Czas spędzony w niewoli to dla niektórych dobry moment do rozmyślań czy podsumowań. Właśnie w takich okolicznościach powstało co najmniej kilka cennych książek, po które warto sięgnąć. O czym są dzieła, które miały swój początek w więziennej celi? I kto je napisał?
Ta pięcioczęściowa powieść francuskiego pisarza powstała, gdy Hugo przebywał na wygnaniu na wyspie Guernsey. Opublikowana została w 1862 roku – w tym samym ukazało się pierwsze wydanie polskie. Utwór ten początkowo miał być panoramicznym obrazem całego społeczeństwa francuskiego XIX wieku oraz wykładnią poglądów autora na kwestie sprawiedliwego porządku społecznego, walki z nędzą i wykluczeniem. W „Nędznikach” Wiktor Hugo prezentuje m.in. swój oparty na wartościach chrześcijańskich program polityczny i społeczny. Praca nad utworem trwała blisko 20 lat, a jego koncepcja ulegała w tym okresie wielokrotnym zmianom. Hugo z powodu swoich poglądów politycznych na dobrowolnym wygnaniu poza granicami Francji (jako przeciwnik II Cesarstwa) przebywał przez 19 lat.
Ta książka uznawana jest za jedno z największych arcydzieł literatury światowej. Pierwsza część powieści nosi tytuł „Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy” i mówi o dualizmie ludzkiej osobowości – wiernej ideałom i niezłomnej postawie, a jednocześnie tchórzliwej i pragmatycznej w działaniu. Powieść Cervantesa opisuje przygody najsłynniejszego błędnego rycerza w dziejach literatury światowej. Jest z jednej strony parodią średniowiecznego romansu rycerskiego, a z drugiej – rozległym obrazem hiszpańskiego społeczeństwa na przełomie XVI i XVII stulecia. Autor arcydzieła, po zwolnieniu ze służby wojskowej, został wzięty do niewoli, a potem sprzedany bejowi Algieru. Podobno właśnie w więzieniu Miguel de Cervantes Saavedra napisał pierwsze rozdziały swojego monumentalnego dzieła.
Letícia Román w filmie Fanny Hill
Ten wenecki kupiec i podróżnik z ojcem i stryjem dotarł do Chin – byli oni jednymi z pierwszych przedstawicieli Zachodu, który odwiedzili Państwo Środka. W trakcie swoich wypraw Marco Polo poznał również Azję Mniejszą, Persję, Półwysep Indochiński i Indonezję. Po ponad dwudziestu latach nieobecności trzej mężczyźni wrócili do domu. Niedługo później Marco Polo trafił do genueńskiej niewoli po przegranej bitwie morskiej pomiędzy Wenecją i Genuą. W więzieniu poznał Rustycjana z Pizy – twórcę romansów rycerskich. To właśnie on spisał opowieści Marca, korzystając także z jego zapisków. Tak powstało wydane później drukiem „Il Millione”, przetłumaczone na język polski jako „Opisanie świata”. I choć początkowo Marco Polo został okrzyknięty kłamcą, wkrótce w jego książce zaczytywali się najmożniejsi tego świata.
Hans Fallada (właściwie Rudolf Ditzen) to jeden z najbardziej znanych i najpoczytniejszych pisarzy niemieckich ubiegłego stulecia. Jego twórczość zaliczana jest zazwyczaj do nurtu „Nowej rzeczowości”, który rozwinął się w sztuce niemieckiej na przełomie lat 20. i 30. W 1944 roku Fallada znalazł się w hitlerowskim zakładzie karnym, aresztowany za rzekomą próbę zabójstwa ukochanej żony. Właśnie tam – w więziennej celi – na skrawkach papieru napisał „Pijaka”, powieść, którą później potajemnie wyniósł na wolność. To rozrachunkowa i autobiograficzna książka w sfabularyzowanej formie; opowiedziana prostym językiem historia alkoholika w nazistowskich Niemczech poraża realizmem rzeczywistości przeniesionej do literatury.
Letícia Román w filmie Fanny Hill
To zawierający 30 tysięcy słów autobiograficzny list-monolog zaadresowany do przyjaciela i kochanka irlandzkiego pisarza. Powstał w czasie pobytu Wilde’a w więzieniu w latach 1895-1897 w Reading pod Londynem – 6 kwietnia 1895 roku pisarz został aresztowany i oskarżony o kontakty homoseksualne, które w tamtych czasach w Wielkiej Brytanii były karalne. Dzieło „De profundis, czyli krzyk z otchłani” zostało opublikowane po śmierci pisarza, w 1905 roku (w wersji okrojonej), a dopiero później, w 1949 roku w całości. Jest ono gorzkim podsumowaniem wieloletniej relacji pisarza z młodym arystokratą, a także filozoficznym i duchowym kompendium, w którym Oscar Wilde z pasją i namiętnością opisuje swoją wewnętrzną przemianę, prowadzącą do pogodzenia się ze sobą i światem.
Powieść erotyczna angielskiego pisarza Johna Clelanda z 1748 roku. Opisuje losy XVIII-wiecznej kurtyzany, tytułowej Fanny Hill. Osadzona w realiach Londynu akcja ukazuje ówczesny świat polityków, dyplomatów, szpiegów i bogatych kupców, ich skrywane nocne życie oraz realia branży usług miłosnych w tym okresie. Swoją książkę John Cleland napisał w londyńskim więzieniu, do którego trafił za długi. Po wydaniu utwór wywołał olbrzymi skandal, a cenzorzy nazwali ją „niegodziwą książką stanowiącą jawną zniewagę wobec religii i dobrych obyczajów, oraz wyrzut sumienia dla honoru, rządu i praw”. Dopiero 215 lat po wydaniu utworu – bo w 1963 roku – sądy amerykańskie i europejskie uchyliły zarzut obsceniczności, jaki mu zarzucono.
Letícia Román w filmie Fanny Hill
Adam Michnik to polski publicysta, eseista, pisarz, historyk i działacz polityczny. Od 1989 roku redaktor naczelny „Gazety Wyborczej”. W latach 1968-1989 należał do głównych organizatorów antykomunistycznej opozycji w PRL. Był uczestnikiem wydarzeń marcowych w 1968, działaczem Komitetu Obrony Robotników i „Solidarności”, więziony i represjonowany jako więzień polityczny. Część tomu „Polskie pytania” powstała w celi mokotowskiego więzienia. Co więcej, większość szkiców dzieła Adam Michnik stworzył podczas pobytu w peerelowskich więzieniach i aresztach. Jego utwory były ogłaszane w wydawnictwach obiegu emigracyjnego, podziemnego lub oficjalnego.
Kliknij tutaj, aby poznać 10 najbardziej kontrowersyjnych książek wszech czasów.
EPN
Zobacz także:
Książki o wampirach w rolach głównych
Tytuły dla miłośniczek sagi „Zmierzch”.
Literackie KOBYŁY, czyli książki, przez które ciężko przebrnąć - to także Twoje typy?
Te książki są znane, mimo że to kawał ciężkiej literatury.