety. Ma to na celu złagodzenie takich skutków ubocznych brania hormonów, jak np. spadek libido czy wahania nastroju. Po zażyciu 21 tabletek robi się 7-dniową przerwę.
Gabriela Mostowicz-Zamenhof
Zobacz także:
Okres - fakty & mity (dużo pytań!)
Wszystkie pytania, jakie kiedykolwiek mogły Cię nurtować, w kompleksowym artykule pełnym specjalistycznych odpowiedzi.
Bóle jajników: Jakie objawy chorobowe powinny Cię zaniepokoić?
Sprawdź, czy z Twoim organizmem nie dzieje się nic złego!