CYTOLOGIA: Na czym polega badanie? Jak się do niego przygotować?

Badanie cytologiczne wykonuje się przede wszystkim w celu wykrycia stanów zapalnych czy też zmian nowotworowych pojawiających się w okolicach szyjki macicy. Zaleca się, aby cytologię wykonywać raz do roku. W wyniku przeprowadzenia badania cytologicznego można wykryć zmiany przedrakowe i raka we wczesnym okresie zaawansowania choroby.

Kilka wskazówek

Ważny jest czas, kiedy decydujemy się na badanie. Cytologia nie powinna być wykonywana wcześniej niż w czwartym dniu po miesiączce i nie później niż w czwartym dniu przed następną miesiączką. Najlepszym czasem na wykonanie badania cytologicznego jest okres między 10. a 18. dniem cyklu miesiączkowego.

„Ludzie dorośli często nie chodzą do lekarza, ponieważ boją się usłyszeć, że są chorzy. Świadomość, że profilaktyka może uratować życie trzeba budować już wśród młodzieży. Regularne badania umożliwiają przecież wykrycie i leczenie stanu przedrakowego lub raka szyjki macicy we wczesnym stadium, gdy jest on niemal w 100 proc. wyleczalny” – podkreśla Martyna Niewójt z Fundacji Rosa.

Zdaniem Martyny Niewójt w profilaktyce raka szyjki macicy bardzo ważna jest też świadomość seksualna. Kobieta musi pamiętać, że wczesne rozpoczęcie współżycia, częsta zmiana partnerów oraz wielorództwo to czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na ten nowotwór. „Nie tylko nastolatkowie nie łączą seksu z możliwością zachorowania na nowotwór. Ten temat ciągle jest traktowany jak tabu. Stosowanie prezerwatyw jest dość skutecznym środkiem profilaktycznym, ale nie chroni przed zakażeniem HPV w 100 proc. Do zarażenia może dojść również w trakcie seksu oralnego oraz analnego, mylnie uważanych za bezpieczne” – sumuje Martyna Niewójt.

Ewa Podsiadły-Natorska

Jak przygotować się do badania? Rady z materiałów Narodowego Funduszu Zdrowia:

- Na minimum dobę przed badaniem należy powstrzymać się od współżycia.

- Przez kilka dni przed badaniem nie należy stosować leków dopochwowych ani przeprowadzać zabiegów leczniczych na pochwie i szyjce macicy.

- Cytologia może być wykonana co najmniej jeden dzień po badaniu ginekologicznym czy USG dopochwowym.

- Badanie we wzierniku powinno wyprzedzać badanie przez pochwę – nie należy pobierać rozmazów bezpośrednio po badaniu ginekologicznym.

- Nie wykonuje się badania cytologicznego w czasie trwania czynnej infekcji dróg rodnych z towarzyszącymi jej upławami.

W wielu polskich miastach realizowany jest program bezpłatnych badań cytologicznych w ramach profilaktyki raka szyjki macicy. Przeznaczony jest on dla kobiet w wieku 25-59 lat, które w ciągu ostatnich trzech lat nie wykonywały badania cytologicznego. Badanie można wykonać w każdym gabinecie ginekologicznym, który ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Badania są bezpłatne i nie wymagają skierowania. Listę placówek można znaleźć w internecie. Natomiast badanie przeprowadzane w prywatnym gabinecie kosztuje ok. 30-40 zł.

Profilaktyka ratuje życie

„Jeżeli wynik badania cytologicznego jest nieprawidłowy, lekarz ginekolog-położnik stosuje odpowiednie leczenie lub kieruje pacjentkę na dalszą diagnostykę, którą jest badanie kolposkopowe, wykonywane w ramach programu. W przypadku konieczności zweryfikowania obrazu kolposkopowego pobierane są celowane wycinki do badania histopatologicznego. Na tej podstawie podejmowane są decyzje dotyczące dalszego postępowania diagnostyczno-leczniczego: skierowanie do leczenia lub określenie terminu kolejnego badania cytologicznego” – informuje Narodowy Fundusz Zdrowia.

Trzeba mieć świadomość, że większość kobiet po zabiegu usunięcia chorej tkanki nadal może mieć dzieci i dożyć sędziwego wieku. Niestety, w Polsce rak szyjki macicy często wykrywany jest bardzo późno.