Czym jest nerwica natręctw?

Wracasz się kilka razy, by sprawdzić, czy zamknęłaś drzwi. Dwadzieścia razy dziennie myjesz ręce. Ciągle coś liczysz, mierzysz… Jak się z tego wyleczyć?
Czym jest nerwica natręctw?
17.07.2015

Problem nerwicy natręctw dobrze oddał grany przez Marka Kondrata Adaś Miauczyński w filmie „Dzień świra”. Siedem razy mieszał herbatę. Brał siedem łyków wody. Gdy siadał w fotelu, pilnował, by zrobić to w sposób symetryczny. Dbał również o to, żeby symetryczna była ilość cukru na łyżeczce. Wracał się do domu, bo nie pocałował stópek Jezusa przed wyjściem, a co robił za każdym razem.

Obsesyjne myśli zawsze wracają

Nerwica natręctw to inaczej zespół obsesyjno-kompulsywny albo zespół anankastyczny (ZOK lub OCD – z ang. Obsessive-Compulsive Disorder). Chodzi o zaburzenie psychiczne z grupy zaburzeń lękowych, dla którego typowe jest występowanie natrętnych (obsesyjnych) myśli i/lub zachowań przymusowych (kompulsywnych). Te natręctwa myślowe (obsesje) są powtarzającymi się wbrew woli przykrymi albo przerażającymi myślami bądź zamiarami.

Przykłady natręctw myślowych to m.in. uporczywe myślenie o śmierci, lęk przed chorobami czy zarazkami, zamartwianie się możliwością skrzywdzenia innych czy wydarzenia się nieszczęścia. Osoby z nerwicą natręctw nie potrafią tego kontrolować – nawet gdy wiedzą, że ich myśli czy zachowanie są absurdalne albo nie mają szansy się spełnić. Dla przykładu: dość powszechnym natręctwem myślowym jest obsesyjna higiena, która może prowadzić do skrajnych zachowań, np. nakrywaniu stołu w rękawiczkach, szorowania rąk aż do krwi czy chwytania klamki przez chusteczkę higieniczną.

Czasem niepokój spowodowany natręctwami myślowymi może być złagodzony wyłącznie przez wykonanie konkretnego działania bądź rytuału mającego na celu odpędzenie urojonego niebezpieczeństwa. Te rytuały nazywa się czynnościami przymusowymi (kompulsywnymi), ponieważ osoby z tym zaburzeniem nie potrafią powstrzymać się od ich wykonywania. Przykłady czynności przymusowych to wielokrotnie powtarzane liczenie, sprzątanie, mierzenie, mycie, sprawdzanie itp. Takie działania przynoszą jednak jedynie tymczasową ulgę, ponieważ obsesyjne myśli zawsze wracają.

nerwica natręctw

Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne związane są z lękami, zdarza się więc, że towarzyszą im objawy podobne jak w przypadku fobii – np. bardzo szybkie bicie serca, zawroty głowy, skurcze żołądka, pocenie się, brak tchu. Dlaczego tak się zachowujemy? Istnieje wiele teorii na temat przyczyn natręctw myślowych oraz czynności przymusowych. Niektórzy eksperci uważają, że mają one źródło w przeżyciach z dzieciństwa (np. obsesyjne zachowania rodziców często mogą prowadzić do lęków u osoby dorosłej). Natręctwa mogą być również wyzwalane przez wspomnienia traumatycznych wydarzeń.

Kiedy i gdzie po pomoc?

Musimy wiedzieć, że różnica między natręctwami myślowymi i czynnościami przymusowymi a zwykłym, codziennym zachowaniem leży w ich natężeniu. Praktycznie każdemu zdarzają się pewne rytuały czy uporczywe myśli – np. chwytanie się za guzik, gdy zobaczymy kominiarza, układanie książek w konkretnym porządku lub zamartwianie się, czy wyłączyło się żelazko przed wyjściem z domu. Jeśli jednak myśli lub czyny nie powodują obaw ani nie zakłócają codziennego życia, nie ma powodów do obaw. Pomoc jest potrzeba, gdy natręctwa utrudniają normalne funkcjonowanie.

nerwica natręctw

Psychiatra dr Maciej Żerdziński, autor „Poradnika dla chorych na zespół natręctw” zwraca uwagę, że aż 92 proc. chorych na nerwicę natręctw ma zaniżoną samoocenę, 73 proc. ma trudności w relacjach rodzinnych, natomiast 62 proc. – ma ograniczoną liczbę przyjaciół bądź trudności w budowaniu przyjaźni. Co istotne, 13 proc. chorych z ZOK podejmuje próby samobójcze będące wynikiem cierpienia spowodowanego przez natręctwa.

To wyraźnie pokazuje, że natręctwa trzeba leczyć. „Aby nie dopuścić do dalszego nasilenia twoich objawów, a w dalszej perspektywie zyskać ich ustąpienie, należy jednoznacznie podkreślić, iż w obecnych czasach istnieją skuteczne sposoby walki z tą chorobą. Leczenie często wymaga wielu miesięcy, a nawet lat, jednak pamiętaj, że zniechęcenie i zaprzestanie terapii równa się oczekiwaniu na dalsze pogorszenie” – podkreśla dr Maciej Żerdziński.

nerwica natręctw

Terapia i leki

Nie istnieje uniwersalne lekarstwo na natręctwa myślowe i czynności przymusowe, można jednak sobie pomóc w ich przezwyciężeniu. Dr Maciej Żerdziński pisze w swoim poradniku, że najbardziej skutecznymi sposobami leczenia zespołu natręctw są leki przeciwobsesyjne i terapia behawioralno-poznawcza (CBT). Jednak pierwszym i zasadniczym krokiem jest zwrócenie się o pomoc – lekarz rodzinny może skierować osobę z nerwicą natręctw do psychologa bądź psychiatry.

Terapia behawioralno-poznawcza pomaga osobom z ZOK wyrobić praktyczne umiejętności, które pozwalają radzić sobie z własnymi myślami i natręctwami. Niektórzy doznają ulgi dzięki kombinacji terapii behawioralnej polegającej na nauce nowych zachowań z niskimi dawkami leku. Również selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI), grupa leków antydepresyjnych, pomogą pomóc złagodzić depresję utrudniającą terapię behawioralną.

nerwica natręctw

Pozbycie się obsesji nie jest proste, jest jednak możliwe. Osoba z ZOK powinna zacząć od porozmawiania o swoich lękach i/lub obsesjach z kimś zaufanym – już sama rozmowa może sprawdzić, że natręctwa staną się mniej przytłaczające. Warto również spróbować nawiązać kontakt z ludźmi, którzy mają podobne problemy. Podziel się z nimi swoimi odczuciami. Ponadto używaj technik relaksacyjnych, które pomogą ci pozbyć się napięcia z ciała i umysłu.

Ewa Podsiadły-Natorska

Korzystałam m.in. z:

„Domowa encyklopedia zdrowia”, pod red. Jacka Fronczaka, wyd. Reader’s Digest, Warszawa 2007

Polecane wideo

Komentarze (26)
Ocena: 5 / 5
Anonim (Ocena: 5) 03.11.2015 19:40
Kiedy byłam w stresie wszystko mi się sypało. Nie miałam apetytu, nie potrafiłam się wyspać. Koleżanka poleciła mi oczyszczanie energetyczne na stronie moc-energii.pl . I rzeczywiście po odprawieniu rytuału problemy ze stresem ustały. Jestem pogodna i bardziej optymistyczna i co najważniejsze nabrałam więcej dystansu do wielu spraw, przez co już się nie denerwuje.
odpowiedz
Aguś (Ocena: 5) 12.09.2015 11:35
W leczeniu nerwicy natręctw najlepszym rozwiązaniem jest podjęcie psychoterapii i leczenia farmakologicznego. Godna polecenia jest Klinika psychologiczno - psychiatryczna Psychomedic w Warszawie na Ursynowie.
odpowiedz
Anonim (Ocena: 5) 20.07.2015 20:15
Ja wciąż wszystko licze. Każdy krok, strzepniecie papierosa, ruchy szczoteczki do zębów, łyki picia, dopchnięcie drzwi, dosłownie wszystko. Lubie pewne liczby i wszystko jest do nich dostosowane. Poza tym sprawdzam budziki, domykam drzwi, szafę, okna. Obserwuje telewizor czy na pewno jest wyłączony, telewizor tez ustawiam na głośność liczby która lubie. Jak cos czytam to co któreś słowo muszę czytać 7 razy i strasznie dużo czasu mi zajmuje przeczytanie choćby jednego zdania. Przed snem muszę zrobić siku kilka razy. Wczesniej miałam natręctwa tylko wieczorem ale odkąd zaczelam liczyć to towarzysza mi przez cały dzień. To strasznie męczące.
odpowiedz
Anonim (Ocena: 5) 20.07.2015 16:10
ja sobie z tym radzę. gdy przyłapuję się na liczeniu czegoś od razu przestaję. gdy zapominam czego nie lecę po to mimo iż mnie korci
odpowiedz
s (Ocena: 5) 20.07.2015 04:32
Niespodziewałam się, że aż tyle nas jest... Aż lepiej człowiekowi na sercu, że nie jest sam z tymi problemami:)
odpowiedz

Polecane dla Ciebie