Przebiegłe sztuczki wróżek - jak działają ludzie przepowiadający przyszłość?

Poznaj sekret wróżb od wieków mamiących tych, którzy w słowach wróżek upatrują nadziei w zmianie swojego życia. Dziś fenomen przepowiedni tłumaczą naukowcy…
Przebiegłe sztuczki wróżek - jak działają ludzie przepowiadający przyszłość?
19.01.2011

Naukowcy postanowili przyjrzeć się zarówno pracy wróżbitów, jak i oczekiwaniom oraz reakcjom ich klientów. Jak to możliwe, że wróżki czy tarocistki od wieków wiedzą niemal wszystko o nas i o naszych bliskich? Okazuje się, że odpowiedź na to pytanie kryje w sobie statystyka

Frazesy najpewniejszą wróżbą dla każdego

Czas spojrzeć prawdzie w oczy – przepowiednie, wróżby i horoskopy to łatwy kawałek chleba. W tej branży od wieków nic się nie zmienia. Odgadywanie ludzkich dziejów to nic innego jak ukryta precyzja pytań, na które odpowiadamy wróżce. Kolejny chwyt to uniwersalne, ubarwione niejasnymi frazesami wizje, które można dopasować do każdego klienta. Któż z nas nie miał bowiem „wypadku w dzieciństwie, związanego z wodą i ogniem, kto w dzisiejszych czasach nie posiada problemów zdrowotnych łączonych z bólem kręgosłupa czy wzrokiem i komu w pracy nie zdarza się „być rozkojarzonym”?

Sekret zimnego odczytu…

To tylko klika spośród całego morza haseł gwarantujących zadowolenie klienta, oczarowanego precyzją samego wróżbity. Niestety ich „prawdziwość” to nic innego jak stosowanie metody zwanej „zimnym odczytem” (ang. cold reading). To technika opowiadania o kimś tak, by przekonać go do tego, iż wiemy o nim o wiele więcej niż w rzeczywistości. Jedną z podobnych technik jest znany z dziedziny psychologii – efekt Barnuma. Skąd nazwa? Phineas Taylor Barnum był największym impresario cyrkowym XIX wieku. Choć utrzymywał się z zadziwiania ludzi niewyjaśnionymi zjawiskami, sam starał się walczyć z ludzką niewiedzą w tym zakresie. Jedną z jego strategii była misja wytłumaczenia ludziom, skąd bierze się trafność przepowiedni recytowanych przez jasnowidzów.

Eksperyment na prawdziwość wróżb

Nazwisko słynnego cyrkowca stało się terminem naukowym za sprawą psychologa – Bertrama R. Forera, który chcąc sprawdzić pogląd Barnuma na wróżby, w 1948 roku przeprowadził jedno z najważniejszych doświadczeń w tej dziedzinie. Grupa studentów została poproszona o wypełnienie testu mającego zbadać ich osobowości. Jako rezultat testu, badani otrzymali swoje charakterystyki – ich zadaniem było dokonanie oceny zgodności rzeczywistości z wynikiem testu. Żaden ze studentów nie wiedział jednak, że otrzymał taki sam zlepek ogólnych frazesów, spisanych przez Forera z przypadkowo dobranych horoskopów. Badana grupa oceniła trafność opisów „swoich” osobowości na 4,26 na 5-stopniowej skali! W ten sposób powstał elementarz, z którego korzysta dziś każdy początkujący wróżbita. Kto nie uwierzy bowiem wróżbicie, który powie o nas chociażby: „Miałeś wątpliwości dotyczące twojego temperamentu lub zainteresowań seksualnychlub „Masz potrzebę, by ludzie cię lubili i podziwiali, jednak jesteś krytyczny wobec siebie”?

znaki zodiaku

Co powie twój spersonalizowany opis?

Kolejną niezawodną techniką, ułatwiającą wróżbitom sprzedanie swojego opisu, jest personalizacja. Im więcej zauważysz symptomów, które będą dowodem na to, iż dana wróżba została stworzona wyłącznie dla ciebie, tym szybciej w nią uwierzysz. Do takiego wniosku doszli psycholodzy: C.R. Snyder i Randee Jae Shenkel, którzy przeprowadzili kolejny ciekawy eksperyment. Tym razem studentów podzielono na trzy grupy. Każdy z badanych otrzymał kopertę z opisem jego osobowości. Trafność ich ocen, potwierdzających prawdziwość opisów, zależała od tego, jak bardzo wierzyli w to, że opis mógł zostać stworzony tylko i wyłącznie dla nich. I tak studenci, którzy nie podali żadnych personalnych danych, ocenili trafność opisu na 3,24 pkt (w skali 0–5). Ci, którzy określili miesiąc i rok swojego urodzenia, przyznali opisowi około 3,76 pkt, a badani, którzy uprzednio wskazali szczegółową datę swojego urodzenia twierdzili, że opis jest prawdziwy w 4,38 pkt. Nie trzeba chyba wspominać o tym, że każdy student otrzymał ten sam tekst!

Jasnowidz, czy warto mu uwierzyć?

Jaki z tego wniosek? Uwielbiamy czuć się wyjątkowi. Dodatkowo, tak bardzo zależy nam na opinii na nasz temat, że ulegamy wszystkim najprostszym socjotechnikom: głębokie spojrzenia w oczy, tajemnicze pauzy,  poważne miny. Wszystko tylko po to, byśmy uwierzyli w to, czego nie potrafimy zrozumieć. Jeśli dodatkowo dany jasnowidz przypomina czarodzieja z bajki – stajemy się bezbronni. Szklana kula, talizmany, dziwny strój i czytanie z ręki potrafią przekonać nas w większym stopniu, niż najbardziej skomplikowany test psychologiczny. Bo z reguły jesteśmy przekonani, że nasza psychika i zawiłe losy, które zmieniały ją przez lata, to zagadka, której nie jest w stanie rozwikłać żaden psycholog. Tu z pomocą może przyjść tylko „magia”.

Oliwka Mostowska

Zobacz także:

PSYCHOZABAWA: Kim jesteś - maksymalistką czy satysfakcjonistką?

Rozwiąż nasz test i dowiedz się, czy umiesz cieszyć się życiem. Nauczyć się czerpać radość z każdej chwili!

Jakie IQ gwarantuje sukces?

W drodze do kariery nie liczy się tylko wysokie IQ. Sprawdź, co jeszcze jest niezbędne do bycia szczęśliwym!

Polecane wideo

Komentarze (47)
Ocena: 4.83 / 5
gość (Ocena: 2) 22.03.2019 12:37
Przecież psychologowie również oszukują ludzi - mechanizm jest podobny. Jeżeli na topie jest dane zaburzenie, wszyscy będą je mieć. 5 lat temu by nie mieli, dzisiaj już tak, jak najbardziej. Tak jak wróżka bez daru to żadna wróżka, tak dyplom studiów nie czyni z człowieka psychologa. Pomóc może niewykształcona sąsiadka albo przypadkowo spotkany znajomy.
odpowiedz
Wdzięczna Ania (Ocena: 5) 28.11.2018 06:12
Zaginął mój kocur, szukałam wszędzie nie było go już 2mc. Znalazłam przypadkiem na Facebooku Sergiusza jasnowidza z Koszalina wysłałam mu zdjęcie kota opisałam sytuację Odpisał, że przed kilkoma dniami był z nim mężczyzna u weterynarza kobiety, kot miał chore uszy. Gabinet jest nie daleko. Idąc tymi wskazówkami znalazłam swojego Atosa. Byłam bardzo sceptyczna, napisałam do tego jasnowidza bez przekonania, a pomógł mi bezbłędnie.
odpowiedz
Ivette (Ocena: 1) 01.08.2018 23:14
Nie ma pani zielonego pojecia na czym polega prawidolowe i uczciwe wrozbiarstwo. Karty, wahadelka to tylko narzedzia do interpretacji, ale prawdziwy wroz ma jeszcz eto cos: lacznosc z polem informacyjnym, ktorym Pani w sliczenj glowce sie nie zmiesci. ;) Wroz nie moze powiedziec co ma Pani zrobic, tylko mowi w jakim kierunku Pani zmierza i co ma na to wplyw. Niektorzy nie wierza w zycie pozagrobowe, w ogole w dusze, wiec nie ma co im tlumaczyc. I tak do piach i tak. ;) Ale Ci co zasranawiaja sie choc troche nad sensem istnienia i stworzenia, wiedza, ze wiele spraw jest zaplanbowanych, ale tez na wiele mamy wplyw. Sa glowne punkty, ktorych nie mozna zmienic, ale sa takie pomniejsze , ktore owszem. Czasem jesli wplyniemy na te mniejsze to glowne tez sie zmienia, ale zdarza sie to rzadko. Wroz , taki rozsadny i z powolania, posiada tez etyke zawodowa. Dziwne co? :D Nie wrozy osobom nieletnim, nie wrozy, kobietom ciezarnym, chorym psychicznie i czesto robi tez odstepstwa od pobierania oplat jesli czyjas sytuacja jest ciezka. Wrozbita to tez doradca duchowy, pocieszyciel, ale nie klamca. Jesli nawet widzi smierc to o niej nie mowi, albo np. zaleca zmiane daty podrozy, okolicznosci. To jest tylko przyklad. jesli jest sie ignorantem w jakiejs dziedzinie to nie powinno sie w tym temacie wypowiadac. Jest duzo oszustow, jdnak nie wszyscy. Jak ktos pali papierosy i zabija sie , ale rzad robi na tym swietna kase to jest ok? Kiedy ludzie grywaja w Lotto i inne gry komputerowe to to jest ok? kiedy zra chipsy bez opamietania, a pozniej leczy go cale spoleczenstwo to to jest ok? Nie neguje wiary chrzescijanskiej i jakiejkolwiek, sama jestem wierzaca, ale ktory ksiadz moze przytulic potrzebujacego i choc raz w roku podniesc kogos na duchu, a nie wciskac suche slogany o Bogu, ktorego sam nie czuje? Wybierajac wrozbite badzcie poprostu czujni i idzcie do takiego , ktorego ktos poleca. :)
odpowiedz
gość (Ocena: 5) 08.10.2017 12:42
Zawsze mnie zastanawiało dlaczego tzw. "wróżki"nie wygrywają w totolotka, skoro twierdzą, że potrafią odczytać przyszłość...
odpowiedz
Trewka (Ocena: 5) 09.02.2017 10:05
Zdecydowanie trzeba uważać, czytać i sprawdzać - do kogo idzie się po poradę i do kogo trafią nasze pieniądze! Dla wszystkich fanów ezoteryki i wróżb: przestrzegam przed EVA HL! Produkty po wysokich cenach i przypisana do nich dziwna ideologia... No dajcie spokój, kto w to uwierzy? Więcej: bit. ly/EwaHL
odpowiedz

Polecane dla Ciebie