Nikt nie ma wątpliwości, że organizm wyjałowiony z witamin choruje. Awitaminoza prowadzi do wielu groźnych zaburzeń – może wywołać m.in. szkorbut, kurzą ślepotę, krzywicę czy doprowadzić do słabej krzepliwości krwi. Są niezbędne do prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych, przemieniają tłuszcze i węglowodany w energię, budują materiał genetyczny, mają współudział w produkcji hormonów, krwinek czy przeciwciał. Dlatego ich spożywanie jest tak ważne. Oczywiście, możesz kupić preparat i codziennie brać witaminy w postaci suplementów. O wiele łatwiejszą, tańszą i zdrowszą metodą na uzbrojenie się w arsenał niezbędnych witamin jest jednak sięgnięcie po odpowiednie produkty, zwłaszcza że większość z nich nie może być syntezowana przez nasze organizmy. Witamy dzielimy na rozpuszczalne w tłuszczach i w wodzie. Podpowiadamy, które są najważniejsze.
Witamina A
Gdy w organizmie jej nie brakuje, skóra jest piękna i pełna blasku. Witamina A poprawia jej koloryt, zwiększa zawartość kolagenu w skórze właściwej, chroni ją również przed promieniami UV. Ma kluczowy wpływ na wzrok – odpowiada za prawidłowe widzenie, pomaga w leczeniu wielu chorób oczu. Zwiększa odporność organizmu na zakażenia, bierze udział w produkcji hormonów oraz w tworzeniu układu kostnego. Dzieci z niedoborem witaminy A rozwijają się nieprawidłowo.
Witaminę A znajdziesz przede wszystkim w jajkach, rybach morskich, tranie, mleku, maśle, wątrobie wołowej i wieprzowej, olejach roślinnych, szpinaku, sałacie, moreli, zielonym groszku, marchwi, pomidorach, owocach dzikiej różny, dyni, boćwinie i szczawiu.
Brak witaminy A prowadzi do tzw. kurzej ślepoty (zaburzenia widzenia w warunkach słabego oświetlenia) oraz do zmian skórnych.
Witamina D
Nie tylko poprawia humor i wzmacnia odporność. Pełni także istotne funkcje w organizmie. Odpowiada m.in. za wchłanianie wapnia i metabolizm tkanki kostnej. Jest niezbędna przy formowaniu układu szkieletowego, wpływa również na prawidłową pracę serca.
Znajdziesz ją w rybach morskich, tranie, wątrobie wieprzowej, baraniej i wołowej, maśle, mleku, jajkach, serach żółtych i mięsie.
Niedobór witaminy D skutkuje krzywicą u Dzieci, a u dorosłych – osteoporozą.
Witamina E
Bardzo ważna witamina. Pełni rolę przeciwutleniacza: zapobiega uszkodzeniu błon komórkowych przez procesy utleniania. Chroni organizm przed miażdżycą, chorobami serca, a krwinki czerwone przed przedwczesnym rozpadem. Pomaga w leczeniu niepłodności u mężczyzn oraz zaburzeń wytrysku.
Źródłem witaminy E są jajka, orzechy włoskie i ziemne, soja, kiełki zbóż, oleje roślinne (sojowy, kukurydziany i słonecznikowy), kasze (jęczmienna i gryczana), masło, kapusta czerwona i włoska, brukselka, mąka pełnoziarnista, kwiaty lipy, groch, groszek zielony, szparagi, owoce dzikiej róży.
Niedobór witaminy E powoduje osłabienie zdolności koncentracji oraz rozdrażnienie, osłabienie mięśni szkieletowych, pogorszenie wzroku, niedokrwistość, rogowacenie i starzenie się skóry, słabe gojenie się ran, bezpłodność, zwiększa także ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
Witaminy z grupy B: B1, B2, B3 (PP), B6, B7 (H), B9 (kwas foliowy), B12
Pełnią kluczowe role w metabolizmie komórek. Odpowiadają za prawidłowy stan tkanki nerwowej (B1), przemianę białek i węglowodanów (B2), uczestniczą w tworzeniu czerwonych ciałek krwi, regulują poziom cholesterolu, hamują działanie toksycznych związków i leków, poprawiają stan psychiczny oraz ukrwienie i stan włosów (PP). Ponadto, biorą udział w wielu procesach krwiotwórczych, zwiększają odporność organizmu, zapobiegają tworzeniu się kamieni nerkowych, łagodzą objawy napięcia przedmiesiączkowego, pełnią ważną rolę w leczeniu wypadaniu włosów, zapaleniu warg, języka czy łojotokowego zapalania skóry (B6), wpływają na prawidłowe funkcjonowanie skóry i włosów, pełnią ważną rolę w procesie krzepliwości krwi, uczestniczą w syntezie aminokwasów, wspomagają funkcjonowanie tarczycy (H), odpowiadają za prawidłowy rozwój płodu, tworzą czerwone komórki krwi, zapobiegają chorobom serca i miażdżycy (kwas foliowy), biorą także udział w procesach krwiotwórczych (B12).
Witamy z grupy B znajdziesz przede wszystkim w drożdżach, wątrobie, jajkach, ziemniakach, orzechach, płatkach owsianych, grochu, fasoli, pieczywie pełnoziarnistym, mięsie wieprzowym, marchwi, serach żółtych, rybach, kapuście, jabłkach, szpinaku, dyni, kaszy jęczmiennej, kalafiorze, cebuli, sałacie, grzybach, burakach, winogronie, wołowinie czy kurczaku.
Niedobór witamin z grupy B prowadzi do wielu bardzo groźnych chorób i zaburzeń – beri-beri, zmian skórnych, pogorszenia jakości wzroku, wypadaniu włosów, zawrotów głowy, bezsenności, zaburzeń oddechowych, kłopotów z koncentracją, agresji, niepokoju, depresji, pelagry, chorób skórnych, drgawek, depresji, zapalenia nerwów, zamian w szpiku kostnym, kamicy nerkowej, niedokrwistości, zmian zapalnych jelit, zahamowania wzrostu czy małej liczby czerwonych ciałek we krwi.
Witamina C
Ma kluczowe znaczenie w procesie gojenia się ran, poprawia odporność, produkuje kolagen i podstawowe białka w całym organizmie, odpowiada za prawidłowy stan tkanki łącznej. Naukowcy wierzą, że może także wyleczyć raka!
Znajdziesz ją w ziemniakach, dzikiej róży, porzeczce, papryce, kiszonej kapuście, czarnych jagodach, malinach, owocach cytrusowych, cebuli, rzepie, pomidorach, chrzanie, rzodkiewce, brokułach, malinach, kalafiorze, szczypiorku, soi, jabłkach, zielonym groszku, truskawkach czy bobie.
Brak witaminy C wywołuje szkorbut.
Witamina K
Odpowiada przede wszystkim za krzepnięcie krwi i gojenie złamań, zapobiega krwawieniom, utrzymuje prawidłową strukturę kości.
Witamina K znajduje się w sałacie, szpinaku, marchwi, pomidorach, awokado, ziemniakach, serach żółtych, wątrobie, jajkach, oleju, tranie, brzoskwiniach, lucernie, jogurtach i kalarepie.
Brak witaminy K doprowadza do słabej krzepliwości krwi, krwawień, częstych krwotoków wewnętrznych i zewnętrznych, trudności w gojeniu się ran, biegunek, zapalenia jelita, zwiększa także ryzyko rozwoju nowotworów.
Julia Wysocka
Zobacz także:
Gdzie szukać witamin o tej porze roku?
Świeże soki, kiełki, przetwory – w nich szukaj wszystkich ważnych witamin.
Co jeść w kolejnych fazach cyklu menstruacyjnego?
Dzięki odpowiedniej diecie zapomnisz o przykrych objawach PMS.