Jak przetrwać rozwód rodziców?

Skrajne uczucia

Badania Judith Wallerstein dowiodły, że rozwód rodziców dla dziecka nie jest tylko okresowym kryzysem, który minie, kiedy sytuacja się uspokoi – ma swoje bezpośrednie i odroczone w czasie skutki dla rozwoju oraz funkcjonowania dzieci. Lecz z drugiej strony nie musi oznaczać końca wszystkiego, choć rozstanie rodziców burzy ład i porządek, stawia pod znakiem zapytania przyszłość, wywołuje w dziecku skrajne uczucia, z którymi młoda osoba może nie dać sobie rady, szczególnie gdy do rozwodu nie zostało przez rodziców przygotowane.

„Wiem, jakie to trudne doświadczenie – odpowiada Zośka cytowanej na początku internautce. Byłam w twoim wieku, gdy moi rodzice się rozwiedli. Ale to była decyzja całej naszej czwórki (miałam wtedy jeszcze jedną młodszą siostrę). Rozwód dał nam (mama, ja i siostra) dużo pokoju. Jednak brak taty był dosadnym. Nie jest to sprawa, którą można zrozumieć samemu z siebie. Szczególnie gdy kocha się równie mocno oboje rodziców. A gdy w życie wkracza jeszcze ktoś, kto zaczyna rozrywać wszelkie więzi, to dzieci zaczynają cierpieć najbardziej”.

Jak więc poradzić sobie z tym cierpieniem? Olbrzymia jest w tym rola rodziców, którzy w okołorozwodowym zamieszaniu muszą pamiętać nie tylko o sobie, ale również – jeśli nie przede wszystkim – o dzieciach. Brak rozmów czy przygotowania dzieci do zmian może negatywnie odbić się na ich psychice i rozwoju. Najgorsza dla młodej osoby jest sytuacja, gdy jeden z rodziców po prostu wyprowadza się z domu.

Jeśli twoi rodzice się rozwodzą, to zrozumiałe, że targają tobą mieszane uczucia – gniew, żal, bezsilność, samotność, złość, smutek. Odczuwasz pustkę, trudno ci zrozumieć zaistniałą sytuację. Obwiniasz siebie. Tracisz poczucie bezpieczeństwa i sensu. Zanim pogodzisz się z rozwodem rodziców, może upłynąć wiele lat – proces będzie tym szybszy, im mniej konfliktów będzie między rodzicami. Najważniejsze, do czego musisz się przygotować, to nieuniknione zmiany w życiu rodziny, a więc i twoim. Nie będziesz już mieszkać z rodzicami, a tylko z jednym z nich. Być może zmienisz miejsce zamieszkania. Rodzice będą układać sobie życie na nowo – prawdopodobnie stworzą nowy związek, a może i rodzinę.

Nie zamykaj się w sobie

Jako dziecko rozwodzących się rodziców pytaj o wszystko. Mów o swoich emocjach i obawach, pytaj rodziców, jak teraz będzie wyglądało wasze życie, z kim zamieszkasz, jak często będziecie się widywać itp. Wyposażona w tę wiedzę szybciej uporasz się z rozstaniem rodziców. Pamiętaj, że ich rozwód nie ma nic wspólnego z tobą – nie ponosisz żadnej winy za ich decyzję. Poza tym, choć trudno może być ci to zrozumieć, rozwód często jest najlepszym rozwiązaniem. Jeśli będący w związku dorośli przestali darzyć się uczuciem i szacunkiem, rozstanie naprawdę może być najlepszą decyzją. Nieszczęśliwi rodzice zwykle oznaczają nieszczęśliwe dziecko. Fakt, że twoi rodzice nie są już małżeństwem, nie znaczy, że przestali być matką i ojcem.

O tym, jak się czujesz i co przeżywasz, spróbuj porozmawiać z zaufaną osobą – przyjaciółką, krewną, lubianym nauczycielem, otwartym na rozmowę księdzem. To powinna być osoba, która cię zrozumie i spróbuje ocenić sytuację na chłodno, obiektywnie. Poza tym już sam fakt, że będziesz mogła wyrzucić z siebie negatywne emocje, bardzo ci pomoże. Z drugiej strony wiele młodych osób wstydzi się rozwodu rodziców – w takim przypadku pomóc może ci pisanie pamiętnika czy rozmowa (np. w internecie) z ludźmi, którzy przeżyli to samo.

Dla dzieci i młodzieży potrzebujących wsparcia, ochrony i opieki działa telefon zaufania – nr 116 111. Na pomoc możesz również liczyć w Ośrodkach Interwencji Kryzysowej.

Ewa Podsiadły-Natorska

Korzystałam z materiałów fundacji „Rozwód? Poczekaj!” oraz z publikacji „Gdy rodzina się rozpada: potrzeby, decyzje, rozwiązania” Stowarzyszenia Mediatorów Rodzinnych