Historia podpasek i tamponów: Jak kobiety dawniej zabezpieczały się podczas okresu?

Kobiety, które żyły wieki temu, nawet nie marzyły podpaskach i tamponach. Jak więc zabezpieczały się podczas menstruacji?
Historia podpasek i tamponów: Jak kobiety dawniej zabezpieczały się podczas okresu?
12.02.2015

Korzystamy z nich co miesiąc. Czy jednak zastanawiamy się, jak z miesiączką radziły sobie kobiety kilkaset czy wręcz kilka tysięcy lat temu? Historia podpasek i tamponów sięga czasów starożytnych. Około XVI wieku p.n.e. Egipcjanie uważali, że płótno opatrunkowe wprowadzone do pochwy może zapobiegać zajściu w ciążę. Niewykluczone, że był to prototyp pierwszych tamponów.

W dalekiej przeszłości w dość specyficzny sposób traktowano miesiączkującą kobietę. Wierzono, że Bóg zesłał na Ewę menstruację jako karę za grzech. W czasach rzymskich mówiono, że z krwi miesiączkowej powstają dzieci. Z kolei Arystoteles, jeden z najsławniejszych greckich filozofów, uważał, że podczas okresu dochodzi do uwolnienia nadmiaru krwi zgromadzonej w organizmie. Starożytni zakonnicy wierzyli, że miesiączka to symbol grzechu. Na Hawajach miesiączkujące kobiety izolowano od reszty społeczeństwa i umieszczano je w specjalnie budowanych do tego celu szałasach, gdzie musiały przebywać przez cały czas trwania miesiączki.

Kilka wieków temu kobiety zabezpieczały się przed krwawieniem na różne sposoby. Zakładały podkłady z lnu, bawełny, włókien roślinnych, a czasem nawet mchu, trawy, skóry czy gąbek morskich. W cenie był każdy materiał, który nasiąkał krwią, a tym samym mógł zatrzymać krwawienie.

Postęp w tym zakresie następował powoli. W epoce elżbietańskiej i wiktoriańskiej wiele kobiet niczym nie tamowało krwawienia. Badacze Sabine Hering i Gudrun Maierhof pisali tak: „Niemieckie kobiety pod koniec XIX wieku prawie nigdy nie używały kupnych podpasek, lecz wykonywały je samodzielnie. Kobiety wiejskie w ogóle nie stosowały podpasek i nie nosiły majtek, w okresie miesiączki zostawiały więc za sobą ślad na ziemi”.

Pierwsze jednorazowe podpaski zaczęto produkować w Niemczech ok. 1890 roku. Kilka lat później na rynek podpaski wprowadziła firma Johnson & Johnson. Nazywały się Lister’s Towels i nazywano je ręcznikami higienicznymi (to określenie przetrwało zresztą do dzisiaj. Podpaska po angielsku to sanitary towel, gdzie towel oznacza ręcznik).

podpaski i tampony

Ówczesne tampony robiono z elastycznego materiału, który miał tak dużą objętość, że jego aplikacja była niełatwa. Dlatego do tamponów zaczęto dołączać aplikatory. Z kolei tampon bez aplikatora to wynalazek, który wyszedł spod kobiecej ręki. W 1940 roku Judith Esser Mittag, niemiecka ginekolog, wynalazła sprasowany tampon, który rozprężał się dopiero po umieszczeniu w pochwie pod wpływem ciepła i wilgoci (tak jak tampony stosowane współcześnie).

Wzrost popularności tampony zanotowały w czasie II wojny światowej; w Stanach Zjednoczonych był to czas, kiedy kobiety zaczęły masowo podejmować pracę. Dzięki tamponom mogły czuć się bardziej komfortowo i nie musiały ograniczać swojej aktywności. Zdaniem Agaty Chałupnik, jednej z badaczek obyczajów z perspektywy gender, tampon umożliwił kobietom odważne wejście w przestrzeń publiczną.

EPN

Korzystałam z:

„Muzeum higieny intymnej i zdrowia kobiety”, oprac. Sławomir Kaczorowski, libramed.pl

podpaski i tampony

Pierwsze reklamy podpasek w Stanach Zjednoczonych (firmy Curads, która obecnie produkuje bandaże) zamieszczono na stronach magazynu „Vogue” w 1920 roku. Kobiety po raz pierwszy mogły kupić jednorazowe podpaski produkowane przez firmę Kotex dopiero w roku 1921 roku. Stopniowo w latach 20. i 30. podpaski wielokrotnego użytku zaczęły być zastępowane przez podpaski jednorazowe.

Do czasu wprowadzenia podpasek jednorazowych podpaski materiałowe były jedynym dostępnym środkiem higienicznym dla miesiączkujących kobiet. We Włoszech podpaski wielokrotnego użytku miały wymiary… 28 x 61 cm. Przed użyciem składano je na trzy części. To nie wszystko; często takie podpaski miały wyhaftowane inicjały swojej właścicielki. Zresztą podpaski jednorazowe produkowane przez firmę Kotex też były znacznie większe od współczesnych podpasek. Miały… 56 cm długości (pozostawiano bowiem miejsce na materiał wypełniający).

podpaski i tampony

To wciąż nie były zatem podpaski, jakie znamy współcześnie. Mimo że jednorazowe, przeciągano je przez sprzączki przyczepione do pasa, a ten następnie zapinano wokół talii. Idea takiego paska do podpasek była prosta i musiała się sprawdzać, skoro produkcja ich utrzymała się przez tak długi czas – w Stanach Zjednoczonych sprzedawano je jeszcze na początku lat 70. Dopiero podpaski nowej generacji z powierzchnią samoprzylepną – te, jakie znamy obecnie – wyparły z użytku podpaski ze sprzączkami. Z kolei podpaski ze skrzydełkami pojawiły się dopiero w latach 90.

W przedwojennej i powojennej Polsce kobiety nie miały łatwo. Najczęściej zabezpieczały się zwykłą watą. A gdy tej brakowało, obwiązywały się kilkoma paskami, żeby móc właściwe zatamować krwawienie. Na czas menstruacji kobiety szyły sobie specjalną bieliznę. Zakładano własnoręcznie uszyte wkładki, czyli podpaski wielokrotnego użytku. A przed następną miesiączką kobiety je po prostu prały.

podpaski i tampony

Starożytne kobiety, by zatamować krwawienie miesięczne, stosowały również specjalne tamponiki, które maczały w oliwie. Historycy podejrzewają, że w starożytnym Egipcie kobiety używały zmiękczonych, zrolowanych liści papirusu.

Pierwsze tampony (firmy Tampax) pojawiły się w latach 30. Co ciekawe, spotkały się one z dużym oporem ze strony społeczeństwa. Nie podobały się też lekarzom, którzy przywoływali argumenty natury medycznej mające zniechęcić kobiety do tego produktu. Skutek taki, że tampony nie cieszyły się początkowo popularnością – w głównej mierze wynikało to z niechęci do reklamowania tego typu środków.

Polecane wideo

Komentarze (8)
Ocena: 3.38 / 5
agata (Ocena: 1) 25.07.2017 23:26
Zapomniano wspomnieć,że teraz serwują nam w sklepach podpaski bawełniane z roundapem. W ogóle słaba ta cała historia- 5 krótkich akapitów dla odwalenia tematu.
odpowiedz
aaa (Ocena: 5) 17.02.2015 00:14
Szok ze
odpowiedz
ewa (Ocena: 4) 12.02.2015 22:56
ciekawy artykuł ale strasznie niespójny ciężko się czyta mimo że naprawdę ciekawy temat
zobacz odpowiedzi (1)
Anonim (Ocena: 5) 12.02.2015 16:27
ciekawy artykuł ;)
odpowiedz
Anonim (Ocena: 1) 12.02.2015 09:43
strasznie niespójnie napisany artykuł. tego się nie da czytać!
zobacz odpowiedzi (1)

Polecane dla Ciebie